Fəlsəfə
The Role of Ismail Gasprali, Ali bey Huseynzadeh and Yusif Akchura in the Formation of Political Pan -Turkism
The Role of Ismail Gasprali, Ali Bey Huseynzadeh and Yusif Akchura in the Formation of Political Panturkism
Роль исмаила гаспралы, али бея гусейнзаде и юсуфа акчуры в формировании политического пантюркизма
İsmayıl Qaspralı, Əli bəy Hüseynzadə və Yusuf Akçura siyasi pantürkçülüyün baniləridir. Onların pantürkçü fəaliyyətlərinin siyasi istiqaməti türk xalqlarının siyasi hüquqlarının müdafiə etmələrində, xüsusilə bu xalqların ortaq ədəbi dilinin formalaşmasında, milli məktəblərin açılmasında, dünyəvi təhsilin inkişafında, savadsızlığa, sosial-iqtisadi və siyasi geriliyinə qarşı mübarizədə, cəmiyyətin siyasi həyatında fəal iştirak etməyə çağırışında, çar Rusiyasının yürütdüyü ruslaşdırma siyasətinin tənqidində, Qərb sivilizasiyasının elmi-texnoloji nailiyyətlərinin qəbul olunması ideyasının təbliğində özünü büruzə verirdi.
Ismail Gasprali, Ali bey Huseynzadeh and Yusif Akchura are founders of political Pan-Turkism. The political orientation of their Pan-Turkist activity was seen in defending political rights of the Turkic people, particularly in their struggle for elaboration of common literary language of the Turkic peoples, opening national schools, development of secular education, in their fighting against illiteracy, socio-economic and political backwardness of the Turkic peoples, in appealing to people for active participation in political life of society, in criticizing the policy of russification pursued by the Tsarist Russia, in propagating idea on borrowing scientific and technological achievements of the Western civilization.
Исмаил Гаспралы, Али бек Гусейнзаде и Юсуф Акчура являются основоположниками политического пантюркизма. Политическая направленность их пантюркистской деятельности проявлялась в защите политических прав тюркских народов, особенно в их борьбе за выработку общего литературного языка тюркских народов, открытие национальных школ, развитие светского образования, в борьбе с неграмотностью, социально-экономической и политической отсталостью тюркских народов, в призывах к активному участию в политической жизни общества, в критике политики русификации, проводимой царской Россией, в пропаганде идеи заимствования научно-технических достижений западной цивилизации.
Akchura Yusif. (1997). “Uc tarsi siyaset”, Listserver Turkistan, Dec.4.
Chavan Royd. (1973). Nationalism in Asia, Sterling publishers, New Dehli.
Qarayev Yashar. (1996). “Ali beyin varisleri”, Qirmizi qaranliqlar icinde yashil ishiqlar, (Ali bey Huseynzade), Baki.
Gokalp Ziya. (1959). “Historical materialism and sociological idealism”, Turkish nationalism and western civilization, (Berkes N.) Columbia University Press, New York, (pp. 60-66).
Гаспринский Исмаил (1991). Русское мусульманство. Мысли, заметки и наблюдения, Издательство «Таврия», Симферополь.
Devlet Nadir. (1988). Ismail Bey Gasprali, Ankara.
Heyd Uriel, Foundations of Turkism Nationalism, The Harvill Press, London, (p. 105).
Huseynzadeh Ali bey. (1997). Turkler kimdir ve kimlerden ibaretdir? Baki.
Kırımer C.S. (1934). Gasprali Ismail Bey, Istanbul.
Kreyndler T. (1969). Educational Policies toward the Eastern Nationalties in Tsarist Russia. A study of Ilminskiy’s System, Columbia University Press, New York.
Saray Mehmet. (1987). Turk dunyasinda egitim reformu ve Gasprali Ismail Bey, Ankara.
Ümumilikdə 12 istinad var.
Daha Çox İstinadı Göstər
Nəcəfov, Etibar. “The Role of Ismail Gasprali, Ali Bey Huseynzadeh and Yusif Akchura in the Formation of Political Pan -Turkism”. Din Araşdırmaları Jurnalı 3/5 (December 31, 2020), 145-159. https://journal.ait.edu.az/daj/article/view/100
Endirin
Məqalə Məlumatları
- Məqalə Növü Fəlsəfə
- Təqdim Edildi oktyabr 1, 2020
- Yayımlanıb dekabr 31, 2020
- Nömrə № 2(5) Dekabr 2020
- Bölmə Fəlsəfə