İranda “Yeni şeir”in formalaşmasında Nima Yuşicin rolu İranda “Yeni şeir”in formalaşmasında Nima Yuşicin rolu Nima Yushij’s Role in the Formation of the “New Poetry” in Iran Роль н.юшиджа в формирование «шер-и ноу» в иране

Nima Yuşicin nəzəriyyəçisi olduğu “azad şeir” iki prinsipə əsaslanırdı: دیده تازه (təzə baxış) və بافت تازه (təzə toxuma). Bir-biri ilə əlaqəli olan hər iki prinsip özündə şeirin zehni (məzmun) və zahiri şəklinin (forma) vəhdətini əks etdirirdi. “Azad şeir”in nüvəsini şairin düşüncəsi, dünyabaxışı və dünyaduyumu təşkil edirdi. Nima Yuşic şeirin kəmiyyətcə deyil, keyfiyyət baxımından ölçülməsini, şairin formaya deyil, məzmuna bağlanmasını məqbul sayırdı. “Azad şeir”də zehni şəklin tələbinə görə şeirin zahiri formasının dəyişməsi, bir neçə vəznin peyda olması, misraların bərabərliyinin pozulması, qafiyənin itməsi təbii hal kimi qarşılanır. O, böyük səylə Qərb poeziyasında olduğu kimi nəzmi nəsrə yaxın etmək üçün çalışmışdır. Bunun üçün “azad şeir”in əsasını təşkil edən və tarixən fars şeirinin mayası olan ənənəvi əruza yaradıcı yanaşmış, klassik əruz qaydalarını sadələşdirmiş, yeni ideyaların ifadəsi üçün təzə vəzn və şeir qəliblərinin icadına nail olmuşdur.

Nima Yushij’s theory of “new poetry” based on two principles: دیده تازه (new way of thinking) and بافت تازه (new structure). The two principles connected with each other indicate the mental (plot), at the same time the external unity of poem in itself. The main kernel of “free poetry” contains the poet’s outlook, world awareness. He prefered the measuring of poem from point of view of quality, but not the quantity and he appreciated the main idea of poem but not the form. According to demand of “free poetry” the change of external form of poem, emerging of some rhyms, violation of equality of lines, missing of hemistiches is considered to be natural. He strived to make prose close to poetry like as it is in West one. That’s why he simplified classic arus rules which contain the main kernel of Persian historical traditional poetry and to express new ideas he has created new forms of poetry and has achieved his aim.