Fəlsəfə
Nizami Gəncəvinin poeziyasında İslamın bədii-fəlsəfi tərənnümü və müasirlik
Literary and Philosophical Representation of Islam, the World Religion, in the Poetry of Nizami Ganjavi and Modernity
Художественно-философское воспевание ислама как религии мира и современность в поэзии низами гянджеви
Dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvi özünün ölməz, əbədiyaşar poeziyasında sülh, mehribanlıq, tolerantlıq-dözümlülük dini olan İslam və bu dinin əsasını təşkil edən Müqəddəs Quran haqqında elə poetik və fəlsəfi fikirlər söyləmişdir ki, bunlar böyük sənətkarın “Xəmsə”sində özünün çox dərin məna məzmun və mündərəcəsini tapmışdır. Bəşər övladı olan Nizami Gəncəvi İslam dininin banisi Məhəmməd Peyğəmbərin və onun möcüzəsi olan müqəddəs Quranın dərin bədii və fəlsəfi təfəkkürünü işıqlandırmışdır. Onun, yəni Nizaminin “Xəmsə”sinə daxil olan “Sirlər xəzinəsi”, “Xosrov və Şirin”, “Leyli və Məcnun”, “İsgəndəmamə”, “Şərəfnamə” və “İqbalnamə” dünya miqyasında Nizamisevərlərin ən qiymətli stolüstü kitabları kimi diqqəti cəlb edir. Məqalədə Nizami Gəncəvinin İslamın inanc əsaslarından olan Allah, peyğəmbər inancı haqqında qeyd etdiyi məsələlər dəyərləndirilmişdir. Allahın birliyi, Ona olan ehtiyac, peyğəmbərlik anlayışı, peyğəmbərin xüsusiyyətləri haqqında geniş məlumatlar poetik bir dillə poemalarda öz əksini tapmışdır. Eyni zamanda, dini-əxlaqi və mənəvi dəyərlərə xüsusi əhəmiyyət verilmiş, həmçinin fəlsəfi fikirlərlər də dəstəklənmişdir. Nizami Gəncəvi nəinki öz dövrünün, hətta bütün dövrlərin aktual məsələlərinə toxunmuşdur.
In his immortal poetry, the great Azerbaijani poet and thinker Nizami Ganjavi expressed such poetic and philosophical thoughts about Islam, the religion of peace, kindness, and tolerance, as well as the Holy Qur'an, which is the foundation of this religion, have a very profound meaning in the great poet's Khamsa. Nizami Ganjavi illuminated the profound literary and philosophical thinking of the Prophet Muhammad, the founder of Islam, and his miracle, the Holy Qur'an. His Treasure of Secrets, Khosrov and Shirin, Leyli and Majnun, Iskendername, Sharafname, and Iqbalname, all included in his Khamsa, are regarded as the most valuable table books for Nizami lovers in the world. The article discusses the difficulties raised by Nizami Ganjavi regarding the believe in God and the Prophet, which is one of the pillars of Islam. The poems in a poetic language reflect thorough information about the unity of God, the need for Him, the concept of prophecy, and the traits of the prophet. At the same time, significant emphasis was placed on religious, moral, and spiritual qualities as well as philosophical ideas. Nizami Ganjavi addressed not just the difficulties of his period, but also the issues of all times.
Великий азербайджанский поэт и мыслитель Низами Гянджеви в своей бессмертной поэзии высказал поэтические и философские мысли об исламе, религии мира, доброты, толерантности и терпимости, и Священном Коране, составляющем его основу, нашедшие отражение в сюжете и содержании "Хамсе" великого мастера. Выдающийся Низами Гянджеви осветил глубокое художественное и философское мышление основателя ислама пророка Мухаммеда и его чуда Священного Корана. Произведения Низами "Сокровищница тайн", "Хоеров и Ширин", "Лейли и Меджнун", "Искандер-наме", "Шарафнаме" и "Игбалнаме", вошедшие в его "Хамсе", привлекают внимание во всем мире как самые ценные настольные книги почитателей пера автора. В статье были оценены вопросы, отмеченные Низами Гянджеви касательно веры в Аллаха и пророка, являющейся основой религии. Обширные сведения о единстве Бога, потребности в нем, концепции пророчества и особенностях пророка нашли поэтическое отражение в его произведениях. При этом особое значение придавалось религиознонравственным и духовным ценностям, а также подкреплялись философские идеи. Низами Гянджеви затрагивал актуальные вопросы не только своего, но и прочих времен.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham liyevin “2021-ci ilin Nizami Gəncəvi İli” elan edilməsi haqqında 5 yanvar 2021-ci il tarixli Sərən- camı, “Azərbaycan” qəzeti, 6 yanvar 2021.
Əhməd İsayev. “Gəncənin dünyaşöhrətli övladı – Ulu Nizami”, “Azər- baycan” qəzeti, 1 sentyabr 2012-ci il.
İsa Həbibbəyli “Azərbaycan ədəbiyyatının dünya gözəli”, “Azərbaycan” qəzeti, 29 aprel 2021.
Qurani-Kərim. (1999). Tərcümə edənlər: Ziya Bünyadov, Vasim Məmmədəliyev, Bakı.
Nizami Gəncəvi. (1982 (1)). “Xosrof və Şirin”, Bakı: “Yazıçı” nəşriyyatı. Nizami Gəncəvi, “İsgəndərnamə”, “Şərəfnamə”, “İqbalnamə”, Bakı: “Yazıçı” nəşriyyatı, 1967, 1982 (2).
Nizami Gəncəvi. (1982 (3)). “Leyli və Məcnun”, Bakı, “Yazıçı” nəşriyyatı.
Nizami Gəncəvi. (1981 (4)). “Sirlər xəzinəsi”, Bakı:“Yazıçı” nəşriyyatı.
Ümumilikdə 7 istinad var.
Daha Çox İstinadı Göstər
Qurbanov, Əsədulla. “Nizami Gəncəvinin poeziyasında İslamın bədii-fəlsəfi tərənnümü Və müasirlik”. Din Araşdırmaları Jurnalı 4/6 (June 30, 2021), 215-231. https://journal.ait.edu.az/daj/article/view/118
Endirin
Məqalə Məlumatları
- Məqalə Növü Fəlsəfə
- Təqdim Edildi aprel 1, 2021
- Yayımlanıb iyun 30, 2021
- Nömrə № 1(6) İyun 2021
- Bölmə Fəlsəfə