Reasons for Discrepancies Observed Among Hadiths Hədislər arasında görülən ixtilafların səbəbləri Причины разногласий среди хадисов
Abstract
The hadiths (words) of the Prophet Muhammad have always been accepted by Muslims as one of the main sources of Islam. Together with the hadith methodology (usul al-hadith) and other fields based on hadith, they have paved the way for the formation of a number of Islamic sciences. However, hadiths have not been understood by everyone in the same way, and have caused different practices and different views. One of the main reasons of different Islamic sect’s different judgements on Sharia is that they have understood hadiths according to their own interpretations and views. It should not be forgotten that the hadiths, which seems controversial, do not always have the same meaning. For the reason that the Prophet Muhammad is the main source of hadith, the most natural and easiest way in solving these different problems is to apply to his experiences. We have written this article for being a step towards finding the solution of the controversial hadiths by paying attention to a number of points in the Prophet Muhammad’s life.
Unudmaq olmaz ki, peyğəmbərlik vəzifəsi, peyğəmbər olaraq seçilmiş şəxsi bəşər olmaqdan məhrum etməz. Digər insanlar üçün icazəli olan və olmayan şeylər, onun üçün də eynidir. Təbii ki, rəsula aid bəzi xüsusiyyətlər hər zaman mövcuddur. Bütün peyğəmbərlər insan olaraq yaşadılar, insan olaraq vəfat etdilər. Onlar güzaranlarını təmin etmək üçün təsərrüfatla məşğul oldular. Hamısı inancları uğrunda savaşdılar, mübarizə apardılar. Mübarizə vasitələrini seçərkən ictihad etdilər. Bu yolda bəzi kiçik yanılmaları olsa da bu, onların insan (bəşər) olmasından irəli gəlməkdə idi. Çünki “Allah və qul arasındakı fərq ortaya çıxmalıdır”. Xətasızlıq yalnız Allaha məxsusdur.
Keywords:
Prophet Muhammad, hadith, controversion
Peyğəmbər Məhəmməd, hədis, mübahisə
References
- əl-Buxari Əbu Abdullah Muhəmməd b. İsmail, əl-Camius-Sahih, I-VIII, İstanbul, 1315.
- əd-Dihləvi, Şah Vəliyyullah, Hüccətüllahil-baliğə, I-II, Qahirə, trs.
- əd-Dihləvi, Şah Vəliyyullah, əl-İnsaf fi bəyani səbəbil-ixtilaf, Misir, 1327.
- Əbu Davud, Süleyman b. Əşas əs-Sicistani, Sünən, I-IV, Beyrut, trs.
- Əhməd b. Hənbəl, əl-Müsnəd, I-VI, Beyrut, trs.
- əl-Əsqalani, İbn Həcər Şihabuddin Əhməd b. Əli, Fəthul-bari bi şərhi Sahihil-Buxari, I-XVII, Misir, 1959-1963.
- Xallaf Abdulvəhhab, İlmu üsulil-fiqh, Küveyt, 1968.
- İbn Abidin, Muhamməd Əmin b. Ömər b. Abdüləzîz əd-Dimaşqi, Rəddül-muxtar alə Dürril-muxtar, y.y., t.y.
- İbn Macə, əl-Qəzvini Əbu Abdullah, Sünən, I-II, (thq: M. F. Abdulbaqi), Qahirə, 1952.
- İbn Xüzeymə, Muhəmməd b. İshaq, əs-Sahih, I-III, (thq: M. Mustafa əl-Azami), Beyrut, 1971.
- əl-Qarafi, Şihabuddin Əbul-Abbas, əl-İhkam fi təmyizil-fətava anil-ahkam, (thq: Abdulfəttah Əbu Ğüddə), Hələb, 1967.
- əl-Qəzali, Muhəmməd b. Muhəmməd, əl-Mustasfa min ilmil-üsul, I-II, Bulak, 1324.
- Müslim b. Həccac əl-Quşeyri, əl-Camius-Sahih, I-V, (thq: M. Fuad Əbdulbaqi), Qahirə, 1955.
- əl-Münavi, Abdurrauf, Feyzul-qadir şərhu Camiis-sağir, I-VI, Beyrut, trs.
- ən-Nəsai, Əbu Abdurrahman Əhməd b. Şüeyb, Sünən, I-VIII, Beyrut, trs.
- əs-Səraxsi, Şəmsulümmə, Üsulus-Səraxsi, I-II, Heydərabad, 1372.
- əş-Şafii, Muhəmməd b. İdris, ər-Risalə, (thq: Əhməd Muhəmməd Şakir), Qahirə, 1940.
- ət-Tahavi, Əbu Cəfər, Müşkilul-asar, I-IV, Beyrut, 1333.
- ət-Tirmizi, Əbu İsa, əl-Camius-sahih, I-V, Beyrut, trs.