Z.Freydin “Totem və tabu” əsərində dinin mənşəyinə dair görüşlərinin təhlili Analysis of Sigmund Freud’s Views on the Origin ofreligion in His Totem and Taboo Анализ суждений зигмунда фрейда опроисхождении религии в его книге “тотем и табу”
Xülasə
Psixoanalizin qurucusu hesab edilən Ziqmund Freyd psixologiya tarixində olduqca böyük izlər qoymuşdur. Z.Freyd insanı tanımaq mənasında əhəmiyyətli dərəcədə hesab olunan təsbitlər etmişdir. Bu məqalədə isə Ziqmund Freydin din haqqında fikirləri, dinin mənşəyi, insan psixologiyası, həmçinin cəmiyyət həyatında dinin daşıdığı mövqeyi təhlil olunmuşdur. Buna görə dəməqalənin tədqiqat obyektinin əsasını Z.Freydin qurucusu olduğu psixoanalizvə din təşkil edir. Mövzunu daha dərindən təhlil etmək məqsədilə məqalədə Freydin yaşadığı mühit, psixologiyaya gətirdiyi yeniliklər, habelə din haqqındakı nəzəriyyələrini əhatə edən mənbələrdən istifadə olunmuşdur. Onun dinlə əlaqəli fikirləri “Totem və tabu” başda olmaqla bir çox əsərində öz əksini tapmışdır. Məhz bu mənada, “Totem və tabu” əsərinin seçilməsinin də xüsusi səbəbi vardır. Yazıldığı tarixdən yüz ildən artıq vaxt keçməsinə baxmayaraq, “Totem və tabu” əsəri bu gün də psixoanalizin klassik kitablarından sayılır. Freydə görə, tabular tanrılardan da qədim tarixə malikdir. O, bəşəriyyətin zaman içində üç əsas-animistik, dini və elmi mərhələlərdən keçdiyini iddia edirdi. Freyd bu əsərində özünün psixoanalitik nəzəriyyəsinə əsaslanaraq, insan cəmiyyətinin, mədəniyyət və sivilizasiyanın mənşəyini araşdırmağa çalışmış, habelə əxlaqi, dini və hüquqi normaların yaranması ilə bağlı özünün yeni nəzəriyyəsini yaratmışdır. Məqalədə əsas məqsəd bu fikirlərin doğruluğu, yaxud yanlışlığını ortaya qoymaqdan ibarət deyil, Freydin özünəməxsus şəkildə din ilə psixoanaliz arasındakı əlaqəni görməkdir. Bu məqsədlə də Z.Freydin psixoanalitik nəzəriyyəsi tam obyektiv olaraq təhlil edilməyə çalışılmışdır.
Being the founder of psychoanalysis, Sigmund Freud left a deep mark on thehistory of psychology. He introduced pioneering ideas in the study of humanmind. The article analyzes Sigmund Freud’s ideas on religion, its origins, human psychology and the position of religion in the life of society. Thus, its research object is psychoanalysis and religion, founded and developed by S.Freud. The article utilizes the sources dealing with Freud's way of life, his innovations in psychology as well as the sources covering the theory of religion for a deeper analysis of the subject. His religious views are reflected in many of his works, including Totem and Taboo. In this sense, Totem and Taboo has been chosen as a research object for a particular reason. Although over a hundred years have elapsed, Totem and Taboo is still considered one of the classic books of psychoanalysis. Freud sought to explore the origins of human society, culture and civilization, based on his own psychoanalytic theory, and created his own new theory of moral, religious and legal norms. The main purpose of the article is not to expose the accuracy or incorrectness of these ideas, but rather to see Freud's relationship with religion and psychoanalysis. To that end, the article attempted to objectively and fully analyze S.Freud's psychoanalytic theory.
Açar sözlər
Referanslar
- Aydın S. Mehmet, (1996). “Din Felsefesi”, Ankara: Selçuk Yayınları.
- Baymur Feriha, (1990). “Genel Psikoloji”, İstanbul: İnkılap Kit.
- Darwin Charles. (1871). “The Descent of Man and Selection in Relation to Sex”, London: John Murray, Albemarle Street.
- Erich Fromm, (1992). “Psiknaliz ve Zen Budizmi”, Türçe çeviri: İlhan Güngören, Ankara:Yol Yayınları.
- Freud Sigmund, (1985). “Bir Yanılsımanın Geleceği”, Tükçe çeviri. H.Zafer Kars, İstanbul: Kaynak Yayıncılık.
- Freud Sigmund, (1998). “Psikanaliz Üzerine”. Türçe çeviri: A.Avni Öneş, İstanbul: Say Yayınları.
- Freud Sigmund, (1997). “Psikanalize Giriş Dersleri”. Türkçe çeviri. Selçuk Budak, Ankara: Öteki Yayıncılık.
- Freyd Ziqmund, (2016). “Totem və Tabu”, Tərcümə: Araz Gündüz. Bakı: Qanun Nəşriyyatı.
- Güngör Erol, (1995). “Ahlak Psikolojisi ve Sosyal Ahlak”, İstanbul: Ötüken Yayıncılık.
- James Atkinson James, (1903). “Primal Law”, London.
- Köse Ali, (2016). “Freud ve Din”, İstanbul: İz Yayıncılık.
- Köse Ali, (2000). “Freyd və Din”, İstanbul: İz Yayıncılık.
- Malinowski Bronislaw. (1927/1960). “Sex and Repression in Savage Society”, London.
- Öztürk Orhan, (1989). “Psikanaliz ve Psikoterapi”, İstanbul: Evrim Kit.
- P.Scultz Duane, Schultz Sydney Ellen, (2007). A history of modern psychology //Modern Psikoloji Tarihi. Türkçe çeviri: Yasemin Aslay. İstanbul: Kaknüs yayınları.
- R.Smith William, (1907). Lectures on the Religion of the Semites. London.
- Smith Birket Kaj, (1965). The Path of Culture: A General Ethnology.Tərcümə: Karin Fennow. University of Wisconsin Press. Madison.
- Yavuz Kerim, (1987). “Psikanalizde İlk Dini Gelişmelerin Değeri”,Erzurum: A.Ü. Basımevi.
Lisenziya
Müəllif hüququ (c) 2019 Günel Mustafayeva
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisenziyalanıb.