Ərəb ədəbi dilində kəmiyyət kateqoriyasının özünəməxsus formalarından olan təsniyənin şəkilçiləri və leksik-semantik xüsusiyyətləri Ərəb ədəbi dilində kəmiyyət kateqoriyasının özünəməxsus formalarından olan təsniyənin şəkilçiləri və leksik-semantik xüsusiyyətləri The Resume of Article on “Dual Number in the Arabic Literary Language and its Lexical Semantic Features” Резюме статьи на тему «двойственное число в арабском литературном языке и его лексическо – семантические особенности»
Öz
Dilçilərimizin kəmiyyət kateqoriyası barəsində fikirlərinə əsaslanaraq ilk öncə onu deyə bilərik ki, insanın əşya haqqındakı əlavə anlayışlarından biri olan kəmiyyət kateqoriyası əşyanı hərtərəfli dərk etmək üçün onun azlığı və ya çoxluğuna dair məlumat verən vasitələrin bu və ya digər dildə öz ifadəsini necə tapmasında özünü göstərir. Nitq hissələrindən olan saylar elə bu zərurətdən yaranmışdır. Saylar və məlumatın maddi daşıyıcısı olan ad, bu adın məfhumla əlaqəsi bütün bu münasibətlər dünya dillərində müxtəlif şəkildə öz əksini tapmışdır və hər bir dildə də özünəməxsus xüsusiyyətlər kəsb edir.
Dilçilərimizin kəmiyyət kateqoriyası barəsində fikirlərinə əsaslanaraq ilk öncə onu deyə bilərik ki, insanın əşya haqqındakı əlavə anlayışlarından biri olan kəmiyyət kateqoriyası əşyanı hərtərəfli dərk etmək üçün onun azlığı və ya çoxluğuna dair məlumat verən vasitələrin bu və ya digər dildə öz ifadəsini necə tapmasında özünü göstərir. Nitq hissələrindən olan saylar elə bu zərurətdən yaranmışdır. Saylar və məlumatın maddi daşıyıcısı olan ad, bu adın məfhumla əlaqəsi bütün bu münasibətlər dünya dillərində müxtəlif şəkildə öz əksini tapmışdır və hər bir dildə də özünəməxsus xüsusiyyətlər kəsb edir.
Names in the Arabic language change on numbers. In contrast to the number of other languages, in the Arabic language there are three grammatical numbers: singular, dual and plural. The dual number is formed by addition of the special endings to the form of singular number of masculine and feminine gender after reduction of case inflexion, as well as the weak root is restored while formation of dual number. The basic morphological indicator of dual number is long aliph. In regard to the ending of – ni, it drops off in status constructus and before pronominal suffix. Names in dual number have a number of lexical – semantic features. The dual number has full development only in the Arabic language where it is spread to all kinds of nouns, adjectives, pronouns; occurs in verbal forms as well.
Referanslar
- Qurani-Kərim, Ərəb dilindən tərcümə edənlər Z.M. Bünyadov və V.M. Məmmədəliyev, Bakı, “Qismət” nəşr., 1997.
- Babayev A., Dilçiliyə giriş, “Maarif” nəşr., 1991.
- Qurbanov A.M., Ümumi dilçilik, I hissə, Bakı, “Maarif” nəşr., 1989.
- Məmmədov Ə.C., Ərəb dili, Bakı, “Maarif” nəşr., 1998.
- Qrande V.M., Курс арабской грамматики в сравнительно-историческом освещении, Издательство Восточной Литературы, Москва, 1963.