Süyûtî’nin “el-Müzhir” İsimli Eserinde İzlediği Genel Metot Al-Suyuti-nin “al-Muzhir” Adlı Əsərində İzlədiyi Ümumi Metod The General Method Followed al-Suyuti in His Work Called “al-Muzhir” Общий Метод, Прослеживаемый Суюти В Произведении «Ал-Музхир»
Öz
Bir çok ilimlere dair eserleri bulunan Süyûtî (ö. 911/1505) Arap dili ve edebiyatı konusunda da eserler telif etmiştir. Tâkiyüddin eş-Şümünnî (ö. 872/1468), Kâfiyeci ve Seyfeddin İbn Kutluboğa (ö. 879/1474) gibi dönemin önde gelen nahivcilerinin öğrencisi olan Süyûtî ilk icâzetini Arap dili öğretimi konusunda almış, birçok esere ulaşma imkânı bulmuş, lugat, nahiv, sarf, belâgat, dil bilimi, nahiv usulü, imlâ gibi dallara ilişkin çok sayıda eser kaleme almıştır. Onun bu alandaki en önemli eseri ise “el-Müzhir fî ʻulûmiʼl-luga”eseridir. Süyûtî, hadis rivayetinde kullanılan bölümleme ve terminolojiyi bu eserinde lugat rivayetine uyarlamış, bu arada hadis metodolojisinin dil bilimiyle uyuşmayan yönlerini terketmiştir.
Süyutinin (ö. 911/1505) “əl-Muzhir” adlı əsəri lüğət vəsaitinin rəvayəti ve tənqidi mövzusu ilə bağlı hədis alimlərinin üsulu ve terminologiyasınının nəzəri və praktik müstəvidə tətbiq edildiyi ilk əsərdir. “Əl-Muzhir” kitabında lüğət rəvayəti və tənqidi mövzusu ilə əlaqəli zəngin nümunələrlə birlikdə inkişaf etmiş bir metodologiya ilk dəfə olaraq çalışılmış və Ərəb dilinə dair əhəmiyyətli mövzulara təmas edilmişdir. Məqaləmizdə Süyutinin tətbiq etdiyi hədis üslubu ve metod olaraq əsərdə istifadə etdiyi özünəməxsus ifadələri göstərməyə çalışmışıq.
Suyutiʼs work named “al-Muzhir” is the first work applying the procedures and terminology of Hadith from the theoretical and practical maintenance. In the book of al-Muzhir an advanced methodology for lugat rumor and criticism has been put forward with wealth examples for the first time and studied key issues on the Arab language. We have tried to show Hadith method and the unique expression that followed Suyuti in his work named “al-Muzhir”.
Anahtar Kelimeler:
Suyuti, al-Muzhir, Yöntem, Hadis, Arapça
Süyuti, Əl-Muzhir, Metod, Hədis, Ərəb dili
Suyuti, al-Muzhir, Method, Hadith, Arabic
Referanslar
- Abdülkadir Karahan, Süyûtî, MEB İ. A, İstanbul: İstanbul Milli Eğitim Basımevi, 1993, c. 11, s. 262.
- Celâleddin es-Süyûtî, el-İktirâh fî ‘ilmi usûli-n-nahv, thk: Mahmûd Süleyman Yâkût, İskenderiye, 2006, s. 27.
- Celâleddin es-Süyûtî, el-Müzhir fî ʻulumiʼl-luga ve envâʻihâ, thk. Muhammed Câd el-Mevla: Muhammed Ebuʼl Fazl İbrâhim ve Ali Muhammed el-Becâvî, Kahire: Mektebetu dâru`t-Turâs, 3. Basım, 2008, c. 1, s. 103.
- Hasan Gökbulut, “Kafiyeci”, DİA, İstanbul: 2001, c. 24, s. 154-155.
- Kur’ân-i Kerîm.
- Süleyman Tülücü, el-Müzhir, DİA, İstanbul: 2006, c. 32, s. 252.
- Şensoy, Süyûtî, DİA, İstanbul: 2010, c. 38, s. 201.