İslam ümmətinin bir neçə firqəyə bölünməsinin doğru anlamı İslam ümmətinin bir neçə firqəyə bölünməsinin doğru anlamı Correct Understanding of Division of Islam Followers Into Currents Правильное понимание деления исламского мира на течения
Öz
Müsəlmanların firqələrə bölünməsi və buna rəvac verən amillərə münasi-bətdə müsəlman alimləri çeşidli mövqelərdən çıxış edirlər. Onların bəziləri bunu qeyri-təbii, İslam birliyini zəiflədən bir hadisə kimi, digərləri isə İsla-mın fikir azadlığı və tolerant dini olduğunun təzahürü kimi dəyərləndirmiş-lər. Bu baxımdan, “İslam ümmətinin bir neçə firqəyə bölünməsinin doğru anlamı” adlı mövzusu aktual sayıla bilər.
İslam alimlərindən bir qrupu belə hesab edir ki, İslam ümmətinin ondan qabaqkı ümmətlər kimi parçalanması Peyğəmbərin (s) qabaqcadan xəbər verdiyi qəzavü-qədərdəndir. Onların fikrincə müsəlmanlar qiyamətə qədər nə qədər çalışsalar və vəhdətə can atsalar belə, yenə də firqələr şəklində qalacaqdır1. Lakin bu cür düşünmək çıxış yolu deyildir. Onların dəlil və sübut olaraq istinad etdiyi Peyğəmbərdən (s) nəql edilən iki məşhur hədisdir ki, onlara təfsilatı ilə aşağıda aydınlıq gətirəcəyik.
İslam alimlərindən bir qrupu belə hesab edir ki, İslam ümmətinin ondan qabaqkı ümmətlər kimi parçalanması Peyğəmbərin (s) qabaqcadan xəbər verdiyi qəzavü-qədərdəndir. Onların fikrincə müsəlmanlar qiyamətə qədər nə qədər çalışsalar və vəhdətə can atsalar belə, yenə də firqələr şəklində qalacaqdır1. Lakin bu cür düşünmək çıxış yolu deyildir. Onların dəlil və sübut olaraq istinad etdiyi Peyğəmbərdən (s) nəql edilən iki məşhur hədisdir ki, onlara təfsilatı ilə aşağıda aydınlıq gətirəcəyik.
Müsəlmanların firqələrə bölünməsi və buna rəvac verən amillərə münasi-bətdə müsəlman alimləri çeşidli mövqelərdən çıxış edirlər. Onların bəziləri bunu qeyri-təbii, İslam birliyini zəiflədən bir hadisə kimi, digərləri isə İsla-mın fikir azadlığı və tolerant dini olduğunun təzahürü kimi dəyərləndirmiş-lər. Bu baxımdan, “İslam ümmətinin bir neçə firqəyə bölünməsinin doğru anlamı” adlı mövzusu aktual sayıla bilər.
İslam alimlərindən bir qrupu belə hesab edir ki, İslam ümmətinin ondan qabaqkı ümmətlər kimi parçalanması Peyğəmbərin (s) qabaqcadan xəbər verdiyi qəzavü-qədərdəndir. Onların fikrincə müsəlmanlar qiyamətə qədər nə qədər çalışsalar və vəhdətə can atsalar belə, yenə də firqələr şəklində qalacaqdır1. Lakin bu cür düşünmək çıxış yolu deyildir. Onların dəlil və sübut olaraq istinad etdiyi Peyğəmbərdən (s) nəql edilən iki məşhur hədisdir ki, onlara təfsilatı ilə aşağıda aydınlıq gətirəcəyik.
İslam alimlərindən bir qrupu belə hesab edir ki, İslam ümmətinin ondan qabaqkı ümmətlər kimi parçalanması Peyğəmbərin (s) qabaqcadan xəbər verdiyi qəzavü-qədərdəndir. Onların fikrincə müsəlmanlar qiyamətə qədər nə qədər çalışsalar və vəhdətə can atsalar belə, yenə də firqələr şəklində qalacaqdır1. Lakin bu cür düşünmək çıxış yolu deyildir. Onların dəlil və sübut olaraq istinad etdiyi Peyğəmbərdən (s) nəql edilən iki məşhur hədisdir ki, onlara təfsilatı ilə aşağıda aydınlıq gətirəcəyik.
Some Islam scientists consider that disintegration of Islamic world which previous civilizations faced is a fate as Prophet (s) said. By their opinion, though Moslems try to reach unity until doomsday, they will be in the form of various currents. But such perception isn’t a wayout.
Other Islamic scientists still assume that division of Islam followers into several currents may be observed in certain periods of time, but it can’t last forever.
Doctor Yusif al-Gardavi says: “From verses of Koran and religious legends (hadises) of the Prophet (s) again becomes obvious that disunity and schism of Islamic world into groups is neither an instruction not a will of Allah. In opposite case, requests of unanimity of verses and hadis for Moslems, joining behind imam’s back, prohibition of division into groups and of simultaneous ruling of two caliphs would be of no essence. If the disunity of followers is because of fate, why these verses order us to join and not to cleave into groups?! Isn’t it considered for nothing?”
If the Moslems don’t follow the orders of Allah and of Its Prophet, this disaster may happen to them. So, the causes come by our fault, and the results are factors entailed by causes.
Other Islamic scientists still assume that division of Islam followers into several currents may be observed in certain periods of time, but it can’t last forever.
Doctor Yusif al-Gardavi says: “From verses of Koran and religious legends (hadises) of the Prophet (s) again becomes obvious that disunity and schism of Islamic world into groups is neither an instruction not a will of Allah. In opposite case, requests of unanimity of verses and hadis for Moslems, joining behind imam’s back, prohibition of division into groups and of simultaneous ruling of two caliphs would be of no essence. If the disunity of followers is because of fate, why these verses order us to join and not to cleave into groups?! Isn’t it considered for nothing?”
If the Moslems don’t follow the orders of Allah and of Its Prophet, this disaster may happen to them. So, the causes come by our fault, and the results are factors entailed by causes.