İslam, Cihad ve Savaş İslam, Cihad ve Savaş
Abstract
İnsanlık tarihi, savaşlarla doludur. Bunların içinde din savaşları da önem-li bir yekun tutar. Aslında din savaşı olarak takdim edilenlerin ne kadarının gerçekten din savaşı olduğu ve ne kadarının din savaşı olmadığı halde şahsî ihtiraslarını tatmin uğruna savaşan insanlar tarafından böyle adlandırılarak onlarda dinin, savaşın kazanılmasında etkili bir motif olarak kullanıldığı -tıpkı zamanımızda demokrasi, insan haklan v.b. kavramların kullanıldığı gibi-cevaplandınlması gereken önemli bir sorudur. Bu sorunun cevabı bir yana İslam dünyasında da din eksenli savaşların olduğu bilinmektedir. Müslü-manlarla gayrimüslimler arasındaki tabiî halin savaş mı, barış mı olduğu me-selesi de teorik bir tartışma olarak kitaplardaki yerini almıştır. Biz bu çalışmada İslam’ın kutsal kitabı Kur’an’ı esas alarak bu teorik tar-tışmaya katkıda bulunma yolunda bir deneme yapacağız. Bunun için İslam ve cihad hakkında kısaca bilgi verdikten sonra doğrudan Kur’an ayetlerine müracaat edeceğiz. İzin, teşvik veya emir tarzında kıtali konu edinen ayet-lerin önemli bir kısmını, tek olarak değil bağlamı içinde ele alacağız. Bunu yaparken bir-iki istisna dışında tefsir, hadis veya fıkıh alimlerinin görüşlerine bakmadan Kur’an’ın din adına kıtal ile ilgili tavrını, doğrudan onun ayetlerine bakarak tespit etmeye çalışacağız.
İnsanlık tarihi, savaşlarla doludur. Bunların içinde din savaşları da önem-li bir yekun tutar. Aslında din savaşı olarak takdim edilenlerin ne kadarının gerçekten din savaşı olduğu ve ne kadarının din savaşı olmadığı halde şahsî ihtiraslarını tatmin uğruna savaşan insanlar tarafından böyle adlandırılarak onlarda dinin, savaşın kazanılmasında etkili bir motif olarak kullanıldığı -tıpkı zamanımızda demokrasi, insan haklan v.b. kavramların kullanıldığı gibi-cevaplandınlması gereken önemli bir sorudur. Bu sorunun cevabı bir yana İslam dünyasında da din eksenli savaşların olduğu bilinmektedir. Müslü-manlarla gayrimüslimler arasındaki tabiî halin savaş mı, barış mı olduğu me-selesi de teorik bir tartışma olarak kitaplardaki yerini almıştır. Biz bu çalışmada İslam’ın kutsal kitabı Kur’an’ı esas alarak bu teorik tar-tışmaya katkıda bulunma yolunda bir deneme yapacağız. Bunun için İslam ve cihad hakkında kısaca bilgi verdikten sonra doğrudan Kur’an ayetlerine müracaat edeceğiz. İzin, teşvik veya emir tarzında kıtali konu edinen ayet-lerin önemli bir kısmını, tek olarak değil bağlamı içinde ele alacağız. Bunu yaparken bir-iki istisna dışında tefsir, hadis veya fıkıh alimlerinin görüşlerine bakmadan Kur’an’ın din adına kıtal ile ilgili tavrını, doğrudan onun ayetlerine bakarak tespit etmeye çalışacağız.