e-ISSN: 3006-2772
p-ISSN: 2618-0030
Başlanğıc: 2018
Nəşr aralığı: İldə 2 nömrə
Naşir: Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu

Din təhsili

Türkiyə Respublikasının quruluşundan günümüzə alitəhsildə din təhsili (1924-2019) Religious Education in Higher Education (1924-2019)from the Establishment of the Republic of Turkeyto the Present Религиозное обучение в высшем образовании отпровозглашения турецкой республики понастоящее время (1924-2019) Türkiyede Cumhuriyet’in kuruluşundan günümüze yükseköğretimde din eğitimi (1924-2019)

Məhəmməd Əli Yazıbaşı Kırıkkale Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Felsefe Ve Din Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi

Necə istinad edilir

Yazıbaşı, Məhəmməd Əli , Yazıbaşı, M , , Din Araşdırmaları Jurnalı, Türkiyə Respublikasının quruluşundan günümüzə alitəhsildə din təhsili (1924-2019), 2, 2, 2019, 417-432, 2019

Zotero Mendeley EN EndNote

Xülasə

Tədqiqatın məqsədi Türkiyə Respublikasnın quruluşunun ilk illərindəngünümüzə qədər ilahiyyat fakültələri ilə əlaqədar olaraq əldə edilmiştəcrübələrə yer verməkdir. Tədqiqatda adıgedən fakültələrin quruluş məqsədləri, dərs proqramları və xidmət sahələri haqqında ətraflı məlumat veriləcəkdir.Respublikanın ilk illərində cərəyan edən dinin tədris edilməsi ətrafındakımübahisələrə də yer verilmişdir. Tədqiqatda sənədaxtarma metodu istifadəedilmişdir. Respublikanın quruluşundan günümüzə qədər ilahiyyat fakültələriDarülfünun İlahiyyat Fakültəsi, Yüksək İslam İnstitutu, İslami Elmlər Fakültəsi, İlahiyyat Fakültəsi, İslam və Dini Elmlər Fakültəsi adı altında fəaliyyətgöstərmişdir. Bu təhsil qurumlarının adları fərqli olsa da kafedraları, şöbələrivə bölmələri birbirinə bənzərdir. Belə ki, Darülfünun İlahiyyat fakültəsi iləAnkara ilahiyyat fakültəsinin quruluş məqsədləri oxşardır. Hər iki fakültədə dədin sahəsində mütəxəssis hazırlamaq qarşıya vəzifə kimi qoyulmuşdur. Bufakültələrdən məzun olanlar din sahəsində dərin biliyə sahib olaraq tədqiqatlaraparmaq qabiliyyətində olacaqdır. Yüksək İslam İnstitutları və Ərzurum İslamielmlər fakültəsinin quruluş məqsədi isə müəllim, imam və vaiz yetişdirməkdir.Burada məqsəd, əsasən, Dəyanət İşləri Başqanlığı və Təhsil Nazirliyi kimi qurumlarda çalışacaq mütəxəssislər hazırlamaqdır. Bu qurumlarda hazırlıq görənlər din tədrisi sahəsində yetişdirilmişlər, məscidlərdə və Quran kurslarındaişləyirlər. Bundan əlavə, din dərsi müəllimi kimi öz vəzifələrini icra edirlər.Təhsil müəssisələrinin adı nə qədər fərqli olsa da, məzun olan tələbələr eynidoplomu əldə edirlər.
The aim of the study is to reveal the experiences gained in the faculties oftheology from the first years of the Republic of Turkey to the present. The goalsof the mentioned faculties, course programs and activity fields are included inthe research. In the first years of the Republic, debates on religious educationwere also discussed. Document scanning method has been used in the study.Since the inception of the Republic, different names have been used for thefaculties of theology such as The Faculty of Theology, the Higher IslamicInstitute, the Faculty of Islamic Sciences, the Faculty of Theology, the Facultyof Religious Sciences, the Faculty of Islamic and Religious Sciences. Althoughthe names of these educational institutions are different, the departments anddisciplines are similar. Darulfunun Faculty of Theology and Ankara Faculty ofTheology have a resemblance. Both faculties aim to train experts in the field ofreligion. Graduates of these faculties will be able to conduct in-depth researchon religion. The goal of the Higher Islamic Institutes and Erzurum Faculty ofIslamic Sciences is to train teachers, imams and preachers. They aim to trainspecialists who will work for Presidency of Religious Affairs and Ministry ofNational Education. Graduates of these institutions were trained in religiouseducation. They serve in mosques, Qur’an learning centers and as religiousteachers in schools. Thus, regardless of different names, the graduates of theseeducational institutions hold the same degree.
Целью исследования является отражение опыта факультетов теологии с первых лет основания Турецкой Республики по настоящее время. Висследовании дана подробная информация о целях создания, учебныхпрограммах и сферах услуг данных факультетов. В исследовании такжеданы споры в связи с преподаванием религии, возникающие в первыегоды республики. В исследовании использован метод поиска документов.С момента основания республики по сей день факультеты теологии функционировали под такими названиями, как Факультет теологии Дарульфу,Высший исламский институт, Факультет исламских наук, Факультеттеологии, Факультет ислама и религиозных наук. Хотя названия этихучебных заведений разные, их факультеты, кафедры и подразделенияимеют схожесть. Цели создания Факультета теологии Дарульфу и факультета теологии Анкары схожи. Оба факультета поставили перед собой задачу подготовки специалистов в области религии. Выпускники этихфакультетов, получив глубокие знания в области религии, смогутпроводить исследования. Целью создания Высших исламских институтови Факультета исламских наук Эрзурум заключается в подготовке учителей, имамов и проповедников. Основной целью здесь является подготовкаспециалистов, которые будут работать в таких учреждениях, как Управление по делам религии и Министерство образования. Те, кто получилобразование в этих учреждениях, получили религиозное образование,работали в мечетях и на курсах Корана. Кроме этого, они выполняют своюдолжность в качестве преподавателя религии. Хотя названия этих учебных заведений разные, их выпускники получают одинаковую степень.
Araştırmanın amacı Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarından günümüzekadar İlahiyat Fakülteleri ile ilgili olarak yaşanan tecrübeleri ortaya koymaktır.Çalışmada söz konusu fakültelerin kuruluş amaçlarına, ders programlarına vehizmet alanlarına yer verilmektedir. Cumhuriyet’in ilk yıllarında cereyan dineğitim-öğretimi ile ilgili tartışmalara da yer verilmiştir. Araştırmada belgetarama yöntemi kullanılmaktadır. Cumhuriyet’in kuruluşundan günümüzekadar İlahiyat Fakülteleri Darülfünun İlahiyat Fakültesi, Yüksek İslamEnstitüsü, İslami İlimler Fakültesi, İlahiyat Fakültesi, Dini İlimler Fakültesi,İslam ve Dini Bilimler Fakültesi şeklinde farklı isimler altında eğitim vermiştir.Söz konusu eğitim kurumlarının isimleri farklı olsa da bölüm, anabilim dalı vebilim dalı olarak benzerlik göstermektedir. Darülfünun İlahiyat Fakültesi ileAnkara İlahiyat Fakültesinin kuruluş amacı benzerlik göstermektedir. Her ikifakülte din alanında uzman kişiler yetiştirmeyi amaçlamıştır. Bu fakültelerdenmezun olanlar din konusunda derinlemesine araştırma yapacak nitelikte olacaktır. Din konusunda bilimsel yöntem ve teknikler kullanabilecek donanıma sahipolacaktır. Yüksek İslam Enstitüleri ve Erzurum İslami İlimler Fakültesi’ninkuruluş amacı ise öğretmen, imam ve vaiz yetiştirmektir. Yani Diyanet İşleriBaşkanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı gibi kurumlarda görev yapacak elemanlaryetiştirmektir. Bu kurumlarda yetişenler din eğitimi konusunda yetiştirilmiştir.Camilerde görev yapmışlardır. Kuran kursunda görev yapmıştır. Ayrıca okullarda din öğretmeni olarak görev yapmıştır. Ancak her ne kadar söz konusueğitim kurumlarının isimleri farklı olsa da mezun olan öğrenciler aynıdiplomaya sahip olmuştur.

Açar sözlər

Respublika Dövrü, Ali Təhsil, İlahiyyat Fakültəsi, Din Təhsili
Republic Period, Higher Education, Faculty Of Theology, Religious Education
Республиканский Период, Высшее Образование, Факультет Теологии, Религиозное Образование
Cumhuriyet Dönemi, Yükseköğretim, İlahiyat Fakültesi, Din Eğitimi

Referanslar

  • Akyüz, Yahya (2009). “Türk Eğitim Tarihi”, Ankara: Pegem Akademi.
  • Atay, Hüseyin, (1983). “Osmanlılarda Yüksek Din Eğitimi”, İstanbul: Dergah Yayınları.
  • Aydın, Muhammed Şevki. (2016). “Cumhuriyet Döneminde Din Eğitimi Öğretmeni Yetiştirme ve İstihdamı”, 3. baskı, İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
  • Ayhan, Halis, (2014). “Türkiye’de Din Eğitimi”, İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
  • Bakır, Mustafa, (1990). “Ashab-ı Suffa”, İstanbul: Timaş.
  • Bozkurt, Nebi, (2003). “Medrese”, Ankara: DİA, TDV Yayınları, (c. 28, s. 323-327).
  • Cebeci, Suat, (2005). “Din Eğitimi Bilimi ve Türkiye’de Din Eğitimi”, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Ergin, Osman, (1977). “Türk Maarif Tarihi”, İstanbul: Eser Matbaası, (c. 1-2).
  • Ertan, Veli ve Küçük, Hasan, (1976). “Cumhuriyet Devrinde Din Eğitimi-Din Müesseseleri ve Din Âlimleri”, İstanbul: Türdav Basım-Yayım.
  • Ev, Halit, (2012). “Yükseköğretimde Din Eğitimi”, Din Eğitimi, Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, (s. 251-281).
  • Ev, Halit, (2003). “Türkiye’de Yüksek Din Öğretimi Kurumları ve Öğretmen Yetiştirme”, İzmir: Tibyan Yayıncılık.
  • Hizmetli, Sabri, (1991). “İslam Tarihi”, Ankara: Yeni Çizgi Yayınları.
  • Öcal, Mustafa, (2011). “Türkiye’de Din Eğitimi”, Bursa: Düşünce Kitapevi Yayınları.
  • Parmaksızoğlu, İsmet, (1966). “Türkiye’de Din Eğitimi”, Ankara: MEB.
  • Ülken, Hilmi Ziya, (1961). “İlahiyat Fakültesinin Geçirdiği Safhalar”, Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Albümü (1949-1960), (s. 4-6).
  • Yazıbaşı, Muhammed Ali, (2018). “Yükseköğretimde Din Eğitimi”, Din Eğitimi, İstanbul, (s. 156-168).
  • Zengin, Zeki Salih, (2012). “Başlangıçtan Cumhuriyet Dönemine Din Eğitimi”, Din Eğitimi, Ankara: Gündüz Yayınevi, (s. 19-39).