Fəlsəfə
Qloballaşan dünyada mədəniyyətlərarası dialoq və tolerantlıq
Intercultural Dialogue and Tolerance in the Globalizing World
Межкультурный диалог и толерантность вглобализационном мире
Məqalədə müasir dövrün ən qlobal məsələlərindən biri dünya xalqlarını biraraya yığan, özündə milli və bəşəri xüsusiyyətləri birləşdirən mədəniyyətlərarası dialoqların keçirilməsinin vacibliyi qeyd olunmuş, ümumdünyamədəniyyətlərarası dialoqların nəzəri və praktiki tərəfləri tədqiq olunmuşdur.Multikulturalizm dəyərlərini təbliğ edən Azərbaycan dünya xalqlarına örnəkolacaq bir mədəniyyət nümayiş etdirir. Məqalədə multikulturalizmin Azərbaycan modeli təbliğ olunur. Məqalənin yazılması, bir tərəfdən, Avropada tügyanedən irqi, milli ayrı-seçkiliklə bağlı nümayiş və mitinqlərin baş qaldırması,milli igtişaşların güclənməsi, Qərb ölkələrində islamofobiya kabusunun artması, Qərb-Şərq münaqişəsi, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nizamnaməsi,ATƏT-in qərar və göstərişləri, beynəlxalq konvensiyaları imzalayan Qərbdəmultikultural dəyərlərin iflası, miqrant böhranı, miqrantların qarşılaşdığıböhranlı vəziyyət, digər tərəfdən, Şərqdə irimiqyaslı müharibələrin genişlənməsi fonunda ölkə əhalisinin Avropaya miqrasiya etməsi, Şərq ölkələrinin miqrant axınına olan münasibəti, Şərqdə, xüsusən də müstəqil Azərbaycan Dövlətinin “azərbaycanlı” adlandırdığı etnik, milli qruplara olan münasibət, azsaylıxalqların yaşaması və fəaliyyəti üçün dövlət səviyyəli tədbirlərin keçirilməsikimi əhəmiyyətli məsələlər öz əksini tapmışdır.Məqaləni işləyən zaman milli-etnik proseslər, etnogenez problemi,müxtəlif dövlətlərin tərkibində yaşayan milli azlıqların və azsaylı xalqlarıninkişafının sosial dinamikliyi, bu prosesləri tənzimləyən ümumdünya əhəmiyyətli siyasi-hüquqi sazişlər, konvensiyalar, aktlar və bu çərçivədə öhdəliklərgötürən müstəqil Azərbaycanın həyata keçirdiyi islahatlar və onların əməlinəticələri əks olunmuşdur. Müstəqillik qazandıqdan sonra, AzərbaycanDövlətinin dövlətçilik strategiyasının ən başlıca məsələsi ümummilli liderHeydər Əliyevin yaratdığı ən böyük əsər Azərbaycançılıq ideologiyasınıntərkib hissəsi olan etnik azlıqların hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi ilə bağlımüddəaların şərhi öz əksini tapmış, Böyük multikultural dəyərlər nümayiş etdirən Azərbaycan Dövlətinin bütün dünya üçün nümunə olan “Bakı prosesi”nin mahiyyəti, dünya üçün dözümlülüyün bir modeli olaraq, “Bakı Multikulturalizm Mərkəzi”nin yaranması, mədəniyyətlər və dinlərarası dialoqların keçirilməsi, onların beynəlxalq əhəmiyyəti kimi vacib məsələlər qeyd olunur.
The article highlights the importance of intercultural dialogue, one of themost global issues of the modern era, that unites nations of the world,combining national and universal characteristics. Theoretical and practical aspects of intercultural dialogue are explored as well. Promoting values ofmulticulturalism, Azerbaijan demonstrates a culture that will exemplify theworld's nations. The article propagates Azerbaijan's model of multiculturalism.On the one hand, rallies concerning racism in Europe, racial discrimination andnational unity, increasing Islamophobia in Western countries, West-EastConflict, crisis of multicultural values in Western countries which joinedUnited Nations Charter, OSCE Decisions and Recommendations andInternational Conventions, migration crisis, critical situation that migrants face,migration to Europe in the wake of large-scale wars in the East, the attitude ofthe Eastern countries to the migration, the attitude towards the Azerbaijanis,important issues such as the organization of state-level events for the survivaland activity of small nations are reflected in the article.The article deals with national-ethnic processes, ethnogenesis problem,social dynamics of the development of national minorities and minorities livingin different states, the reforms carried out by independent Azerbaijan based onthe world-wide political and legal agreements, conventions, acts andcommitments in regards to these processes and their practical results werereflected. After the independence, the most important issue of the statehood inAzerbaijan was ideology of “Azerbaijanism” formed by National LeaderHeydar Aliyev, and the interpretation of the provisions concerning theprotection of the rights and freedoms of ethnic minorities, which is part of thisideology was discussed in the article. It also discusses the example of theAzerbaijani state, which demonstrated great multicultural values, the essenceof the “Baku Process”, the establishment of Baku InternationalMulticulturalism Center as a model of tolerance for the world, the organizationof intercultural and interreligious dialogue and their international significance.
Проблема глобализации диктует необходимость новых подходов кмежкультурным диалогам на современном этапе. Статья исследуеттеоретические и практические аспекты межкультурного диалога. Авторпредставляет азербайджанскую модель мультикультурализма как образецновых межкультурных отношений в современном мире. В статье анализируются такие темы, как расизм в Европе, расоваядискриминация и митинги, укрепление национального единства, усиление исламофобии в западных странах, конфликт между Западом и Востоком, миграционный кризис на Западе, кризис мигрантов на Западе имиграция населения ближневосточных стран в Европу в результате широкомасштабных войн на Ближнем Востоке, отношение восточныхстран к миграционному потоку, этническая и национальная идентичностьВосточного Азербайджана, отношение к группам. Автор также рассматривает такие документы, как Устав ООН, решения и рекомендации ОБСЕ,международные конвенции, и вопросы, связанные с проведением мероприятий на государственном уровне для обеспечения выживания и жизнедеятельности малых наций.Далее в статье рассматриваются национально-этнические процессы,проблема этногенеза, социальная динамика развития национальныхменьшинств и меньшинств, проживающих в разных государствах, политические и правовые соглашения, конвенции и акты, принятые в связи сэтими процессами, а также обязательства, принятые независимым Азербайджаном в рамках этих соглашений, и результаты проводимых реформ. После обретения Азербайджаном независимости важнейшей опоройстратегии государственности стали труды и идеи общенациональноголидера Гейдара Алиева и осмысление положений, касающихся защитыправ и свобод этнических меньшинств, что является частью идеологии“азербайджанства”. Отмечаются также большое международное значениепримера Азербайджана как государства, демонстрирующего приверженность мультикультурным ценностям, важность Бакинского процесса” исоздания “Бакинского мультикультурного центра” как модели толерантности, а также значимость проведения страной мультикультурного имежрелигиозного диалога.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin 2015-ci il mayın 18-də Bakıda keçirilən II Ümumdünya Mədəniyyətərarası dialoq Forumun açılışındakı nitqi. (2008-2012), Bakı: Azərbaycan.
Bakıda “Mədəniyyətlərin müxtəlifliyi və müasir dünyada dialoq fəlsəfəsi” mövzusunda beynəlxalq konfrans işə başlamışdır. // (2011). Bakı: “Azərbay-can” qəz., 8 aprel.
Əbdüləziz bin Osmanın BDU-da çıxışı. B,22 dek. Göyçək Mahmudlu, Azərtac).
Əhədova S.A. (2014). “Müasir dünyada mədəniyyətlərarası münasi-bətlər”, Bakı: “Elm”, (s.348).
Əliyev H. (2001). “Dinin ən birinci məqsədi insanlar arasında sülh yaratmaqdır.” Respublika-news.az.
Əliyev İ. (2008-2012). “İnkişaf məqsədimizdir: çıxışlar, nitqlər, bəyanat-lar, müsahibələr” Çoxcildlik, Bakı: Azərbaycan.
Hopkins A.G. (2002). Globalization in World History. Pulmica Publishing, (275 p .11-12).
Xəlilov S. (2004). “Qərb-Şərq: ümumbəşəri ideala doğru.” Azərbaycan Universiteti.
Xəlilov S. (2009).“Sivilizasiyalararası dialoq”, Bakı: Adiloğlu, (s.258).
Xəlilov S. (2009). “Şərq ruhunun Qərb həyatı. Aida İmamquliyeva yaradıcılıq axtarışlarının izi ilə” Bakı: Şərq-Qərb. red. Kamal Abdullayev, (2015).
Müasir dövrdə Azərbaycanda sosial-iqtisadi və mənəvi inkişafın harmoniyası: 2014. IV Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumu ərəfəsində, Bakı: Mütərcim, (s.74).
S. P. Hanqtinqton, (1996). The Clash of Civilizations and the Remarkinq of World Order, Semon and Schuster. N. K., (367 p.).
S.Hantinqton “Sivilizasiyaların toqquşması və dünya düzəninin yenidən qurulması”, (s.21).
Suat Bilge, (2006). “Milletlerarası politika”, Ankara:İstanbul Universitesi Yayınları,(s.82-83).
Teodore Levitt, (1983). The Clobalization of Markets. Harvard Business Review May-June.
Глобализация //Глобалистика. Энциклопедия. М.: Радуга, (2003). (с.1328).
Касгельс М. Информационная эпоха: Экономика, общество, культура. М.: ГУ-ВШЭ, (2000). (138- 149).
Кессиды Ф.Х. Глобализация и культурная идентичность. / Вопросы философии, (2003). №11, (с.76-79).
Новая философская энциклопедия. В4т. IIт., М., Мысль, (2001). 334. План действий по политике в области культуры в интересах развития, принятый Межправительственной конференцией по политике в области культуры в интересах развития, Стокгольм, 2 апреля 1998, CLT-98 /CONF. 210/4. Rev. 2, UNESCO, Paris.,180.
С.Нанхингтон. Столкновение цивилизаций.-М., АСТ, (2003). (с.90).
Садохин А.П. Межкультурная коммуникация. М.: Альфа-М, (2006). (с. 288).
Ümumilikdə 22 istinad var.
Daha Çox İstinadı Göstər
Əliyeva, Sahibə. “Qloballaşan dünyada mədəniyyətlərarası Dialoq Və tolerantlıq”. Din Araşdırmaları Jurnalı 2/2 (June 30, 2019), 357-380. https://journal.ait.edu.az/daj/article/view/46
Endirin
Məqalə Məlumatları
- Məqalə Növü Fəlsəfə
- Təqdim Edildi aprel 1, 2019
- Yayımlanıb iyun 30, 2019
- Nömrə № 1(2) İyun 2019
- Bölmə Fəlsəfə