Articles

Dini tolerantlıq mədəniyyəti müasir dövrün tələbi kimi: Azərbaycan nümunəsi Dini tolerantlıq mədəniyyəti müasir dövrün tələbi kimi: Azərbaycan nümunəsi The Culture of Religious Toleration as a Demand of Contemporary World (Azerbaijani Model) Культура религиозной толерантности как требование сегодняшнего дня (Азербайджанская модель)

Sakit Hüseynov AMEA Fəlsəfə və Hüquq İnstitutunun “Dinşünaslıq və mədəniyyətin fəlsəfi problemləri” şöbəsinin müdiri, fəlsəfə üzrə elmlər doktoru

Nasıl Atıf Yapılır

Hüseynov, Sakit , Hüseynov, S , , Bakü Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesinin İlmî Mecmuası, Dini tolerantlıq mədəniyyəti müasir dövrün tələbi kimi: Azərbaycan nümunəsi, 12, 23, 2015, 47-58, 2015

Zotero Mendeley EN EndNote

Öz

Tolerantlıq problemi ilk dəfə Qərbdə Orta əsərlərdə yaranmış və əxlaqi fəzilət, qeyri-xristian, və yaxud bidətçi ehkam, ayin, inancların etirafı kimi nəzərdən keçiril-mişdir. Dini tolerantlığın geniş şəkildə şərh edilməsinə məşhur xristian ilahiyyat alimi Foma Akvinalının “Teologiyaların külliyatı” əsərində rast gəlmək olar. Yeni dövrdə tolerantlıq problemini ilk tədqiq edən ingilis filosofu Con Lokk (1632-1704) olmuşdur. O, “Tolerantlıq haqqında öyüdnamə” (“Epistola de tolerancia”) əsərində tolerantlığı əsl, həqiqi kilsənin mühüm səciyyəsi kimi əsaslan-dırmağa cəhd göstərmişdir. C. Lokk hesab edir ki, əgər dində məhəbbət, iltifat və mərhəmət yoxdursa, o həqiqi sayıla bilməz. İsa Məsih naminə başqasını təqib edənlər Onun təlimini eybəcərləşdirirlər. Səmimi və namuslu insanlar müxtəlif dinlərə itaət edə bilərlər, və yalnız dini müxtəlifliyə dözümlülük, cəmiyyətə sülh bəxş edə bilər.
Tolerantlıq problemi ilk dəfə Qərbdə Orta əsərlərdə yaranmış və əxlaqi fəzilət, qeyri-xristian, və yaxud bidətçi ehkam, ayin, inancların etirafı kimi nəzərdən keçiril-mişdir. Dini tolerantlığın geniş şəkildə şərh edilməsinə məşhur xristian ilahiyyat alimi Foma Akvinalının “Teologiyaların külliyatı” əsərində rast gəlmək olar. Yeni dövrdə tolerantlıq problemini ilk tədqiq edən ingilis filosofu Con Lokk (1632-1704) olmuşdur. O, “Tolerantlıq haqqında öyüdnamə” (“Epistola de tolerancia”) əsərində tolerantlığı əsl, həqiqi kilsənin mühüm səciyyəsi kimi əsaslan-dırmağa cəhd göstərmişdir. C. Lokk hesab edir ki, əgər dində məhəbbət, iltifat və mərhəmət yoxdursa, o həqiqi sayıla bilməz. İsa Məsih naminə başqasını təqib edənlər Onun təlimini eybəcərləşdirirlər. Səmimi və namuslu insanlar müxtəlif dinlərə itaət edə bilərlər, və yalnız dini müxtəlifliyə dözümlülük, cəmiyyətə sülh bəxş edə bilər.
In this article investigated religious and national tolerance on basis of specific historical facts. Specifically, it has interpreted widely the expansion of religious and ethnic tolerance in the country since independence, public figures and recognition as an example of such an environment by scientists. Also, it has given certain scientific recommendations as a result of investigations.

Referanslar

  • Heydər Әliyev və Azərbaycanda din siyasəti: gerçəkliklər və perspektivlər. Bakı, “Әbilov, Zeynalov və oğulları” NPE, 2007, s. 3-4.
  • Dövlət və din. İctimai fikir toplusu. Noyabr-dekabr, 2009, № 6(14), s. 36.
  • Dövlət və din. İctimai fikir toplusu. 2011, №4(24)iyul-avqust, s. 28.
  • Dövlət və din. İctimai fikir toplusu. №6 (14)2009-cu il, s. 30.
  • Xalq qəzeti, 27 aprel 2010-cu il.
  • Azərbaycan qəzeti, 3 dekabr 2008-ci il.
  • “Azərbaycan” qəzeti, 29 sentyabr 2007-ci il.
  • İbn Cinni. Sirr sinaətul-erab. Qahirə, 1954, C. 2.