Şeyx Mahmud Şəbüstərinin “Gülşəni-raz” əsərində təfəkkürün tətbiqi tərifi Şeyx Mahmud Şəbüstərinin “Gülşəni-raz” əsərində təfəkkürün tətbiqi tərifi The Applied Definition of the Thinking in the "Gulshany Raz" of Sheikh Mahmud Shabusteri Прикладное описание разума в произведении «гюльшани раз» шейха махмуда шабустари
Öz
Şeyx Mahmud Şəbüstəri (1287-1320) cəmi 33 il yaşasa da, zəmanəsinin məşhur alim və şeyxlərindən biri olmuşdur. O, bilik və dünyagörüşünü artırmaq üçün bir çox müsəlman ölkələrini kəndbəkənd, şəhərbəşəhər gəzmiş, həmin yerlərin alimləri və arifləri ilə görüşmüşdür. Panteizmin görkəmli nümayəndəsi olan Şəbüstəri fars dilində yazdığı “Səadətnamə”, “Həqqül-yəqin fi mərifəti-rəbbilaləmin” kimi əsərlərin müəllifidir. Parlaq zəka sahibi olan alimin ən məşhur əsəri nəzmlə məsnəvi şəklində qələmə aldığı “Gülşəni-raz” əsəridir. Şəbüstəri burada sufizmlə bağlı bir sıra mətləbləri açıqlamış və bu əsəri ilə özünə əbədi şöhrət qazandırmışdır. Əsərin əvvəlində alim öncə təfəkkürün mahiyyətini açıqlayaraq bu məsələ ilə bağlı vəhdəti-vücud nəzəriyyəsinə əsaslanan fikirlərini yığcam şəkildə ortaya qoymuşdur. Əsərdəki təfəkkürlə bağlı ilk sualın cavabında o, yazır:
Şeyx Mahmud Şəbüstəri (1287-1320) cəmi 33 il yaşasa da, zəmanəsinin məşhur alim və şeyxlərindən biri olmuşdur. O, bilik və dünyagörüşünü artırmaq üçün bir çox müsəlman ölkələrini kəndbəkənd, şəhərbəşəhər gəzmiş, həmin yerlərin alimləri və arifləri ilə görüşmüşdür. Panteizmin görkəmli nümayəndəsi olan Şəbüstəri fars dilində yazdığı “Səadətnamə”, “Həqqül-yəqin fi mərifəti-rəbbilaləmin” kimi əsərlərin müəllifidir. Parlaq zəka sahibi olan alimin ən məşhur əsəri nəzmlə məsnəvi şəklində qələmə aldığı “Gülşəni-raz” əsəridir. Şəbüstəri burada sufizmlə bağlı bir sıra mətləbləri açıqlamış və bu əsəri ilə özünə əbədi şöhrət qazandırmışdır. Əsərin əvvəlində alim öncə təfəkkürün mahiyyətini açıqlayaraq bu məsələ ilə bağlı vəhdəti-vücud nəzəriyyəsinə əsaslanan fikirlərini yığcam şəkildə ortaya qoymuşdur. Əsərdəki təfəkkürlə bağlı ilk sualın cavabında o, yazır:
The article has been devoted to the applied definition of the thinking according to Koran’s verses and hadiths in Sheikh Mahmud Shabusteri’s "Gulshany raz". At the same time, what is of concern here is the moral and poetical value of the thought system of Sh.M.Shabustari through which we can know and understand the doctrine of mysticism.
Referanslar
- Şeyx Mahmud Şəbüstəri “Gülşəni raz”. Tərcümə edən: Professordoktor Möhsün Nağısoylu. “Nurlan” nəşriyyatı. Bakı, 2005.
- Qurani-Kərim.
- “Nəhcülbəlağə”, təfsir və tərcümə: Məhəmməd Təqi Cəfəri, Tehran, 1376.