Azərbaycanda quşların qorunmasında əhalinin müqəddəsləşdirmə prinsipi The Principle of Sainty of Population about Protection of Birds of Azerbaijan Принцип обожествления населением охраняемых птиц в Азербайджане
Xülasə
Əhali tarix boyu quşları müqəddəsləşdirərək qorumaqla, həm də el adətlərini formalaşdırmışdır. Belə quşlar müqəddəs quş, sülh quşu, Peyğəmbər quşu, “Məkkə quşu”, torpaq həkimi, meşə və bağ həkimi, tarla xilaskarı və başqa simvollar kimi qorunurlar. El adətlərini əhali özü yaratdığından, asanlıqla həyata keçirilir. Odur ki, Azərbaycanda el adətləri adı altında qorunan quşların hamısının çoxsaylı olması təsadüfi deyil. Çünki, belə adətləri yaradan əhali özü də bilmədən o növlərin bioloji müxtəlifliyinin qorunmasına müsbət təsir edir.
At present period birds living in natural condition (as well as other animals) are protected according to the two main measures by population and by state. İn the presented article on the frame of biovariety problem as an example of the main kinds of birds the attitude towards the protection of animals is also spoken about and the sainty principle of measures by people in this problem is comprehensively investigated as well.
Açar Sözlər
Məhəmməd peyğəmbər, söz, din, biologiya, əhali
Prophet Muhammed, word, religion, biology, population
Referanslar
- Azərbaycanın “Qırmızı kitab”ı // Bakı, “İşıq”, 1989, 543s.
- Azərbaycanda Novruz (toplayanı, nəşrə hazırlayanı və elmi redaktoru Azad Nəbiyevdir) // Bakı, “Çıraq”, 2012, 272 s.
- Babayev İ.R., Əsgərov F., Əhmədov F.T. Bioloji müxtəliflik: Xəzərin Azərbay- can hissəsinin sudaüzən quşları // “Nurlar” Nəşriyyat–Poliqrafiya mərkəzi, Bakı, 2007, s. 43-45.
- Bunyadov Z.M., Məmmədəliyev V.M.. “Qurani-Kərim” (tərcümə) // Bakı, «Çıraq», 2004, 680 s.
- Məhəmməd Peyğəmbər. Kəlamlar // Bakı, Gənclik, 1990, 67 s.
- Məmmədəliyev V.M.. “Quran və elm”, Bakı, “Qismət”, 2006, 128 s.
- Məmmədov A.T., Mustafayev Q.T., Qasımzadə M.Ə. “Avesta” qanunlar toplu- sunda və “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında təbiətə münasibət. BDU-nun xəbər-ləri, Təbiət elmləri seriyası // Bakı, BDU, 2010, №2.
- Mustafayev Q.T. Təbiətin qorunması (dərslik) // Bakı, BDU, 1970, 194 s.
- Mustafayev Q.T., Məhərrəmova N.A. Ornitologiya (dərs vəsaiti) // Bakı, “Çaşıoğlu” nəşriyyatı, 2005, 442 s.
- Mustafayev Q.T., Sadıqova N.A. Azərbaycanın quşları (təyinedici-monoqrafiya) // Bakı, “Çaşıoğlu”, 2005, 420 s.
- Mustafayev Q.T., Məmmədov A.T. Azərbaycanın kolonial quşları (monoqrafiya) // Bakı, “MBM” nəşriyyatı, 2006, 213 s.
- Mustafayev Q.T., Məmmədov A.T. Ataların sözü – Xalqın gözü // Bakı, “Təknur”, 2008, 303 s.
- Mustafayev Q.T.,Sadıqova N.A.,Məmmədov A.T.,Qarabəyli F.Z. Onurğalı hey- vanların ekologiyası (ali məktəblər üçün dərslik) // Bakı, “BDU nəşriyyatı”, 2011, 350 s.
- Mustafayev Q.T., Sadıqova N.A., İsgəndərov T.M. Azərbaycan faunasının taksonomiyası və coğrafiyası (onurğalılar) // Bakı, BDU, 2011, 207 s.
- Mustafayev Q.T. Düşünək və düşündürək // Bakı, AzTU, 2012, 406 s.
- Mustafayev Q.T., Babayev İ.R. Quşların qorunması (monoqrafiya) // Bakı, “Elm”, 2012,255 s.
- Qənbərov X.. Qurani-Kərimdə bioloji fikirlər // Bakı, “BDU nəşriyyatı”, 2009, 68 s.
- Sadıqova N.A. Azərbaycanda antropogen faktorların quşlara təsirinin kompleks ekoloji qiymətləndirilməsi (DDA) // Bakı, BDU, 2008, 44 s.
- Гладков Н.А., Рустамов А.К. Основные проблемы изучения птиц культур- ных ландшафтов // Совр.пробл.орнитол. Фрунзе, 1965, с.111-156.
- Гладков Н.А., Рустамов А.К. Животные культурных ландшафтов // М.: Мысль, 1975, 319 с.
- Мустафaев Г.Т. Охрана птиц в Азербайджане и задачи общественности // Баку, «Азернешр», 1984, 64 с.
- Мустафаев Г.Т. Птицы наземнах экосистем Азербайджана (АДД) // Москва, 1984, 54 с.
- Пеcенко Ю.А. Принципы и методы количественного анализа в фаунисти- ческих исследованиях // М.: Наука, 1962, 284 с.
- Howe R.,G.J.Niemi, S.J.Lewis, Welsh D.A. A standard method for monitoring songbird population in the Great Lanes region Passenger Pigionş 1977, 59(3), pp. 88-94.
- Радде Г. Орнитологичесная фауна Кавказа // Тифлис, изд-во Кавказского музея, 1884, 415 с.
- Сатунин К.А. Материалы к познанию птиц Кавказского края // Тифлис, 1907, 144 с.
- Сатунин К.А. Охотничьи и промысловые птицы Кавказского края “Охота”, №3, 1915.
- Wittaker R.H. Vegetation of the Great Smoky Mountains. R. H. Whittaker. Eco- logical Monographs, Vol. 26, No. 1 (Jan., 1956), 1-80.
- Whittaker, R. H. The design and stability of plant communities / R.II. Whittaker // Unifying concepts in ecology. Hague: Wageningen. 1975. pp. 169-181.
- MacArthur R.H. Environmental factors affecting bird species diversity. Amer. Natur. 1965, vol.98, N98, pp.387-397.