Əhdi-ətiqdə qadınların dini statusu, yəhudi müqəddəs kitablarına görə örtünmə The Religious Status of Women in the Old Testament, Veiling According to the Jewish Holy Books Религиозный статус женщин в Ветхом Завете, покрытие согласно иудейским священным книгам Eski Ahit’te Kadınların Dini Statüsü,Yahudi Kutsal Kitaplarına Göre Örtünme
Xülasə
Məqalədə yəhudilərin ilkin mənbələrinə görə qadınların yaradılışda və dini həyatda rolu və yəhudilərin müqəddəs kitablarına görə qadınları örtmək ənənəsi araşdırılmışdır. Ölkəmizdə Dinlər tarixinə töhfə vermək üçün belə bir mövzu müzakirə edilmişdir. Eyni zamanda, yəhudilik vasitəsilə başqa dinlərdə qadınların da örtülməsi lazım olduğunu İslamla məhdudlaşdıranlara məlumat çatdırmaqdır.
Bu məqalə ədəbiyyat araşdırmasına əsaslanan bir araşdırmadır.
Tədqiqat xülasə, giriş, 3 alt başlıq, nəticə və biblioqrafiyadan ibarətdir.
Əhdi-ətiqdə qadınların yaradılması Yahvist və Elohist mətnlərinə uyğun olaraq araşdırıldı. Hər iki mətndə qadınların yaradılış hekayəsi fərqli şəkildə izah edilir. Əslində, Elohist mətndə qadınlar yaradılışda kişilərlə bərabər, Yəhudi mətnində isə kişilərə qulluqçu kimi təsvir edilir.
Əhdi-ətiqdə qadınların dini statusu ilə bağlı yəhudi qadınlarının fərdi və ümumi ibadətləri, Tövratın oxunması, Tövratın öyrədilməsi və öyrənilməsi, qadınların dua qrupları kimi mövzular müzakirə edilir. Kişilərdən fərqli olaraq qadınlar fərdi namazlar zamanı bütün duaları oxuya bilməz, tefillin və tzitzit geyinə bilməzlər. Qadınlar cəmiyyətin üzvü hesab edilmir və Tövrat oxuya və öyrədə bilməzlər. Qadınlardan yalnız Hanukka şamını yandırmaq, şənbə axşamlarında Kidduş demək, Yom Kippurda oruc tutmaq və bir neçə başqa əmrə əməl etmək tələb olunur.
Qadınların örtünməsi haqqında məlumat Əhdi-ətiqdə, Mişnada və Talmudda verilmişdir. Azad və iffətli qadınların örtünmə yolu fahişələrdən, qullardan və cariyələrdən seçilir. Əslində, azad qadınlar çadra geyinərkən, fahişələr rəngarəng və müxtəlif örtmə üsullarından istifadə edirdilər. Evlənmək üçün qul qadınları seçmək üçün onların saçları kəsilirdi.
Zamanla parik örtüyü əvəz etsə də, bu gün yalnız pravoslav qadınlar ibadət zamanı parikdən istifadə edirlər.
Bu məqalə ədəbiyyat araşdırmasına əsaslanan bir araşdırmadır.
Tədqiqat xülasə, giriş, 3 alt başlıq, nəticə və biblioqrafiyadan ibarətdir.
Əhdi-ətiqdə qadınların yaradılması Yahvist və Elohist mətnlərinə uyğun olaraq araşdırıldı. Hər iki mətndə qadınların yaradılış hekayəsi fərqli şəkildə izah edilir. Əslində, Elohist mətndə qadınlar yaradılışda kişilərlə bərabər, Yəhudi mətnində isə kişilərə qulluqçu kimi təsvir edilir.
Əhdi-ətiqdə qadınların dini statusu ilə bağlı yəhudi qadınlarının fərdi və ümumi ibadətləri, Tövratın oxunması, Tövratın öyrədilməsi və öyrənilməsi, qadınların dua qrupları kimi mövzular müzakirə edilir. Kişilərdən fərqli olaraq qadınlar fərdi namazlar zamanı bütün duaları oxuya bilməz, tefillin və tzitzit geyinə bilməzlər. Qadınlar cəmiyyətin üzvü hesab edilmir və Tövrat oxuya və öyrədə bilməzlər. Qadınlardan yalnız Hanukka şamını yandırmaq, şənbə axşamlarında Kidduş demək, Yom Kippurda oruc tutmaq və bir neçə başqa əmrə əməl etmək tələb olunur.
Qadınların örtünməsi haqqında məlumat Əhdi-ətiqdə, Mişnada və Talmudda verilmişdir. Azad və iffətli qadınların örtünmə yolu fahişələrdən, qullardan və cariyələrdən seçilir. Əslində, azad qadınlar çadra geyinərkən, fahişələr rəngarəng və müxtəlif örtmə üsullarından istifadə edirdilər. Evlənmək üçün qul qadınları seçmək üçün onların saçları kəsilirdi.
Zamanla parik örtüyü əvəz etsə də, bu gün yalnız pravoslav qadınlar ibadət zamanı parikdən istifadə edirlər.
The role of women in creation and religious life according to Jewish primary sources, as well as the tradition of women's veiling according to Jewish holy books, are investigated in the article. Such a subject has been addressed in order to contribute to the History of religions in our country. Additionally, it intends to convey the information that women should veil in other religions as well through Judaism to those who limit the veil only to Islam.
This article is research based on a literature review.
The study consists of an abstract, an introduction, three subheadings, a conclusion and a bibliography.
- The creation of women in the Old Testament has been analyzed according to Yahwist and Elohist texts. In both texts, the story of the creation of women is described differently. Specifically, in the Elohist text, women are presented as equal to men, whereas in the Yahwist text, they are described as servants to men.
- The religious status of women in the Old Testament includes issues such as individual and congregational worship of Jewish women, Torah reading, Torah teaching and learning, and women's prayer groups. Unlike men, in individual worship, women are not permitted to recite all the prayers during worship, nor they can wear tefillin and tzitzit. Women are not counted as part of the congregation and cannot read or teach the Torah. Women are only required to light the Hanukkah candle, recite Kiddush on Shabbat evenings, fast on Yom Kippur, and fulfill a few other commandments.
- The Old Testament, the Mishnah, and the Talmud contain information about the veiling of women. The veils of free and chaste women were distinguished from those of prostitutes, slaves, and concubines. While free women wore veils, prostitutes used colorful and different styles of covering. The hair of married slave women was cut to make them more distinguishable.
Although in the course of time wigs replaced the veil, today only Orthodox women wear wigs during prayer.
В данной статье исследуется роль женщины в творении и религиозной жизни согласно еврейским первоисточникам и традиция покрытия женщин согласно еврейским священным книгам. Эта тема обсуждается с целью внести вклад в историю религий нашей страны. В то же время цель заключается в том, чтобы донести до тех, кто ограничивает ношение хиджаба исламом, информацию о том, что женщины также должны покрываться как в Иудаизм, так и в других религиях.
Данная статья представляет собой исследование, основанное на обзоре литературы.
Исследование состоит из резюме, введения, трех подзаголовков, заключения и библиографии.
- Сотворение женщин в Ветхом Завете рассматривалось на основании яхвистских и элохистских текстах. История создания женщины в обоих текстах рассказывается по-разному. Так как, в элохистском тексте женщина описывается как равная мужчине в творении, а в яхвистском тексте она описывается как слуга мужчины.
- Религиозный статус женщин в Ветхом Завете включает в себя такие темы, как индивидуальное и общинное поклонение еврейских женщин, чтение Торы, преподавание и изучение Торы, а также женские молитвенные группы. В отличие от мужчин, участвующих в индивидуальном поклонении, женщины не могут произносить все молитвы во время поклонения и не могут носить тфилин и цицит. Женщины не считаются частью общины и не могут читать или преподавать Тору. Женщины обязаны только зажигать ханукальную свечу, произносить кидуш в шаббат, поститься в Йом-Кипур и соблюдать некоторые другие заповеди.
- Информация о покрытии женщин содержится в Ветхом Завете, Мишне и Талмуде. Паранджа свободных и целомудренных женщин отличалась от покрытия женщин легкого поведения, рабынь и наложниц. На самом деле, в то время как свободные женщины носили паранджу, проститутки использовали красочные материи и различные формы. Рабыням, вышедшим замуж, чтобы они выделялись стригли волосы.
Несмотря на то, что парики со временем заменили паранджу, сегодня во время молитвы их используют только православные женщины.
Makalede Yahudi temel kaynaklarına göre kadınların yaratılışta ve dini hayattaki rolü ve Yahudi kutsal kitaplarına göre kadınların örtünme geleneği araştırılmıştır. Ülkemizde bu konuda Dinler tarihine katkı sağlanması amacıyla böyle bir konu ele alınmıştır. Aynı zamanda örtünmenin sadece İslam’la sınırlandıranlara Yahudilik üzerinden diğer dinlerde de kadınların örtünmesi gerektiği bilgisini aktarmaktır.
Bu makale literatür taramasına dayalı bir araştırmadır.
Çalışma özet, giriş, 3 alt başlık, sonuç ve kaynakça kısımlarından ibarettir.
- Eski Ahit’te kadınların yaratılış statüsünde Yahvist ve Elohist metinlere göre kadınların yaratılışı incelenmiştir. Her iki metinde kadınların yaratılış hikâyesi birbirinden farklı şekilde anlatılmaktadır. Nitekim Elohist metinde kadın yaratılışta erkeğe eşit şekilde, Yahvist metinde ise erkeğe hizmetkâr olarak anlatılmıştır.
- Eski Ahit’te kadınların dini statüsünde Yahudi kadınların ferdi ve cemaatle ibadetleri, Tevrat okunması ve Tevrat’ın öğretilmesi ve öğrenilmesi, kadın dua grupları gibi konular işlenmiştir. Kadınlar ferdi ibadetlerde erkeklerden farklı olarak ibadet sırasında okunacak bütün duaları söyleyemez, tefilin ve tzitzit giyemez. Kadınlar cemaatten sayılmaz, Tevrat okuyamaz ve öğretemez. Kadınlar sadece Hanuka mumunu yakmalı, Şabat akşamları Kiduş’u söylemeli, Yom Kipur’da oruç tutmalı ve bu gibi birkaç emri yerine getirmelidir.
- Eski Ahit, Mişna ve Talmud’da kadınların örtünmesi ile ilgili bilgiler aktarılmıştır. Hür ve iffetli kadınların örtünme şekli hayat kadınları, köleler ve cariyelerden seçilmiştir. Nitekim hür kadınlar peçe takarken, hayat kadınları renkli ve farklı şekillerde örtünme biçimi kullanmıştır. Evlenen köle kadınların seçilmesi için saçları kesilmiştir.
Zamanla örtünmenin yerini peruk tutsa da günümüzde sadece Ortodoks kadınlar dua esnasında peruk kullanmaktadırlar.
Açar Sözlər
Dinlər tarixi, ibadət, örtünmə, qadın, Yahudilik, yaradılış, Əhdi-ətiq
History of Religions, Old Testament, Judaism, Woman, Creation, Worship, Veiling
История религий, Ветхий Завет, Иудаизм, женщина, творение, поклонение, покрытие
Dinler Tarihi, Eski Ahit, İbadet, Kadın , Örtünme, Yahudilik, Yaratılış
Referanslar
- Rainey, Anson. (2007). Woman, Encyclopaedia Judaica, XXIII/XVI. Israel- Jerusalem: Keter Publishing House. (789 s.).
- Taşpınar, İsmail. (23.11.2023). “Yahudilik ve Hristiyanlık’ta Kadın”, Köprü Dergisi, (http://www.koprudergisi.com/index.asp?Bolum=EskiSayilar&Goster=Yazi&YaziNo=1091 ).
- Brayer, Menachem M. (1986) The Jewish Woman in Rabbinic Literature: A Psychosocial Perspective. New Jersey: Ktav Publishing House. (352 p.).
- Baker, A. (1993). The Jewish Woman in Contemporary Society. London: The Macmillan Press LTD. (234 p.).
- Baskin, Judith. R. (2003). Woman and Judaism. The Encyclopaedia of Judaism. XII/III. Leiden: E.J.Brill. (567 p).
- Besalel, Yusuf. (2001/1). Ezrat Naşim. Yahudilik Ansiklopedisi. III/I. İstanbul: Gözlem Gazetecilik Basın ve Yayın A. Ş. (286 s.).
- Besalel, Yusuf. (2001/2) Kadınlar, Yahudilik Ansiklopedisi. III/II. İstanbul: Gözlem Gazetecilik Basın ve Yayın A. Ş. (546 s.).
- Biale, Rachel. (1984). Woman And Jewish Law: an exploration of women’s issues in Halakhic sources. New York: Schoken Books INC. (293 p.).
- Güç, Ahmet. (2011). Dinlerde Mabed ve İbadet. İstanbul: Düşünce Kitabevi Yayınları. (301 s.).
- Gürkan, S. Leyla. (2012). Yahudi Geleneğinde Kadın Algısı // Bütün Yönleriyle Yahudilik Uluslararası Sempozyumu. Ankara: (s. 631-648).
- Gürkan, S. Leyla. (2003). Yahudi ve İslam Kutsal Metinlerinde İnsan’ın Yaratılışı ve Cennet’ten Düşüş // İstanbul: İslam Araştırmaları Dergisi, S. 9, (s. 1-43).
- Harman, Ö. Faruk. (2001). Yahudilik`te Kadın. İslam Ansiklopedisi. XLVI/XXIV. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi.
- (30.03.2015). http://www.biriz.biz/mahrem/yahudilikte.örtünme.html
- (20. 11. 2023). “Simchat Torah Hakafot Procedure” http://www.chabad.org/holidays/JewishNewYear/template_cdo/aid/1288671/jewish/Hakafot.htm
- Aşenani, A. Muhammedi. (05.11.2023). https://ahmedelhasan.files.wordpress.com/2015/03/semavi_dinlerde_ortu-hicab.pdf
- (07.11.2023).“Jewish Concepts:Obligation of Women to Perform the Commmandments”
- https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Judaism/woman_commandments.html
- Işık, R. (2012). Dini Sorumluluk Bağlamında Kadının Statüsü // Bütün Yönleriyle Yahudilik Uluslararası Sempozyumu. Ankara: (s. 649-671).
- Neusner. J, Avery-Peck. Alan J. (2000). The Blackwell companion to Judaism, Oxford: Blackwell Publishing. (576 p.).
- Kutsal Kitap (Tevrat, Zebur, İncil). (2011). İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi.
- Lewittes, Mendell. (1994). Jewish Marriage: Rabbinic Law, Legend, and Custom, London: Jason Aronson INC. (293 p.).
- Louis, M. Epistein. (1948). Sex Laws and Customs in Judaism, New York: Bloch Publishing Co. (251 p.).
- Hilel, R. Yaakov. (2009). Rahel`in Çadırı- Evinin kalbinde Yahudi Kadını, çev. Moşe Farsi. İstanbul: Yayın yeri yok. (50 s.).
- The Babylonian Talmud. (1978). ed. Rabbi Epstein. London: Jewish Publication Society of America. (481 p.).
- Türkçe-İbranice, İbranice-Türkçe Sözlük. (2011). “איש (işa)”. İsrail: Itahdut Yotsei Turkiya Be Israel. (989 s.).
- Vana, Liliana. (2013). Yahudilik`te Kadın, çev. Mehmet Aydın. İstanbul: Nüve Kültür Merkezi yayınları. (165 s.).
- Yanarocak, Sara. (1998). Biz Kadınlar. İstanbul: Gözlem Gazetecilik Basın ve Yayın A. Ş. (60 s.).
- Yasdıman, H. Şah. (2002/1). Yahudilik Üzerine Yazılar, İlkem Ofset, İzmir: İlkem Ofset. (274 s.).
- Yasdıman, H. Şah. (2012). Yahudi Kutsal Metinlerinde Kadının Konumu // Bütün Yönleriyle Yahudilik Uluslararası Sempozyumu. Ankara: (s. 615-630).
- Yasdıman, H. Şah. (2002/2) Yahudilikte Tesettür. İzmir: İlkem Ofset. (469 s.).
- Yasdıman, H. Şah. (2005). Yahudiliğin Erken Dönemlerindeki Örtünme Geleneği Üzerine Bir İnceleme, Marife, S.1. (s. 33-54).
Lisenziya
Müəllif hüququ (c) 2024 Pəri Ələsgərova
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisenziyalanıb.