Articles

Kəlamda məzmun və metod baxımından yenilənmə hərəkatı (yeni elmi-kəlam dövrü) Renewal Movements in Kalam from Content and Method Perspectives (New Scientific Kalam Period) Обновление содержания и методов в калам (новый научный период)

Adilə Tahirova Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsinin İslam elmləri kafedrasının müəllimi

Necə istinad edilir?

Tahirova, Adilə , Tahirova, A , , Bakı Dövlət Universiteti İlahiyyat Fakültəsinin Elmi Məcmuəsi, Kəlamda məzmun və metod baxımından yenilənmə hərəkatı (yeni elmi-kəlam dövrü), 13, 25, 2016, 63-74, 2016

Zotero Mendeley EN EndNote

Xülasə

Məqalə kəlam elmində yeni elmi-kəlam dövü kimi tanınan yenilənmə hərəkatından bəhs edir. XIX-XX əsrlərdə qərbdəki materializm, freydizm, darvinizm kimi axımların və elmi nailiyyətlərin İslam dünyasında əks-səda oyandırması nəticəsində klassik dövrdə yazılmış əsərlərin yetərsiz olduğunu, günümüz problemlərini əhatə etmədiyini irəli sürən bu axım İslam elmlərinin bir çoxunda yenilənməyə olan ehtiyac dilə gətirilmişdir. Yeni metod və məsələlərin tədqiqinə önəm verən, hər dövrdə aktual məsələlərin vurğulanmasının zəruriliyini müdafiə edən bu axımın bir çox ölkədə nümayəndələri olmuşdur. Məqalədə bu dövrdə kəlam sahəsində yazılmış əsərlərin məzmun xüsusiyyətlərinə və önəmli nümayəndələrinin fikirlərinə yer verilir. Çünki kəlam elminin iki önəmli vəzifəsi vardır: birincisi İslam əqidə əsaslarını düzgün formada insanlara izah etmək, ikincisi İslam əqidəsini şübhə və etirazlardan qorumaq.
The article is dedicated to the renovation process in Muslim theology that known as a new ilmi kalam. In the second half of the 19th and at the beginning of the 20th centuries the intellectual trends that appeared in the West began to spread in Muslim world. With the influences of these trends, the expectations of renovation emerged in the field of Kalam (Islamic Theology). The representatives of new Islamic theology argued that traditional kalam could not respond to the challenges of scientific materialism, and therefore there was a need to a new ilmi kalam whose methods and presuppositions must conform to contemporary needs. In this period, the intellectual trends that arose in the West such as Materialism, Positivism, Darwinism and Atheism included thoughts incongruous with Islamic basic beliefs. For Islamic theology has two functions: firstly, explaining Islamic belief correctly to the people; and secondly, protecting Islamic belief from the assault of doubts.

Açar Sözlər

Kəlam, yeni elm-kəlam, modernizm, İslam elmləri
Kalam (theology), new Islamic theology, Islamic sciences

Referanslar

  • Muhammed Abduh b. Hasan Hayrullah Abduh. Tevhid risalesi / tərc. Sabri Hizmetli, Ankara: Fecr Yayınevi, 1986.
  • Әbdüh, Risalətut-tövhid, Qahirə 1353.
  • Baqillani. ət-Təmhid. Qahirə 1947.
  • əl-Matüridi. Kitabut-Tövhid. Ankara: İSAM Yayınları, 2005.
  • Gölcük Ş. Topraq S., Kelam (Tarih Ekoller Problemler). Konya: Tekin kitabevi, 2001.
  • İzmirli İsmail Hakkı. Yeni İlmi-Kelam. İstanbul: 1341.
  • İzmirli. Muhassalül-kelam vel-hikme. İstanbul, 1336.
  • Kılavuz A. S. Anahatlarıyla İslam akaidi ve kelama giriş. İstanbul: Ensar neşriyyatı, 1987.
  • Osmanlıdan Cumhuriyete İslam düşüncesinde arayışlar / Sadeleştirenler: Abdurrahman Dodurgalı, Adil Bebek, Ahmet Yücel, Ferhat Koca, İlyas Çelebi.
  • Mehmet Erdoğan, İstanbul: Rağbet yayınları, 1999.
  • Özervarlı M.S. Kelamda Yenilik Arayışları (XIX. yüzyıl sonu-XX. yüzyıl başı). İstanbul, 1998.
  • Rüştü Erkul T. Yeni Kelam Dersleri. Ankara, 1967.
  • Şibli. əl-Kəlam. Karaçi 1929.
  • Şibli. Siratun-Nəbi. Lahor 1979.
  • Topaloğlu B. Kelam ilmi (Giriş). İstanbul: 1996.
  • Abdüllatif Harputi. Tenkihül-kelam fi akaidi ehlil-İslâm/ Dersaâdet: Necm-i İstikbal Matbaası, 1330.
  • Filibeli Şehbenderzade Ahmed Hilmi, Allah'ı inkar mümkün müdür / sadələşdirən: Necip Taylan, Eyüp Onart, İstanbul: Çığır Yayınları, 1977.