Sebep ve Sonuçları Bağlamında Hz. Peygamber’in Savaşları (Gazve ve Seriyyeleri) Üzerine Bazı Notlar ve İstatistikler Sebep ve Sonuçları Bağlamında Hz. Peygamber’in Savaşları (Gazve ve Seriyyeleri) Üzerine Bazı Notlar ve İstatistikler
Abstract
Dünya tarihinde önemli bir yere sahip olan müslümanlar, İslâm’ın ilk dönemlerinden itibaren tarih boyu çeşitli nedenlerle savaşlar yapmış, bu konuda değişik metotlar geliştirmiş, çeşitli kural, hüküm ve prensipler vazetmeğe çalışmışlardır. İslâm’da savaşın esaslarına yönelik bütün bu görüşler öncelikli olarak İslâm’ın birinci ve en önemli kaynağı olan Kur’ân-ı Kerîm’e, daha sonra ise Kur’ân’ın uygulayıcısı olan İslâm Peygamberi Hz. Muhammed’in (s. a. v) savaş faaliyetlerine, bu faaliyetlerin gerçekleştirildiği Asr-ı Saadet’e dayandırılmaktadır. Bununla da hayatın çeşitli alanlarında örnek gösterilen bu devirde yapılan askerî harekat, bir başka ifadeyle Hz. Peygamber’in gazve ve seriyyelerini de içine alan cihad faaliyeti daha sonraki dönemlerde müslümanların savaş telakkisini doğrudan etkilemiştir. İslâm âlimleri asırlardan beri Hz. Peygamber’in askerî yönünü çeşitli vesilelerle incelemiş, onun bu konudaki uygulamalarını Kur’ân’da savaşla ilgili vazedilen prensiplerle karşılaştırmış ve her iki kaynakta belirtilen prensipleri esas alarak İslâm’da savaşın (cihadın) sebep ve sonuçlarına yönelik kâideler manzumesini ortaya koymaya çalışmış, gerek savaş öncesi ve savaş esnasında, gerekse sonrasında uyulması gereken kuralları kendi zamanlarındaki şartlar çerçevesinde bazen en ince ayrıntılarına kadar inceleyip tartışmışlardır.
Dünya tarihinde önemli bir yere sahip olan müslümanlar, İslâm’ın ilk dönemlerinden itibaren tarih boyu çeşitli nedenlerle savaşlar yapmış, bu konuda değişik metotlar geliştirmiş, çeşitli kural, hüküm ve prensipler vazetmeğe çalışmışlardır. İslâm’da savaşın esaslarına yönelik bütün bu görüşler öncelikli olarak İslâm’ın birinci ve en önemli kaynağı olan Kur’ân-ı Kerîm’e, daha sonra ise Kur’ân’ın uygulayıcısı olan İslâm Peygamberi Hz. Muhammed’in (s. a. v) savaş faaliyetlerine, bu faaliyetlerin gerçekleştirildiği Asr-ı Saadet’e dayandırılmaktadır. Bununla da hayatın çeşitli alanlarında örnek gösterilen bu devirde yapılan askerî harekat, bir başka ifadeyle Hz. Peygamber’in gazve ve seriyyelerini de içine alan cihad faaliyeti daha sonraki dönemlerde müslümanların savaş telakkisini doğrudan etkilemiştir. İslâm âlimleri asırlardan beri Hz. Peygamber’in askerî yönünü çeşitli vesilelerle incelemiş, onun bu konudaki uygulamalarını Kur’ân’da savaşla ilgili vazedilen prensiplerle karşılaştırmış ve her iki kaynakta belirtilen prensipleri esas alarak İslâm’da savaşın (cihadın) sebep ve sonuçlarına yönelik kâideler manzumesini ortaya koymaya çalışmış, gerek savaş öncesi ve savaş esnasında, gerekse sonrasında uyulması gereken kuralları kendi zamanlarındaki şartlar çerçevesinde bazen en ince ayrıntılarına kadar inceleyip tartışmışlardır.