Qədim inanc sistemlərində müharibə hadisəsinə münasibət Qədim inanc sistemlərində müharibə hadisəsinə münasibət Attitudes Toward War in Ancient Belief Systems Отношение к войне в древних системах верований

İbtidai toplumlarda din və müharibə amillərinin qarşılıqlı təsir prosesi izlənilərsə bu məsələdə əsas təsiredici amillərin o dövrlərdə mövcud olmuş inanclar və primitiv müharibə texnikasının olduğunu görərik. Bu zamanda dini əqidə uğrunda aparılan müharibələr haqqında məlumat yoxdur. Hətta, bəzi alimlər bu toplumlarda müharibənin mövcuduğunu da qəbul etmirlər. Lakin, bəşəriyyətin ilk dövrlərində təbiətlə sıx şəkildə bağlı olan primitiv insan dini müharibə aparmasa da, silahlı toqquşmalarda onun dini görüşləri öz ifadəsini tapmışdır. Təbii instinktlərin hökmranlığı altında olan insan dindən təcavüzkarcasına yarış, nəyi isə ələ keçirmə, kannibalizm kimi tələbatlarını ödəmək üçün istifadə etmişdir. Toplumların əksəriyyətində dinə münasibət daha çox istehlakçı xarakter daşımışdır: din müharibədə qələbənin əldə edilməsi üçün vasitədən və müharibə isə yalnız bəzi hallarda instinktlərlə bağlı dini ayin və mərasimləri yerinə yetirmək üçün əsirlərin əldə edilməsi alətindən ibarət olmuşdur. Beləliklə, insan daha çox fövqəltəbii qüvvədən dünyəvi yardım gözləmişdir.

In archaic societies, the main force acting on the interaction of religion and war were the existing religion and primitive military technology. Thus, the first level of human nature is closely related to primitive man to perform religious wars, armed conflicts have been expressed in its religious ideas. More people in the process of interaction between religion and war were under the power of natural instincts played a significant role. In the ancient world the attitude towards religion was of a consumer nature. Religion was considered to be means of improving the lives, including the means of winning the victory, and war sometimes was a tool for the acquisition of prisoners with aim to fulfill special rituals. Influenced by nature aimed at the outlook of primitive man, the dynamics of interaction of religion and the war acted within the tripartite system, "religion-war-nature".