e-ISSN: 3006-2772
p-ISSN: 2618-0030
Başlanğıc: 2018
Nəşr aralığı: İldə 2 nömrə
Naşir: Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu

Din psixologiyası

  1. Ana səhifə
  2. Arxiv
  4. Din psixologiyası

Din motivli zorakı radikalizmin yaranmasına təsir edən psixoloji amillər Psychological Factors Influencing Violent Religious Radicalization Психологические факторы, влияющие на насильственную религиозную радикализацию

i.f.d., dos. Aqil Şirinov Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu İlahiyyat fakültəsi, Dinşünaslıq kafedrası 0000-0001-6835-8429

DOI

10.30546/3006-2772.1011.01

Necə istinad edilir?

Şirinov, Aqil , Şirinov, A , , Din Araşdırmaları Jurnalı, Din motivli zorakı radikalizmin yaranmasına təsir edən psixoloji amillər, 7 (1), 2024, 23-42, https://doi.org/10.30546/3006-2772.1011.01, 2024

Zotero Mendeley EN EndNote

Xülasə

        Radikallaşma prosesini, xüsusilə də insanlarda ifrat zorakılığa meyli araşdıran çox sayda elmi-tədqiqat mövcuddur. Sözügedən araşdırmalarda zorakılığa meylin insan təbiətində olub-olmadığı, ifrat düşüncə və davranışlara meyilli şəxslərin müştərək xüsusiyyətləri, ictimai mühitin və ideologiyaların insan xarakterinə təsirləri müzakirə obyektinə çevrilir.


        Bu məqalədə, ilk növbədə, zorakılığa meylin insan təbiətində mövcudluğuna dair müxtəlif nəzəriyyələr təhlil olunur, şəxsi şiddətə sövq edən amillərin yalnız bir mənbədən bəhrələnmədiyi irəli sürülür. Mövzu ilə əlaqəli Ziqmund Freyd (Sigmund Freud), Karl Qustav Yunq (Carl Gustav Jung), Albert Bandura, Erik Erikson, Kreyq A. Anderson (Craig A. Anderson) və Bred C. Buşman (Brad J. Bushman) kimi alimlərin nəzəriyyələri müzakirə edilir.  Nəticədə zorakılığı yaradan məqamlar sırasında insan təbiəti ilə əlaqəli olanlarla yanaşı, uşaqlıq dövrü hadisələri, xatirələri, ictimai münasibətlər, həmçinin sərt və radikal ideologiya ilə əlaqəli amillərin mövcudluğu da önə çəkilir.


       Məqalənin ikinci hissəsində dinmotivli zorakılıq hərəkətlərinin psixoloji əsası müzakirə edilir və nəticədə, radikal qruplara qoşulma prosesinin çoxtərəfli olduğu ifadə edilir. Bununla yanaşı, radikallaşma prosesini yalnız fərdi-psixoloji xüsusiyyətlərlə izah etməyə çalışan reduksionist nəzəriyyələrin mövzunu tam şəkildə açıqlaya bilmədiyi qeyd olunur.


       Məqalədə qeyri-stabil psixoloji xarakterə malik olan fərdlərin radikalizmə yönəlmə baxımından daha həssas durumu vurğulanır, həmçinin radikallaşma və radikal qruplara qoşulma prosesinə psixoloji aspektdən  yanaşma ilə bərabər, ictimai-siyasi və ideoloji baxımdan da nəzər yetirmənin zəruriliyi önə çəkilir.


        Danılmaz faktdır  ki, dinxarici motivlər səbəbilə meydana çıxmış zorakılıq növləri, həmçinin irqi, etnik, siyasi, hətta iqtisadi kimliklər və dünyagörüşlərinin təhrik etdiyi çoxsaylı zorakılığa meyilli qruplar vardır. Sözügedən qruplar tədqiqatımızın hüdudları xaricində olduğu üçün bu məqalədə tədqiq edilməmişdir.

         There are many research studies that examine the role of psychological factors in the radicalization process, particularly, in influencing people to become violent radicals. These studies have focused on the existence of a proclivity for violence in human nature, the possibility of common psychological traits among individuals inclined to radical thoughts and behaviors.


          This article examines various theories on whether the tendency to violence is inherent in human nature in the first part, and as a result, it claims that the factors driving people to violence do not originate from a single source. It also discusses the theories of Sigmund Freud, Carl Gustav Jung, Albert Bandura, Erik Erikson, Craig A. Anderson and Brad J. Bushman related to the subject. As a result, it is highlighted that childhood experiences, interpersonal social relations, a strict and radical worldview are among the factors that influence the emergence of violence, in addition to those related to human nature.


        The article also discusses the psychological underpinnings of violent religious radicalization, and states that the process of entering radical groups is multifaceted. It also emphasizes that the reductionist theories, which attempt to explain radicalization process solely through individual psychological characteristics, cannot fully explain the subject.


         Individuals with unstable psychological characters are more vulnerable to radical thoughts and behaviors. However, it is also necessary to approach the process of radicalization and joining radical groups from socio-political and ideological perspectives.


        There are certainly types of violence that originate from non-religious sources as well as many radical groups motivated by racial, ethnical, political, and economic and other identitites and vorldviews. However, since they are not included in the scope of the article, they have not been investigated in the present paper.

     Существует большое количество научных работ, изучающих процесс радикализации, особенно склонность людей к крайнему насилию, которые исследуют роль психологических факторов в процессе радикализации, особенно во влиянии на людей, чтобы стать жестокими крайными радикалами. Эти исследования сосре­доточились на существовании склонности для насилия в челове­ческой натуре, возможности общих психологических черт среди людей, склонных к радикальным мыслям и поведениям.


       Эта статья исследует различные теории о том, является ли тенденция к насилию врожденной от человеческой натуры в пер­вой части, и в результате утверждает, что факторы, ведущие лю­дей к насилию, не происходят из единственного источника. Также обсуждаются теории Зигмунда Фрейда, Карла Густава Юнга, Аль­берта Бандуры, Эрика Эриксона, Крэйга А. Андерсона и Брэда Дж. Бушмена, связанные с предметом. В результате выделены до­полнения связанные с человеческой натурой, опытом неблагопо­лучного детства, социальными отношениями, строгим и радикаль­ным мировоззрением среди факторов, которые влияют на появ­ление насилия.


        Статья также изучает психологические основы религиозно мотивированного насилия, и заявляет, что процесс входа в ради­кальные группы многогранен. Также подчеркивается, что редукци­онистские теории, которые пытаются объяснить процесс радика­лизации исключительно через отдельные индивидуальные-психологические особенности, не могут полностью объяснить предмет.


        Люди с нестабильными психологическими характерами бо­лее уязвимы для радикальных мыслей и поведений. Однако, так­же необходимо приблизиться к процессу радикализации и присо­единению к радикальным группам с социополитических и идеоло­гических точек зрения. Есть, конечно, типы насилия, которые про­исходят из нерелигиозных источников, так же существуют многие радикальные группы, мотивированные расовой, этнической, поли­тической, даже экономической идентичностью и мировоззрением. Однако, так как они не включены в пределы статьи, они не были исследованы в данной работе.

Açar Sözlər

Din psixologiyası, radikallaşmanın psixologiyası, zorakılıq nəzəriyyələri, dinmotivli zorakılıq, dini radikalizm, radikal ideologiya, radikalizmə səbəb olan psixoloji amillər, dini radikallaşma, dini radikallaşmanın psixoloji səbəbləri
Psychology of Religion, Psychology of Radicalization, Theories on Violence, Religiously Motivated Violence, Religious Radialization, Psychologial Causes of Religious Radicalization
Психология религии, психология радикализации, теории насилия, религиозно мотивированное насилие, религиозная радикализация, психологические причины религиозной радикализации

Referanslar

  • Adorno, Theodor et al. (1950). The authoritarian personality. New York: Harpers.
  • Al Raffie, Dina. (2013). “Social Identity Theory for Investigating Islamic Extremism in the Diaspora”. Journal of Strategic Security. vol.6, no. 4. (67-91).
  • Alderdice, Lord. (2007). “The Individual, The Group and The Psychology of Terrorism”. International Review of Psychiatry. vol.19 (June 2007-issue 3), (201-209).
  • Anderson, Craig A - Bushman, Brad J. (2002). “Human Aggression”, Annu. Rev. Psychol. 53 (1), (27–51).
  • Auman, Mary Jo. (2007). “Bereavement Support for Children”. Journal of School Nursing. vol.23 (1), (34-39).
  • Borum, Randy. (2014). “Psychological Vulnerabilities and Propensities for Involvement in Violent Extremism”. Behavioral Sciences and the Law. 32(3) (May-June), (286-305).
  • Çayır, Celal – Özer, Çetin, (2011). “Din ve Şiddet Üzerine Psikolojik Bir Yaklaşım”. Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. vol. 13 (1). Diyarbakır: Dicle Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dekanlığı, (1-34).
  • Ellis, Jackie et al. (2013). “The Long-Term Impact of Early Parental Death: Lessons From A Narrative Study”. Journal of the Royal Society of Medicine. vol. 106 (2), (57–67).
  • Freud, Sigmund. Civilization and its Discontents. trans. James Strachey. PDF.
  • http://www.stephenhicks.org/wp-content/uploads/2015/10/FreudS-CIVILIZATION-AND-ITS-DISCONTENTS-text-final.pdf
  • Greider, Kathleen J. (1997). Reckoning with Aggression: Theology, Violence, and Vitality. Kentucky: Westminster John Knox Press.
  • Horgan, John. (2005). The Psychology of Terrorism. New York: Taylor & Francis.
  • Jones, James. (2008). Blood That Cries Out From the Earth: The Psychology of Religious Terrorism. Oxford: Oxford University Press.
  • Jung, Carl. G. (1980). The Archetypes and The Collective Unconscious. Collected Works of C.G. Jung. The Archetypes and the Collective Unconscious, 2nd edition (Bollingen Series XX). trans. R.F.C.Hull. vol. 09 (1). Princeton University Press.
  • Jung, Carl. G. (1972). Two Essays in Analytical Psychology. Collected Works of C.G. Jung. The Archetypes and the Collective Unconscious, 2nd edition (Bollingen Series XX). trans. R. F. C. Hull. vol. 07 (Part 1). Princeton University Press.
  • McCauley, Clark - Moskalenko, Sophia. (2011). Friction: How Radicalization Happens to Them and Us. Oxford University Press.
  • McLeod, Saul. (2022). “Social Identity Theory”. Accessed 15 November 2022. https://www.simplypsychology.org/social-identity-theory.html
  • Pepler, Debra J.- Madsen, Kirsten C. (ed.) (2005). “Introduction Girlhood Aggression: Building Bridges Between Research and Treatment”. The Development and Treatment of Girlhood Aggression. ed. Debra J. Pepler et al.. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers. XV-XXIII.
  • Post, Jerrold M et al. (2014). “The Changing Face of Terrorism In The 21st Century: The Communications Revolution and The Virtual Community of Hatred”. Behavioral Sciences and the Law Behav. Sci. Law. vol. 32, (306–334).
  • Weaver, Marry Anne. (2022). “The Short, Violent Life of Abu Musab al-Zarqawi”. Accessed 15 November 2022. https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2006/07/the-short-violent-life-of-abu-musab-al-zarqawi/304983/
  • Weiss, Michael–Hassan, Hassan. (2016). İŞİD: Terör Örgütünün İçyüzü. trans. E.A.Kayhan. İstanbul: Kırmızı yayınları.
  • Xie, Hongling et al. (2005), “The Development of Aggressive Behaviors Among Girls: Measurement Issues, Social Functions, and Differential Trajectories”. The Development and Treatment of Girlhood Aggression. ed. Debra J. Pepler et al. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers, (105-136).

Lisenziya

Müəllif hüququ (c) 2024 i.f.d., dos. Aqil Şirinov
Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisenziyalanıb.