Sührəvərdi və İbn Ərəbi – Təsirlənmə yoxsa İlahi hikmətdə birlik? Sührəvərdi və İbn Ərəbi – Təsirlənmə yoxsa İlahi hikmətdə birlik? Сухраварди и Ибн Араби – влияние или единство в божественной мудрости?
Öz
Sührəvərdi (vəfatı /1191) və İbn Ərəbi (vəfatı /1240) İslam fəlsəfəsinin ən böyük müsəlman mütəfəkkirləridirlər. Sührəvərdi İranın əski dini-fəlsəfi düşüncəsinin dirçəlişi üçün Zərdüşlük, İslam sufi irfanı, yunan qaynaqlı hermetizm, stoaçı fəlsəfəni birləşdirərək «İşraq» (nur) fəlsəfəsini yaratdı. Sührəvərdinin «İşraq» fəlsəfəsini dərk edə bilmək ücün “Hikmətul-İşraq”adlı əsəri ən başlıca qaynaqdır. xulasa
Sührəvərdi (vəfatı /1191) və İbn Ərəbi (vəfatı /1240) İslam fəlsəfəsinin ən böyük müsəlman mütəfəkkirləridirlər. Sührəvərdi İranın əski dini-fəlsəfi düşüncəsinin dirçəlişi üçün Zərdüşlük, İslam sufi irfanı, yunan qaynaqlı hermetizm, stoaçı fəlsəfəni birləşdirərək «İşraq» (nur) fəlsəfəsini yaratdı. Sührəvərdinin «İşraq» fəlsəfəsini dərk edə bilmək ücün “Hikmətul-İşraq”adlı əsəri ən başlıca qaynaqdır. xulasa
Suhrawardi and Ibn Arabi are the greatest Muslim thinkers in Islamic philosophy. In the article, our major aim is to clarify whether Ibn Arabi has been influenced by Suhrawardi, and present the main evolution line of the relation between “Ishraqi” philosophical teachings of Suhrawardi and Ibn Arabi’s religious-theoretical thought afterward.
Referanslar
- Henri Corbin. İslam felsefesi tarihi. (çeviren: Hüseyn Hatemi) İletişim yayınları, İstanbul, 2002.s.359.
- Hennri Corbin. A.k.ə. 359.
- Şihabəddin Sührəvərdi.İşıq heykəlləri. (Tərcümə edən: Z. Məmmədov), Bakı, Elm, 1989. s.6.
- İslam Anısklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı. XIII-XX s, İstanbul, 1996-1999.s.435.
- Hilmi Ziya Ülken. İslam felsefesi kaynakları ve tesirleri. Türkiye iş bankası kültür yayınları, İstanbul, 1967, s.192.
- Ülken Ziya. İslam felsefesi kaynakları ve tesirleri. Türkiye iş bankası kültür yayınları, İstanbul, 1967, s.195.
- Keklik Nihat. İbnul Arabinin eserleri ve kaynakları için misdak olarak – el- Futuhat el-Mekkeye. II cild (Bölüm B, esas matifler), İstanbul Universitesi Edebiyat fakültesi yayınları, İstanbul, 1980, s362.
- Muhyiddin ibn əl-Ərəbi. Fusus əl-Hikəm, Təhqiq Əbu Alə Əfifi –Misr əl- Qahirə, 1946. s.56-58.
- Mahmud Erol Kılıc. İbn Arabi. İslam Anisiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı. s.497.
- Şihabəddin Sührəvərdi. İşıq hekəlləri. s.40.
- Shşimmel Annemarie. Tasavvufun boyutları (çeviren: Yaşar Keçeci), Kırkambar Kitablığı, İstanbul, 2000. s.246.
- Shşimmel Annemarie. A.k.ə. s.247.
- Salih ÇİFT.İlk Dönem Tasavvuf Düşüncesinde Nûr Kavramı. T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ FAKÜLTESİ Cilt: 13, Sayı: 1, 2004 s. 1 43.
- Salih ÇİFT. A.k.ə. s.143.
- Shşimmel Annemarie. Tasavvufun boyutları. S. 246.
- Salih ÇİFT. A.k.ə. s.141-147.
- Fahri Macit. İslam felsefesi tarihi (çeviren: Kasım Turhan), iklim yayınları, İstanbul, 1992, s.223-24.
- Hilmi Ziya Ülken. İslam felsefesi kaynakları ve tesirleri. Türkiye iş bankası kültür yayınları, İstanbul, 1967, 356 s.
- Şihabəddin Sührəvərdi.İşıq heykəlləri s.7.
- Shşimmel Annemarie. Tasavvufun boyutları.s.301. Bax: Nasr Seyyid Hüseyn. Farsca –Konuşan dünyada İbn Arabi. (çeviren: Tahir Uluç), İbn Arabi: anısına, İnsan yayınları, İstanbul, 2002,s.171-175.
- Fahri Macit. İslam felsefesi tarihi. s.267.
- Şihabəddin Sührəvərdi.işıq hekəlləri.s.31.
- Şihabəddin Sührəvərdi. A.k.ə. s.31.
- Şihabəddin Sührəvərdi. A.k.ə. s.39-40.
- Hennri Corbin. İslam felsefesi tarihi. S.368.
- Hennri Corbin. a.k.ə. s.370.
- Mustafa Tahralı. Vahdet-i Vücud ve Gölge Varlık. s.41. Ahmed Avni Konuk. Fususul Hikem, Tercüme ve şerhi (hazırlayanlar: Mustafa Tahralı, Selcuq Eraydın), Marmara Universiteti İlahiyyat fakültesi yayınları, İstanbul, 1999.
- İzutsu Toşhihiko. İbn Arabinin fususundakı anahtar-kavramlar. (çeviren: Ahmed Yüksel Özemre), Kaknüs yayınları, İstanbul, 1998, s.323.
- Keklik Nihat. İbnul Arabinin eserleri ve kaynakları üçün misdak olarak – el-Futuhat el-Mekkeye. II cild (Bölüm B, esas matifler).s.383Keklik Nihat.A.k.ə. s.407.
- Keklik Nihat.a.k.ə. s.407.
- Muhyi-d-din ər-Ərəbi. Fusus əl-Hikəm.s.101-102.
- Mustafa Tahralı.a.k.ə. s.40.
- Muhyi-d-din ər-Ərəbi. Fusus əl-Hikəm.s.
- Afifi Ebul-Ala. Fususul-hikem okumaları için anahtar (çeviren: Ekrem Demirli), iz yayınçılık, İstanbul, 2002. s.76.
- İzutsu Toşhihiko. İbn Arabinin fususundakı anahtar-kavramlar. s.287-288.
- Hennri Corbin. A.k.ə. s.368.Nasır Seyyid Hüseyn. Makaleler II (çeviren: Şehabeddin Yalçın), İnsan yayınları, İstanbul, 1997, 165 s.
- Bax: Chittick Villiam. Varolmanın boyutları (çeviren: Turan Koç) İnsan yayınları, İstanbul, 1997, s.303-323.
- Nasr Seyyed Hussein.Three muslim sages.Avicenna-Suhrawardi-Ibn Arabi.Cambridge,1964.s.101.
- Hennri Corbin. İslam felsefesi tarihi. I cilt (çeviren: Ahmed Arslan), İstanbul 2002 s.133-134./ Bax: Nasr Seyyid Hüseyn. Farsca –Konuşan dünyada İbn Arabi. (çeviren: Tahir Uluç), İbn Arabi: anısına, İnsan yayınları, İstanbul, 2002, s.171-175. / Nasır Seyyid Hüseyn. Makaleler II (çeviren: Şehabeddin Yalçın), İnsan yayınları, İstanbul, 1997, s.165.
- Nasr Seyyid Hüseyn. Farsca –Konuşan dünyada İbn Arabi. s.174.
- Nasr Seyyed Hussein.Three muslim sages.Avicenna-Suhrawardi-Ibn Arabi.s.104.