Articles

İslam baxımından israfın sosial-psixoloji amilləri İslam baxımından israfın sosial-psixoloji amilləri Position of Islam about the Social-Psychological Factors of Immoderation Позиция ислама относительно социально-психологических факторов расточительства

Faizə Muslihi AMEA Əlyazmalar İnstitutunun doktorantı

Nasıl Atıf Yapılır

Muslihi, Faizə , Muslihi, F , , Bakü Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesinin İlmî Mecmuası, İslam baxımından israfın sosial-psixoloji amilləri, 9, 18, 2012, 189-198, 2012

Zotero Mendeley EN EndNote

Öz

İslam və Qur’an baxımından israf haqqdan uzaqlaşmaq, orta həddən keçmək, etinasızlıq və başqalarının haqqına təcavüz kimi dəyərləndirilir. Bu isə təkcə qanunlara laqeydlik deyil, Allahın nemətlərini zay etmək, təbii qaynaqları və sərmayələri tələf etmək, xüsusi və ümumi mülkiyyəti boş yerə xərcləmək, Allahın nemət və sərvətlərini Onun məqbul saymadığı yolda sərf etmək deməkdir. (2.s.20). Adi halda adətən bu məfhum sadəcə yemək-içmək, geyim, ev və məişət şeyləri və başqa yaşayış şəraitini əks etdirir. Ancaq israf geniş məzmuna malik bir məfhumdur, təkcə fərdi və ailə həyatını və ya ictimai məsələləri əhatə etməklə məhdudlaşmır. Onun dərin mənəvi və psixoloji tərəfləri və amilləri vardır. Maddi və iqtisadı baxımdan israf iki əsas qrupa bölünür:
İslam və Qur’an baxımından israf haqqdan uzaqlaşmaq, orta həddən keçmək, etinasızlıq və başqalarının haqqına təcavüz kimi dəyərləndirilir. Bu isə təkcə qanunlara laqeydlik deyil, Allahın nemətlərini zay etmək, təbii qaynaqları və sərmayələri tələf etmək, xüsusi və ümumi mülkiyyəti boş yerə xərcləmək, Allahın nemət və sərvətlərini Onun məqbul saymadığı yolda sərf etmək deməkdir. (2.s.20). Adi halda adətən bu məfhum sadəcə yemək-içmək, geyim, ev və məişət şeyləri və başqa yaşayış şəraitini əks etdirir. Ancaq israf geniş məzmuna malik bir məfhumdur, təkcə fərdi və ailə həyatını və ya ictimai məsələləri əhatə etməklə məhdudlaşmır. Onun dərin mənəvi və psixoloji tərəfləri və amilləri vardır. Maddi və iqtisadı baxımdan israf iki əsas qrupa bölünür:
This paper refers main dimensions of Koranic conception of immoderation and its criterions, social and ethical-spiritual aspects. There are not excess and defect, and this principle comprises material, ethical, social and spiritual-divine aspects of life. Main aspects of negative appearances of consumptive character in modern society and prevention and regulation in Islamic culture have been analyzed.

Referanslar

  • Qurani-Kərim. Tərcümə edənlər: Akad. Z.Bünyadov, V.Məmmədəliyev. Bakı.1997.
  • Vəliullah Rəstqar. Esraf əz didqahe-eslam. Tehran: Elmi. 1379.
  • Molla Mehdi Nəraqi. Elme-əxlaqe-eslami. Tərcome: Cəlaləddin Müctəbəvi. Tehran: Hikmət. 1382.
  • Cavad İrəvani. Olquye-məsrəf dər amuzehaye-eslami. Məşhəd: Daneşqah. 1388.
  • Bekir Gülce. İslamın ekonomik doyutu. Türkiye Diyanet Vakfı. Adana 2001.
  • Məhəmməd Hüseyn İbrahimi. Eqtesad dər Quran. Qum: Nəşre-eslami. 1387.
  • Koleyni Məhəmməd ibn Yəqub. əl-Kafi. Beyrut: Darül-təarif. 1401.
  • Seyyed Hossein Nasr. Sacred science and the Environmental crisis: An Islamic perspective. Albany state University of New York press. 1992.
  • Teymuri Qənbərəli. Asibşenasiye-məsrəf. Nəşre-Yavəran.1388.
  • Şeyx Siddüq Məhəmməd Əli. Xisal.Tehran: Enteşarate-Cameye-modərresin. 1403.
  • Məhəmməd Dəşti. İmam Əli və eqtesade-eslami. Tehran: Nəşre-məarefe-Əhli-beyt.
  • Mirzayi Əliəkbər. Sərfecuyi və esraf əz dide-eslam. Qum: Salehan. 1388.
  • Amuli Abdullah Cavad. Təsnim. Qum: Əsra. 1377.
  • Şirazi Məkarim Nasir. Təfsire-nəmune. Qum: Darül-kitabe- eslami. 1425.