Rus Ortodoks Kilsəsinin İstanbul Patrikliyindən ayrılmasına gətirən səbəblər və Moskvanın dini ve siyasi mərkəz olması Rus Ortodoks Kilsəsinin İstanbul Patrikliyindən ayrılmasına gətirən səbəblər və Moskvanın dini ve siyasi mərkəz olması Причины отделения Русской православной церкви от Константинопольского патриархата и становление Москвы как религиозного и политического центра
Öz
Rus Ortodoks Kilsəsi Knyaz Vladimirin 988-ci ildə Xristianlığı rəsmi din olaraq elan etməsi ilə İstanbul Patrikliyinin metropolitliyi statusunda Kievdə qurulmuşdur. Bununla da ilk qurulduğu dönəmdən etibarən, Rus Ortodoks Kilsəsi, İstanbul Patrikliyinin himayəsində olmuşdur. Kiev Metropolitliyinin İstanbul Patrikliyindən asılı vəziyyətdə olması, Kiev Rus Dövlətinin siyasi gücünün zəifləməsinə səbəb olmuşdu. Məhz bu səbəbdən rus metropolitliyi quruluşunun ilk illərindən etibarən müstəqil kilsə olma fəaliyyətləri başlatmışdır. Belə ki, kilsə başçısını təyin etmə haqqı İstanbul Patrikliyinə aid olsa da, Kiev Rus Dövləti kilsə başçılarının yerli slavyan rahibler arasından seçilməsini tələb edirdi, hətta təyin olunmuş bir başçını rus knyazının rədd etmə hüququ da vardı.
Rus Ortodoks Kilsəsi Knyaz Vladimirin 988-ci ildə Xristianlığı rəsmi din olaraq elan etməsi ilə İstanbul Patrikliyinin metropolitliyi statusunda Kievdə qurulmuşdur. Bununla da ilk qurulduğu dönəmdən etibarən, Rus Ortodoks Kilsəsi, İstanbul Patrikliyinin himayəsində olmuşdur. Kiev Metropolitliyinin İstanbul Patrikliyindən asılı vəziyyətdə olması, Kiev Rus Dövlətinin siyasi gücünün zəifləməsinə səbəb olmuşdu. Məhz bu səbəbdən rus metropolitliyi quruluşunun ilk illərindən etibarən müstəqil kilsə olma fəaliyyətləri başlatmışdır. Belə ki, kilsə başçısını təyin etmə haqqı İstanbul Patrikliyinə aid olsa da, Kiev Rus Dövləti kilsə başçılarının yerli slavyan rahibler arasından seçilməsini tələb edirdi, hətta təyin olunmuş bir başçını rus knyazının rədd etmə hüququ da vardı.
In 13th centure Kiyev which was exsposed to Russian invasion, became rapidly weak Kiyev stoped being the political and religious centre.
Then in 1300 the metropolit centre was transfered from Kiyev to Vladimir.
After it contrary to foreigner occupiers and in the result of inside submits the church centre in 1362 was transfered from Vladimir to Moscow. In the end the centre of church was continued.
Then in 1300 the metropolit centre was transfered from Kiyev to Vladimir.
After it contrary to foreigner occupiers and in the result of inside submits the church centre in 1362 was transfered from Vladimir to Moscow. In the end the centre of church was continued.
Referanslar
- Aslanova, Sevinc, Kutsal Sinod’tan Rus Ortodoks Kilisesi 'ne, IQ kültür sanatyay., İstanbul 2006.
- Blajennişıy İlarion, Lyubimo Svoyu Ukrainsku, Pravoslavnu Tserkvu: İdeologiya Ukrainskoy Pravoslavnoy Tserkvi, Kanada 1988.
- Bulqakov, Makariy, İstoriya Russkoy Tserkvi, 3. nşr., Sankt Peterburq 1889, C. II.
- Georgievskiy, V.T., Svyatoy Blaqovermy Velikiy Knyaz Andrey Boqolyubskiy. Eqo Neotsenimıe Zasluqi Dlya Rıısskoqo Qosııdarstva i Pravaslavnoy Tserkvi, Vladimir 1894.
- Işın Demirkent, “Haçhlar”, DİA, XIV., İstanbul 1996.
- Işın Demirkent, Haçlı Seferleri, Dünya yay., İstanbul 1997.
- Kirchner, Walther, History of Rııssia, Bames & Noble Books, 6. nşr., New York 1976.
- Klyuçevskiy, V.O., Oçerki i Reçi: Vtoroy Sbornik Statey, Pg. 1910.
- Klyuçevskiy, V.O., Soçineniya, Moskova 1957, C. L-II.
- Meram, Ali Kemal, Türk-Rus İlişkileri Tarihi, İstanbul 1969.
- Muretov, M.D., Tserkovno-Praktiçeskoe i Nauçno-Bogoslovskoe.
- Znaçenie Slavyanskogo Perevoda Novogo Zaveta v Trude Svyatitelya Aleksiya, Mitropolita Kievo-Moskovskogo i Vserossiyskogo, 1898.
- Okçu, Yahya, Türk-Rus Mücadelesi Tarihi, Ankara 1949.
- P.P Sokolov, Russkiy Arkhierey iz Vizantii i Pravo Eqo Naznaçeniya do Naçala XVveka, Kiev 1913.
- Paşuto, V. T., Aleksandr Nevskiy, 2. nşr., Moskva 1975.
- Pavlov, A. S., Pervonaçalnıy Slavyano-Rıısskiy Nomokanon, Kazan 1869.
- Poqodin, M.P., Knyaz Andrey Yureviç Boqolyubskiy, Moskva 1850.
- Qolubinskiy, E. E., İstoriya Russkoy Tserkvi, Moskva 1900/1901, C. I-II.
- Ordı Russkomu Dukhovenstvu, Moskva 1842.
- Şaskolskiy, İ. P., Borba Rusi Protiv Krestonosnoy Aqressii na Bereqakh.
- Baltiki v XII-XIII vv., Leninqrad 1978.
- Taisiya, Monakhinya, Russkoe Pravoslavnoe Jenskoe Monashestvo XVIII.-XX. Vv., Svyato-Troitskoy Sergievoy Lavr, 1992.
- Trud Svyatitelya Aleksiya, Mitropolita Moskovskogo i Vseyct Rusi, Moskova 1892.
- Tuqay, E. F., Rusya Tarihi, İstanbul 1948.
- Ware. Timothy, The Orthodox Church, Great Britain 1964.
- Yahya, Okçu, Türk-Rus Mücadelesi Tarihi, Ankara 1949.
- Zemov, Nicolas, The Rııssians and their Church, London 1945.