e-ISSN: 3006-2772
p-ISSN: 2618-0030
Başlanğıc: 2018
Nəşr aralığı: İldə 2 nömrə
Naşir: Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu

Fəlsəfə

Neopozitivizmdə həqiqi olmanın şərtləri və əsaslandırılmış doğru inam The Conditions for Being Real and Justified True Belief in Neo-positivism Условия реальности и аргументированной истинной веры в неопозитивизме

Eminağa Məmmədov AMEA Riyaziyyat və Mexanika institutunun aparıcı elmi işçisi
Ələddin Məlikov AMEA Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, Azərbaycan İlahiyyat İnstitutunun müəllimi

Necə istinad edilir

Zotero Mendeley EN EndNote

Xülasə

"Bilik nədir?", "Mansı məlumatlar bilikdir?" və s. suallar fəlsəfə tarixində Platonadək gedib çıxır. Platon "Theaetetus" əsərində bilik üçün üç əsas şərt irəli sürür: inam, doğruluq (həqiqilik) və əsaslandırma. Elmin inkişafı, digər elmlərin fəlsəfəyə münasibəti zəminində gedən tədqiqatlar bir sıra yeni araşdırmalar ortaya çıxardı. E.Getyer qeyd edilən şərtlərin bilgi üçün kafi olmaması qənaətinə gəlmişdir. Məqalədə onun gətirdiyi arqumentləri özündə əks etdirən tezisinin tam tərcüməsi təqdim olunur. Qeyd edək ki, E.Getyerin arqumentləri elm aləmində birmənalı qarşılanmayıb; bəzi alimlər onu məqbul saymamış, bəziləri hətta nümunələrin doğru olmadığını qeyd etmiş, bəziləri isə məqbul hesab etmiş və dördüncü şərtə ehtiyac olduğunu vurgulamışlar. Dördüncü şərtin mahiyyətində yekdil fikrə gəlinməmişdir. Təqdim edilən məqalədə zəruri giriş materialından sonra, bir sıra terminlərə aydınlıq qətirilmiş, neopozitiv cərəyanın inkişafında xüsusi önəmə malik olan Vyana dərnəyi, analitik fəlsəfənin (ələlxüsus A.Ayerin) əsas ideyaları, onların diqqət mərkəzində olan problemlər araşdırılmış və sonda E.Getyerin yuxarıda qeyd etdiyimiz məqaləsinin tam tərcüməsi verilmişdir.
In the history of philosophy, the questions "What is knowledge?" and "What information is considered to be knowledge?" date back to Plato's time. Plato proposes three fundamental conditions for knowledge in "Theaetetus": belief, truthfulness, and reasoning. The development of science, as well as research on the attitudes of other sciences toward philosophy, has resulted in a number of new studies. E.Gettier came to the conclusion that the aforementioned conditions were insufficient for knowledge. The article provides a full translation of his thesis, which reflects his argument for this. It should be noted that the argument put forward by E.Gettier was not unequivocally accepted in the world of science some scientists did not consider it acceptable, some even said that the samples were not true, some considered it acceptable and stressed the need for a fourth condition. However, they did not agree on the essence of the fourth condition. After the necessary introductory material, the article clarifies a number of terms, examines the Vienna Circle, which has a special role in the development of the neo-positive trend, the main ideas of analytic philosophy (especially A.Ayer), the problems in their focus, and finally, the full translation of the abovementioned article by E.Gettier is given.
В истории философии «Что такое знание?», «Какая информация есть знание?» и другие вопросы восходят к идеям Платона. В своей работе «Theaetetus» Платон выдвигает три основных условия знания: вера, правдивость (реальность) и обоснование. Развитие науки и исследования, основанные на взаимосвязи других наук с философией, выявили ряд новых исследований. Э.Геттиер пришел к выводу, что указанные выше условия не являются достаточными для получения информации. В статье представлен полный перевод тезиса, в котором отражены его аргументы. Следует отметить, что аргумент, выдвинутый Э.Геттиером, не получил однозначного одобрения в мире науке; некоторые ученые не сочли его приемлемым, некоторые даже заявляли, что образцы не соответствуют действительности, а другие сочли приемлемым и подчеркнули необходимость четвертого условия. Однако, они не пришли к согласию по существу четвертого условия. В представленной статье после необходимого вводного материала уточняется ряд терминов, исследуется Венское общество, сыгравшее особую роль в развитии неопозитивного течения, основные идеи аналитической философии (в частности, А.Айера), проблемы в центре внимания и в заключение приведен полный перевод упомянутой статьи Э.Геттиера.

Açar sözlər

Neopozitivizm, Edmund Getyer, Vyana Dərnəyi, Analitik Fəlsəfə, Platon, Bilik, Həqiqət, Əsaslandırma
Neopositivism, Edmund Gettier, Vienna Circle, Analytic Philosophy, Plato, Knowledge, Truth, Justification
Неопозитивизм, Эдмунд Геттиер, Венское Общество, Аналитическая Философия, Платон, Знание, Истина, Обоснование

Referanslar

  • Ayer. (1956). The Problem of Knowledge. London: Macmillan. (p. 34).
  • Edmund L. (1963). Gettier. Is justified true belief knowledge?, Analysis, Vol. 23. Blackwell, (pp.121-123).
  • Zeynalov Məmmədəli. (2001). Fəlsəfə tarixi, Bakı: Azərbaycan nəşriyyatı.
  • Qunnar Skirbekk və Nils Gilye. (2007). Fəlsəfə tarixi. (Müasir dünyanın fəlsəfi qaynaqlarına bir baxış) Tərcümə: Adil sədov, Bakı: Zəkioğlu nəşriyyatı.
  • Hacıyev Zeynəddin. (2012). Fəlsəfə. Bakı: Turan evi nəşriyyatı, (səh 23). Məlikov ləddin. Epistemologiyada ağıl və iman münasibətlərinin təhlili // Metafizika jurnalı (ISSN:2616-6879), 2018, №2, səh.23-53 http://dx.doi.org/10.33864/MTFZK.2019.8.
  • İsmayılov Fərman. (1991). Müasir qərb fəlsəfəsi. Bakı: Azərnəşr.
  • Новая философская энциклопедия: В 4 тт. М.: Мысль. Под ред. В. С. Стёпина. 2001.
  • Философская Энциклопедия. (1960-1970). М.: Советская энциклопе-дия. Под редакцией Ф. В. Константинова.
  • Философский энциклопедический словарь. (1983). М.: Советская энциклопедия. Гл. редакция: Л. Ф. Ильичёв, П.Н.Федосеев, С.М.Ковалёв, В.Г.Панов.
  • Хилл Т.П. (1965). Современные теории познания, пер. с англ., М.

Eyni müəllif(lar)ın jurnaldakı ən çox oxunan məqalələri