Din psixologiyası
Orta məktəblərdə əxlaq və dəyərlər psixologiyası
Psychology of Morality and Values in Secondary Schools
Психология mорали и ценностей в средних школах
Ortaokullarda ahlak ve değerler psikolojisi
Əxlaq və dəyərlərin tədrisi bütün cəmiyyətlərdə və mədəniyyətlərdə üzərində diqqətlə durulan bir məsələdir. Bu məsələnin vacibliyini hər kəs qəbul etsə belə, psixoloji inkişafın qaydalarına çox az riayət edilməkdədir. Tədqiqatımız bir tərəfdən, uşaqların və yeniyetmələrin inkişaf xüsusiyyətlərini bildirməyi, digər tərəfdən də bu xüsusiyyətlərə uyğun əxlaq və dəyərlər tədrisinin əsaslarını ortaya qoymağı hədəfləyir. Tədqiqatımızda, əsasən, əxlaq və dəyərlər arasındakı münasibət, bu iki anlayışın psixoloji təməlləri və insan həyatında mühüm yerə sahib olan əxlaqi prinsiplərin təlim-tədris metodları haqqında ümumi məlumatlara yer verilmişdir. Bundan başqa, əxlaq və dəyərlərin tədrisində ənənəvi metodlarla müasir metodlar arasındakı fərqlər və bu metodların fərdlərə mənfi və ya müsbət təsirləri ortaya qoyulmuşdur. Eyni zamanda, tədqiqatımızda uşaq psixologiyası və əxlaq normativlərinin əsasları haqqında öz sözünü demiş tədqiqatçıların fikirlərinə də xüsusi yer verilmişdir. Nəticə etibarilə, bugünkü məktəblərdə əxlaq və dəyərlərin tədrisi uşaqların psixoloji vəziyyəti nəzərə alınaraq tədris edilməli və onların daha sonrakı həyatlarında psixoloji təsirləri nəzərə alınmalıdır. Bu işin məqsədi isə orta məktəblərdə əxlaq və dəyərlər tədrisini daha dərindən araşdırmaq və bu mövzuda müxtəlif ədəbiyyatları tədqiq edərək faydalı məlumatlar ortaya qoymaq idi.
Teaching morality and values is of particular importance in all societies and cultures. Despite the fact that everyone recognizes the importance of this problem, very few people follow the rules of psychological development. On one hand, our study aims to elucidate the peculiarities of the children’s development and adolescence; on the other hand, it shows the basics of teaching morality and values in accordance with these features. The study provides information on the relationship between morality and values, the psychological foundation of these two concepts and methods of teaching these moral principles, which occupy an important place in human life. In addition, it shows the difference between the former and the modern method in teaching morality and values, as well as the negative or positive influence of these methods on individuals. The study also paid special attention to the opinions of researchers, who are well known in the field of moral standards and child psychology. Ultimately, in today's schools, morality and values should be taught taking into account the psychological state of children, and the psychological consequences that affect their future life. The purpose of this work is to study in depth the psychology morality and values in secondary schools and to put forward useful information by exploring various literatures on this topic.
Преподавание морали и ценностей имеет особое значение во всех обществах и культурах. Несмотря на то, что каждый признает важность этой проблемы, но очень мало людей соблюдают правила развития психологического развития. C oдной стороны наше исследование стремится выяснять особенности развития детей и подростков, с другой стороны, показывает основы преподавания морали и ценностей в соответствии с этими особенностями. В исследовании предоставляется информация отношений между моралью и ценностями, психологический фундамент этих двух понятий и методы преподавания этих моральных принципов, занимающих важное место в человеческой жизни. Кроме этого, здесь показана разница между прежним и Ortaokullarda ahlak ve değerler psikolojisi 73 современным методом в преподавании морали и ценностей, а также отрицательное или положительное влияние методов на отдельных лиц. В иследовании также уделено особое место мнениям иследователей, которые достаточно известны в области моральных нормативов и детской психологии. В конечном итоге, в сегодняшних школах мораль и ценности должны преподаваться, учитывая, психологическое состояние детей и, принимая, во внимание психологические последствия, влияющие на их дальнейшую жизнь. Цель этой работы заключается в глубоком изучении преподавания морали и ценностей в средних школах и выдвижении полезной информации, исследуя, разную литературу по этой теме.
Ahlak ve değerler eğitimi, bütün toplumlarda ve kültürlerde üzerinde özenle ve ısrarla durulan bir konudur. Ahlak ve değerler eğitiminin gereğine herkes inanmakta, fakat bu eğitimin dayanması gereken psikolojik gelişimin yasalarına pek az uyulmaktadır. Araştırmamız, bir yandan çocuğun ve ergenin gelişim özelliklerini belirtmeye, öte yandan bu özelliklere uygun bir ahlak ve değerler eğitiminin temellerini ortaya koymaya yöneliktir. Araştırmamızda, ahlak ve değerler arasındaki ilişki, bu iki kavramın psikolojik temelleri ve insan yaşamında önemli bir yere sahip olan ahlak ilkelerinin öğretme yöntemleri hakkında genel bilgiler verilmiştir. Ayrıca, ahlak ve değer öğretiminde geleneksel yöntemlerle modern yöntemler arasındaki farklılıklar ve bu yöntemlerin bireyler üzerindeki olumlu ya da olumsuz etkileri ortaya konulmuştur. Bundan başka, araştırmamızda çocuk psikolojisi ve ahlak prensiplerinin temelleri hakkında kendi fikirlerini belirten araştırmacıların görüşleri de yer almıştır. Sonuç olarak günümüzde okullarda ahlak ve değerler eğitimin çocukların psikolojik durumları göz önünde bulundurularak öğretilmesi ve onların daha sonraki hayatlarında psikolojik etkileri dikkate alınması gerekmektedir. Bu araştırmanın da amacı Ortaokullarda Ahlak ve Değerler Eğitiminin daha derinden araştırılması ve bu konuda yapılmış farklı literatür çalışmalarının incelenerek faydalı bilgilerin ortaya konulması olmuştur.
Akarsu, Bedia (1962), Max Scheler’de kişilik problemi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
Aristoteles, (2014). Nikomakosa Etik, (çeviren Saffet Babür), Ankara: Bilgesu Yayıncılık.
Aşıkoğlu, Nevzat Yaşar, (1993). Almaniyada Temel Eğitimdeki Çocukların Din Eğitimi, Ankara: TDV Yayınları.
Banyard, Philip, Hayes, Nicky, (1994). Psychology: Theory and Application, London: Chapman and Hall.
Bazarkulov, Seyfullah, (2008) Değer öğretimi ve dinden öğrenme, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara.
Çileli, Meral, (1986). Ahlak Psikolojisi ve Eğitimi, Ankara: Verso Yayınları.
Demir, Fahri, (1997). İslam Ahlakı, Ankara: y.y.
Demmon, Terri and others, (1996). Moral and Character Devolopment in Public School, Michigan: ERIC.
Ekşi, Halil, Din Eğitimi, Gençlik ve Kişilik, (2002). Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi, Hayatı Hökelekli (drl.), Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
Epstain, Joyce and McParland, James, (1977).“Family and Social Interactions and Main Effects on Affective Outcomes”, National İnstitution of Education: A Repor of Office of Child Development.
Fromm, Erich, (1994). Kendinin Savunan İnsan (çev. Necla Arat), Say Yayınları, İstanbul.
Geets, Glaude, (1978). Pshicoanalize in Moral Sxualityi, Eds, Universites, Paris.
Güngör, Erol, (2000). Değerler Psikolojisi Üzerinde Araştırmalar Ahlâk Psikolojisi, Ahlâkî Değerler ve Ahlâkî Gelişme, Özener Matbaası, İstanbul.
Gürses, İbrahim, (2002). “Dindarlık İle İlgili Tutumlar ve Otoriteryen Kişilik İlişkisi” Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi, Hayatı Hökelekli (drl.), Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
Hökelekli, Hayati, (2011). Ailede, Okulda, Toplumda Değerler Psikolojisi ve Eğitimi,İstanbul: Timaş Yayınları.
Kağıtçıbaşı, Çiğdem, (1974). İnsan ve İnsanlar,İstanbul: 3 baskı.
Karababa, Ali, (2014). “Kuramsal Temelde Değer”, Değerler ve Değerler Psikolojisi, Bülent Dilmaç ve Hasan Hüseyin Bircan (edi), Ankara: Pegem Akademi,
Kaya, Mövlut, (2014).“Kişilik Özelliklerinin Ahlaki Yargı Üzerindeki Etkisi”, Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 4, ss. 191-192.
Kaymakcan, Recep, Meydan, Hasan, (2012). Ahlaki Karakter ve Eğitimi, II. Uluslararası Değerler Ve Eğitimi Sempozyumu,İstanbul, 16-18 Kasım, ss.35-55.
Komisyon, (2005). Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu yay., 10.
Ohio State Department of Education, (1996). Character Education in Ohio: Sample Strategies, Unpublished Report.
Onur, Bekir, (1979), “Ahlak Eğitiminin Psikolojik Temelleri”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt: 12 Sayı: 1, 1-14 s.
Oral, Tuncay, (2014), “Psikolojik Perespektifden Değer Kavramı”, Değerler ve Değerler Psikolojisi, Bülent Dilmaç ve Hasan Hüseyin Bircan (edi), Ankara: Pegem Akademi, ss. 182-200.
Poyraz, Hakan, (2007), “Değerlerin kuruluşu ve yapısı”, Değerler Eğitimi Uluslar arası Sempozyumu, R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Hökelekli, Ş. Aslan ve M. Zengin (Ed.), İstanbul: Dem Yayınları, 81-88.
Spilka, B, R.W. Hood ve R.L.Gorsuch, (1985), The Psychology of Religion: An Emprical Approach, New Jersey: Prentice Hall,
Sylava, Kathy and Lunt, Ingrid, (1998), Child Development A First Course, Malden: Balakwell Publishers.
Şentürk, Habil, (2010), “Kişilik Gelişiminde Eğitim, Din ve Değerlerin Rolü”, Eğitime Bakış: Eğitim-Öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi, 6, 18.
Şirin, Ahmet, (1983).Gençlerin Değerler Sıralamasına Yönelik Bir Araştırma, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Ülken, Ziya Hilmi, (2001), Bilgi ve Değer, Ankara: Kürsü Yayınları.
Yaman, Ertuğrul, (2012), Değerler Eğitimi, Akçağ Yayınları, Ankara.
Yaran, Cafer Sadık, (2012), İslam Ahlak Felsefesine Giriş, DEM Yayınları, İstanbul.
Ümumilikdə 31 istinad var.
Daha Çox İstinadı Göstər
Kərimov, Eldar. “Orta məktəblərdə əxlaq Və dəyərlər Psixologiyası”. Din Araşdırmaları Jurnalı 1/1 (December 31, 2018), 61-73. https://doi.org/10.30546/nxvhmt94
Müəllif hüququ (c) 2018 Eldar Kərimov
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisenziyalanıb.
Endirin
Məqalə Məlumatları
- Məqalə Növü Din psixologiyası
- Təqdim Edildi oktyabr 1, 2018
- Yayımlanıb dekabr 31, 2018
- Nömrə № 1 (1) Dekabr 2018
- Bölmə Din psixologiyası