Din psixologiyası
Psixoloji və islami aspektdə xoşbəxtlik
Happiness: In Psychological and Islamic Aspects
Счастье: в психологических и исламских аспектах
Xoşbəxtlik mövzusu hər bir zaman filosofların, psixoloqların və müxtəlif sahələrdən olan mütəxəssislərin maraqlandığı mövzu olmuşdur. Bu səbəbdən də bu mövzu ilə əlaqəli müxtəlif aspektlərdən tədqiqatlar aparılaraq, müxtəlif nəzəriyyələr irəli sürülmüşdür. İnsan xoşbəxtliyi ilə əlaqəli psixoloqlar fərqli aspektləri diqqətə alaraq, apardıqları müşahidə və təcrübələr əsasında müxtəlif yanaşmalar qeyd etmişlər. Həmçinin islami aspektdə də insanın xoşbəxtliyi böyük əhəmiyyət kəsb etdiyindən, xoşbəxtliklə əlaqəli xüsusi yanaşma mövcuddur. Bu məqalədə əvvəlcə psixoloqların xoşbəxtlik mövzusunda olan müxtəlif yanaşmalarından bəhs olunmuşdur. Daha sonra isə islami aspektdə xoşbəxtlik mövzusu tədqiq olunmuşdur. Məqalənin ilk hissəsində psixoloqların xoşbəxtlik mövzusundakı müxtəlif yanaşmalarından bəhs olunmuşdur. Bu yanaşmalardan insan xoşbəxtliyinə xüsusi diqqət yetirən, pozitiv psixologiya nümayəndələri olan Martin Seliqman və Mixay Çiksentmixayinin yanaşmaları qeyd olunmuşdur. Həmçinin psixologiya sahəsində xüsusi yanaşması olan psixoanaliz cərəyanının xoşbəxtliyə yanaşması da tədqiq edilmişdir. Daha sonra humanist psixologiya cərəyanının nümayəndələrinin evdemonist yanaşması haqqında məlumat verilmişdir. Həmçinin koqnitiv və biheviorizm psixologiya cərəyanının xoşbəxtlik mövzusu ilə əlaqəli nəzəriyyələri də qeyd olunmuşdur. Məqalənin ikinci hissəsində isə islami aspektdə xoşbəxtlik mövzusu tədqiq olunmuşdur. Bu hissədə islami mənbələrdə xoşbəxtlik mövzusu ilə əlaqəli hissələrə diqqət yetirilmişdir. Xoşbəxtlik mövzusu ilə əlaqəli Qurani-Kərimdə işlənən məfhumlar qeyd olunmuşdur. Daha sonra xoşbəxtlik üçün insanın həm ruhi, həm fiziki ehtiyaclarının qarşılanmasının əhəmiyyətindən bəhs olunmuşdur. Həmçinin islami aspektdə xoşbəxt həyat sürməyin yolları və xoşbəxtlik üçün qeyd olunan fəaliyyət və davranışlar nəzərə çatdırılmışdır. İnsanın daimi xoşbəxtliyinin mənbəyi olaraq Allahı daim xatırlamasının əhəmiyyəti vurğulanmışdır.
The subject of happiness has always been of interest to philosophers, psychologists and experts in various fields. For this reason, research has been conducted on various aspects of this topic and various theories have been put forward. Considering different aspects, psychologists involved in the study of human happiness mention various approaches based on their observations and experiments. There is also a special approach to happiness in the Islamic aspect, as human happiness is of great importance. This article first discusses the different approaches that psychologists have to the subject of happiness. Later, the subject of happiness in the Islamic aspect was studied. The first part of the article discusses the different approaches of psychologists to the topic of happiness. Among these approaches, the approaches of Martin Seligman and Mihaly Csikszentmihalyi, representatives of Positive Psychology, who focus on human happiness, were mentioned. The approach of psychoanalysis to happiness, which has a special approach in the field of psychology, has also been studied. Then there is information about the Eudemonist approach, which is the approach of the representatives of the current of humanistic psychology. Theories of cognitive and behavioral psychology related to happiness are also discussed. The second part of the article explores the topic of happiness in the Islamic aspect. This section focuses on the subject of happiness in Islamic sources. The concepts used in the Holy Qur'an related to the subject of happiness are mentioned. Then the importance of meeting one's spiritual and physical needs for happiness was discussed. Also, the ways of living a happy life in the Islamic aspect and the activities and behaviors mentioned for happiness have been studied. The importance of man's constant remembrance of God as a source of lasting happiness has been emphasized.
Тема «счастье» всегда интересовала философов, психологов и специалистов из самых разных областей. В связи с этим по этой теме были проведены исследования из различных аспектов, и были выдвинуты различные теории. Принимая во внимание различные аспекты, связанные с человеческим счастьем, психологи отмечают разные подходы, основанные на их наблюдениях и экспериментах. В исламском аспекте также существует особый подход к счастью, поскольку человеческое счастье имеет большое значение в исламе. В этой статье сначала обсуждаются различные подходы психологов к понятию «счастье». Далее изучается тема счастья в исламском аспекте. В первой части статьи рассматриваются разные подходы психологов к теме счастья. Среди этих подходов отмечаются подходы Мартина Селигмана и Михая Чиксентмихайи, представителей позитивной психологии, которые уделяют особое внимание человеческому счастью. Также исследуется понятие «счастье» в психоанализе, который имеет особый подход в области психологии. Затем предоставляется информация об эвдемонистическом подходе представителей течения гуманистической психологии. Также упоминаются теории когнитивной и поведенческой психологии, связанные со счастьем. Во второй части статьи исследуется тема счастья в исламском аспекте. Этот раздел посвящен теме счастья в исламских источниках. Упоминаются используемые в Священном Коране понятия, связанные со счастьем. Затем обсуждается важность удовлетворения духовных и физических потребностей человека для счастья. Кроме того, доводятся до внимания способы жить счастливой жизнью в исламском аспекте, а также действия и поведение, необходимые для счастья. Подчеркивается следующее: «Человеку следует помнить о Всевышнем постоянно. Ведь Всевышний источник вечного счастья».
Abdullayev Bəhruz, Əsgərli Mirzə, Zərinəzadə Həsən. (2005). “Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti”. Bakı: Şərq- Qərb nəşriyyatı. (s. 470).
Arıcı Handan Yalvaç. (2019). “Kuranda mutluluk kavramı ve eğitimi”. İstanbul üniversitesi Sosyal bilimler enstitüsü Felsefe ve Din bilimleri anabilim dalı. (s. 332).
Arseven Ayla. (2016). “Öz yeterlilik: Bir kavram analizi”. Ankara: İnternational periodical for the languages, literature and history of Turkish or Turkic. (s. 63-80).
Asıcı Esra, İkiz Fatma Ebru. (2015). “Mutluluğa giden bir yol: Bilişsel esneklik”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim fakültesi dergisi. (s. 191-211).
Attas Nakib. (2011). “İslamda mutluluğun anlamı ve tecrübesi”. Çev: Şaban Ali Düzgün. Kelam araştırmaları. (s. 219-238).
Balcı Fatma Arvas. (2017). “Psikolojide ve İslam düşünce geleneğinde mutluluk kavramı: Karşılaştırmalı bir çalışma”. İnsan ve toplum bilimleri araştırmaları dergisi. (s. 109-128).
Bebek Adil. (1995). “Felah”. İstanbul: TDV İslam ansiklopedisi. c.12. (s. 300-301).
Csikszentmihalyi Mihaly. (1990). “Flow”. Harper Collins e-books. (s. 303).
Demirok İpek, Şimşek Yeliz Alphan, Süsen Yankı. (2014). “Mutluluğu ararken: Teorik yaklaşımlar ve Psikoterapiye yönelik çıkarımlar”. Ayna klinik psikoloji dergisi. (s. 40-54).
Erozkan Atilgan, Dogan Ugur, Adıguzel Arca. (2016). “Self-efficacy, self esteem and subjective happiness of teacher candidates at the pedagogical formation certificate program”. Journal of education and training studies.
Əsədzadə Eldar. (2014). “Qurani-Kərimin ərəbcəsi və Azərbaycan dilinə tərcümə və şərhi”.
Fromm Erich. (1997). “To Have or to be”. Continuum publishers. (s. 182). Gürses İbrahim, Kılavuz M Akif. (2011). “Eriksonun Psiko-Sosial gelişim dönemleri teorisi açısından kuşaklararası Din eğitimi ve iletişiminin önemi”.Uludağ universitesi İlahiyat fakültesi dergisi. (s. 153-166).
Hökelekli Hayati. (2006). “İslam geleneğinde psikoloji kültürü”. İslami araştırmalar dergisi. (s. 409-421).
Kangal Ayça. (2013). “Mutluluk üzerine kavramsal bir değerlendirme ve Türk Hanehalkı için bazı sonuçlar”. Elektronik sosyal bilimler dergisi. (s. 214-233).
Kırık Ali Murat, Sönmez Mahmut. (2017). “İletişim ve mutluluk ilişkisi- nin incelenmesi”. İnönü üniversitesi İletişim fakültesi elektronik dergisi. (s. 15-26).
Margolis Seth, Lyubomirsky Sonja. (2018). “Cognitive outlooks and Well-being”. DEF publishers.
Maslow Abraham H. (1954). “Motivation and personality”. Harper, Row publishers. (s. 360).
Mcguire William, R F C Hull. (1987). “C. G. Jung speaking: İnterviews and encounters”. Bollingen series: Princeton university press. (s. 489).
Ramazani Rıza. (2009). “Ahlak ve ilişkilerimiz”. Çev: Cafer Bayar. İstanbul: Kevser yayınları. (s. 160).
Ryff Carol D, Singer Burton H. (2008). “Know thyself and become what you are: A Eudaimonic approach to psychological well-being”. Journal of Happiness studies. (s. 13-39).
Schultz Duane P, Schultz Sydney Ellen. (2007). “Modern psikoloji tarihi”. Çeviri: Yasemin Aslay. İstanbul: Kaknüs yayınları. (s. 768).
Seligman Martin, E P Rashid Tayyab. (2006). “Parks, Acacia, C. Positive psychoterapy”. University of Pennsylvania: Positive psychology center. (s. 774-788).
Soysaldı Mehmet. (2015). “Gerçek mutluluğa erişmenin yolları”. Somuncubaba dergisi. (s. 71-73).
Şerifi Ahmed Hüseyin. (2015). “İslami Yaşam tarzı”. Çev: Mikail Gürel. İstanbul: El-Mustafa yayınları. (s. 264).
Tabatabai Allame Seyyid Muhammed Hüseyin. (2011). “El-Mizan fi tefsiril-Kuran”. Çeviri:Vahdettin İnce. İstanbul: Kevser yayınları. c. 11.
Thomason Timothy C. (2011). “How to be happy: A virtual conversation with Sigmund Freud”. Arizona counseling journal.
Thompson M Guy. (2004). “Happiness and chance: A reappraisal of the psychoanalytic conception of suffering. psychoanalytic”. psychology. (s. 134-153).
Türkçapar Hakan M, Sargın Emre A. (2011). “Bilişsel Davranışçı psikote- rapilər:Tarihçe ve gelişim”. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve araştırmalar dergisi.
Yüksekbilgili Zeki, Akduman Gülbeniz. (2016). “Bireysel mutluluk ve işkoliklik ilişkisi”. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. (s. 95-112).
Ümumilikdə 29 istinad var.
Daha Çox İstinadı Göstər
Rəcəbov, Elvin. “Psixoloji Və Islami Aspektdə xoşbəxtlik”. Din Araşdırmaları Jurnalı 3/5 (December 31, 2020), 23-41. https://journal.ait.edu.az/daj/article/view/92
Endirin
Məqalə Məlumatları
- Məqalə Növü Din psixologiyası
- Təqdim Edildi oktyabr 1, 2020
- Yayımlanıb dekabr 31, 2020
- Nömrə № 2(5) Dekabr 2020
- Bölmə Din psixologiyası