İlahi eşq və türk ədəbiyyatında təcəssümü Divine Love and Its Manifestation in Turkish Literature Божественная любовь и ее воплощение в турецкой литературе
Xülasə
Eşq insanla Rəbbi arasında bir vasitədir. İlahi eşq geniş ölçüdə təsəvvüfdə, qismən də İslam fəlsəfəsində işlənmişdir. Eşq anlayışı təsəvvüf düşüncəsinin əsas qayəsidir. Həqiqi aşiq qəlbindəki Allah sevgisinə heç bir varlığın sevgisini ortaq etməz. Eşq anlayışı ədəbiyyatda böyük maraqla qarşılanmışdır. Türk ədəbiyyatında eşq mövzusu müxtəlif əsərlərin meydana çıxmasına səbəb olmuşdur. Mövlanə Cəlaləddin Rumidən başlayarak Yunus Əmrə, Əşrəfoğlu Rumi, Dədə Ömər, Nəimi, Nəsimi və bir çox şairlər əsərlərində ilahi eşqə yer vermişlər.
Love is the way from Allah to Human. Divine love in spread measurement found attractive in Sufism, most of all in Islamic philosophy. Definition of love served as mainly idea of Sufism consciousness. For human verily worships to divine love are above any off all things. Definition of love was crossed in literature with great interest. In Turkish literature theme of love obscured by exposures many works from beginning of Jellaleddin Rumi, most of poets Yunus Emre, Eshrefoglu Rumi, Dede Omar, Rusheni, Nasimi along with educated in own works divine love.
Açar Sözlər
ilahi eşq, aşiq, təsəvvüf
divine love, lover, sufism
Referanslar
- Abdülvahap Yıldız. Meybudiye göre aşk, muhabbet ve dostluk. Harran Üniversitesi. İlahiyyat Fakültesi Dergisi, sayı II, 2001.
- Abdurrahman Kasapoğlu. Kuranda İmam Psikolojisi. Yalnızkurt Yayınları. İstanbul 1997.
- Ahmet Kabaklı. Türk Edebiyatı. Cilt 2, İstanbul, 1973.
- Atilla Yargıcı. Mevlananın Allah sevgisi ile ilgili şiirlerinin Kuran açısından değerlendirilmesi. Harran Üniversitesi. İlahiyyat Fakültesi Dergisi, sayı 18, 2007.
- el-Bakara,2/165.
- Buhari. Ebu Abdullah Buhari. İsmail Salihü’l-Buhari. İman, 8. Beyrut 1991.
- Emel Koç. Yunus Emre düşüncesinde aşk ve eğitim. Hacı Bektaş Veli.Araştırma Dergisi, 2003/26.
- Əbu Hamid əl-Qəzali. Qəlblərin kəşfi. Bakı 2011.
- Gazzali. Ebu Hamid Muhammed b.Muhammed. İhyan Ulumi d-din. Çev.Ahmet Serdaroğlu. IV, İstanbul, 1978.
- Habib İdrisi. Yunus Emre ve Şah İsmail Hataide insan ve aşk. Uluslararası Yunus Emre Sempozyumu Bildirileri. Atatürk Kültür, Dil ve tarih Yüksek Kurumu. Atatürk Kültür Merkez Yayınları. Ankara 1991.
- İbrahim Özay. İbn Hazmda aşk kavramı. Ekev Akademisi Dergisi, sayı 17, 2003.
- İbnü’l Arabi. Fütühatü’l Mekkiyye. Tarihsiz, Cilt II, 337.
- İbnü’l Arabi. İlahi aşk. Çev.Mehmet Kanık. İnsan yayınları. İstanbul 1998.
- Doç.Dr.İbrahim Aslanoğlu. Mevlananın aşk ve insan felsefesi. Hacı Bektaş Veli. Araştırma Dergisi, 2000/16.
- İsa Çelik. Hz.Mevlananın düşüncesinde aşk kavramı. Uluslararası Mevlana ve Mevlevilik Sempozyumu. Bildiriler. Şanlıurfa, 2007.
- Kurani Kerim ve Açıklamalı meali. T.D.V. Yayınları. Ankara, 1993.
- Musa Kaval. Mesnevide aşk ve aşık. Ekev Akademisi Dergisi, sayı 15, 2011.
- Mesnevi, V, 287, 3547.
- Mesnevi, VI, 415.
- Yrd.Doç.Dr.Metin Hakverdioğlu. Füzulide aşk ve aşık kavramı. The Journal of Academic Social Science Studies.Volume 5, Issue 1, February 2012.
- Süleyman Ateş. İlahi aşk. Diyanet İşleri Başkanlığı Dergisi. Dini, ahlaki, edebi, mesleki aylık dergi. 5. Cilt, 1996.
- et-Tevbe, 9/24.
- Süleyman Uludağ. T.D.V.İslam ansiklopedisi, “Aşk” Maddesi, Cilt 4, İstanbul 1991.