Bəni Əhmər dövrü əndəlüs dil məktəbi The Andalusian Language School of Nasrīd Period
Xülasə
Əndəlüs dil məktəbinin Bəni Əhmər dövrünü (XIII-XV əsrlər) əhatə edən son mərhələsi bu məqalənin əsas tədqiqat obyektini təşkil edir. Bu məqsədlə qeyd olunan dil məktəbinin ümumi xarakteri təsbit edilir və dil məktəbinə mənsub bəzi dilşünasların həyatı və elmi fəaliyyətləri haqqında məlumatlar verilir. Əlavə olaraq, əndəlüslü dilşünasların dövrün dilçilik elminə bəxş etdiklər əsərlər araşdırılır. Qeyd olunan dövrdə ölkədə əcnəbi dillərin tədqiqi, təlim və tədrisi, lüğətşünaslıq elminin inkişafı və ölkədəki tərcümə fəaliyyətləri kimi mövzular isə məqalənin əlavə tədqiat obyektini təşkil edir.
The main aim of this study is to research the final period of Andalucian Language School between the XIII-XV centuries. Also, it is given more information about the general character of the school, life of linguists and their scientific works. Additionally, the subjects such as the scientific discussions, researching and teaching of the foreign languages, and dictonaries and interpreters of the time are studied.
Referanslar
- Arié, Rachel, L’Espagne Musulmane Au Temps Des Nasrides (1232-1492), Paris: De Boccard, 1990.
- əd-Devsərī, Əhməd Sānī, əl-Həyātü’l-ictimāiyyə fī Ğırnāta fī ‘asri devləti Bəni’l-Əhmər, Əbū Zabī: əl-Məcmaü’s-səqāfī, 2004.
- Ergüvan, Şahabettin, “Endülüs’te Dil ve Nahiv Çalışmaları”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, VI/12 (Şubat 2007), səh. 143-155.
- əl-Əndəlüsī, Əbu Həyyan Muhamməd b. Yūsuf b. Ali, əl-İdrāk li-lisāni’l-ətrāk, Süleymaniyyə Kitabxanası Vəliyüddin Əfəndi Kolleksiyası Nr. 2896, Hasib Əfəndi Kolleksiyası Nr. 500: İzmirli İ. Haqqı Kolleksiyası, Nr. 3197, 4230: Tırnovalı Kolleksiyası, Nr. 1788: İstanbul Üniversiteti Nadir Əsərlər Kitabxanası Xalis Əfəndi Kolleksiyası Nr. 6574.
- Fərhāt, Yūsuf Şükrī, Ğırnāta fī zılli Bəni’l-Əhmər: dirāsə hadāriyyə, (y.y.): əl-Müəssəsətü’l-cāmiə li’d-dirāsāt və’n-nəşr və’t-təvzī, 1402/1982.
- İbn əl-Xətīb, Lisān əd-dīn, əl-İhāta fī əxbāri Ğırnāta, təhqiq: Muhamməd Abdullah İnān, I-IV, əl-Qāhirə: Məktəbətü’l-Hāncī, 1393-1397/1973-1977.
- İnān, Muhamməd Abdullah, Devlətü’l-İslām fi’l-Əndəlüs: əl-Asrü’-r-rābi - Nihāyətü’l-Əndəlüs və tārīxü’l-Arabi’l-mütənassirīn, əl-Qāhirə: Məktəbətü’l-Hāncī, 1417/1997.
- Kafes, Mahmut, “Ebû Hayân el-Endelüsî”, DİA (Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1994, X, səh. 152-153.
- Kafes, Mahmut, Ebû Hayyân el-Endelusî’nin Hayatı ve el-Bahru’l-Muhît İsimli Tefsirindeki Metodu, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1994.
- Yiğit, İsmail, Siyasî-Dinî-Kültürel-Sosyal İslâm Tarihi: “Endülüs (Gırnata) Benî Ahmer Devleti ve Kuzey Afrika İslâm Devletleri”, IX, İstanbul: Kayıhan Yayınevi, 1995.
- əl-Maqqarī, Əhməd b. Muhamməd ət-Tilimsānī, Nəfhu’t-tīb min ğusni’l-Əndəlüsi’r-ratīb və zikri vəzīrihā Lisāniddīn b. əl-Xətīb, təhqiq: Yūsuf əş-Şeyh Muhamməd əl-Bəqāī, Beyrūt: Dārü’l-fikr, 1419/1998.
- Məmmədəliyev, V.M., Ərəb Dilçiliyi, Bakı: “Maarif” Nəşriyatı, 1985. Molíns, María Jesús Viguera, “Componentes y Estructura de la Población”, Historia de España: El Reino Nazarí de Granada (1232-1492) - Sociedad, Vida y Cultura, Ed. Menéndez Pidal, Madrid: Espasa Calpe, 2000, VIII/4, ss. 17-70.
- Watt, Montgomory: Cachia, Pierre, A History of Islamic Spain, Edinburgh University Press, Edinburgh, 1992.