Dinlərarası barışın Qurani təməlləri Основы межрелигиозного мира в Коране
Xülasə
Müxtəlif dinlərin birlikdə yaşamalarını təmin edən əsas amillərin başında onların qaynaqlarının eyni kökdən olması gəlir. Rocer Qarodi İbn Ərəbinin: “Hər peyğəmbər bizə Allahın iradəsindən bir şey öyrətdi” sözündən yola çıxaraq onu, mədəniyyətlər dialogunun atası hesab edir. Ancaq bu Qurani ifadəni İbn Ərəbiylə məhdudlaşdırmaq doğru deyildir. Çünki Quranın ilk dəvəti, məhz belə bir dialoq idi. Hətta, mədəniyyətlər arasında qurulacaq möhkəm dialoq üçün ən əsaslı və ən möhkəm zəminin Quranda olduğunu söyləyə bilərik.
İlahi dinlərdə dəyişməyən ortaq prinsiplər; ilk əvvəl tövhid, ondan sonra isə əxlaqi prinsiplər olub, bunlar beynəlmiləl dəyərlər hesab edilir. Bu prin-siplər bütün peyğəmbərlər tərəfindən qorunan dəyərlərdir.
İlahi dinlərdə dəyişməyən ortaq prinsiplər; ilk əvvəl tövhid, ondan sonra isə əxlaqi prinsiplər olub, bunlar beynəlmiləl dəyərlər hesab edilir. Bu prin-siplər bütün peyğəmbərlər tərəfindən qorunan dəyərlərdir.
It wouldn’t be mistake to claim that interreligious dialogue is the important factor in supplying peace of the world. Thus, it is impossible that the religion which its main aim to show the right way to inspire wrong things which hinde
r peace of humanity. In spite of there are many important differencies between religions at the same time there are important common points between them. In the Koran which main sourse of Islam, there are many important principles provide this peace and our article aims to point these principles.
r peace of humanity. In spite of there are many important differencies between religions at the same time there are important common points between them. In the Koran which main sourse of Islam, there are many important principles provide this peace and our article aims to point these principles.
Referanslar
- Aslan, Ömer, Kur`an ve Hoşgörü, Avrasya Yayınları, Ankara: 2005.
- Atalay, Orhan, Doğu ve Batı Kaynaklarında Birlikte Yaşama, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı, İstanbul: 1999.
- Ateş, Süleyman, Yüce Kuranın Çağdaş Tefsiri, Yenə Ufuklar Neşriyatı, İstanbul: 1997.
- Aydın, Mehmet, “Hoşgörünün Dini Temelleri”, Mehmet S. Aydın İle İçe Kritik Bakış-Din-Felsefe-Laiklik, (red. Mehmet Gündem), İyi Adam, İstanbul: 1999.
- Esed, Muhammed, Kur`an Mesajı, (tərc: Cahit Koytak-Ahmet Ertürk), İşaret, İstanbul, 1999.
- Karlığa, Bekir, “Hoşgörünün Dini ve Entelektüel Temelleri”, Osmanlı’-da Hoşgörü, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı, İstanbul: 2000.
- İbn Kəsir, Əbul-Fida İmaduddin İsmayıl b. Ömər, Təfsirul-Quranil-Əzim, Dəru İhyail-Kutubil-Ərəbiyyə, Qahire : t.y.
- Heyət. Kur’an Yolu: Türkçe meal ve tefsir, Diyanet İşleri Başkanlığı, Ankara: 2006.
- Garaudy, Roger, İnsanlığın Medeniyet Destanı, tərc. Cemal Aydın, Pı-nar, İstanbul: 1995.
- Yavuz, Yusuf Şevki, Kur`an-ı Kerim`de Tefekkür ve Tartışma Metodu, Öztürk, Levent, İslam Toplumunda Birarada Yaşama Tecrübesi, İnsan Yay., İstanbul, 1995.
- Okuyan, Mehmet – Öztürk, Mustafa, “Kur’an Verilerine Göre “Öteki”-"nin Konumu”, İslam ve Öteki, (ed: Cafer Sadık Yaran), Kaknüs, İstanbul:2001.
- Zengin, Ali İslam Bilim ve Felsefe, Akabe Yayınları., İstanbul, 1990.
- Cabiri, Muhammed Abid, İslam’da Siyasal Akıl, tərc. Vecdi Akyüz, Kitabevi, İstanbul: 1997.
- Razi, Əbu Abdullah Fəxrəddin Mühəmməd b. Ömər Fəxrəddin, Məfatihu’l-Ğayb, Dəru’l-Kutubu’l-İlmiyye, Beyrut,1411/1980.
- Rıza, Məhəmməd Rəşid, Təfsirul-Quranil-Həkim, Darul-Marifə, Beyrut: 1935.
- Təbəri, Əbu Cəfər İbn Cərir Mühəmməd b. Cərir b. Yəzid, Camiu'l-bə-yan fî təfsiri'l-Quran, Dəru'l-Mərifə, Beyrut,1986.
- Təbətəbai, Məhəmməd Hüseyin, əl-Mizan fi Təfsiril-Quran, Müəssəsə-tu'l-Aləmi Li'l-Mətbu, Beyrut, 1981.
- Özel, Ahmet “Gayri Müslim”, DİA, XIII.
- Zəməxşəri, Əbu’l Qasım Cərullah Mahmud b. Ömər, əl-Kəşşaf an haqaiqi qavamizit-tənzil və uyunil-əqavil fî vücuhit-təvil, Dəru’l-Marifə, Beyrut, ty.