1The Philosophy of Knowledge of Abu Hafs Omar Suhrawardi and Seyyid Yahya Bakuvi Əbu Hafs Ömər Sührəverdi və Seyyid Yəhya Bakuvidə bilik fəlsəfəsi Философия знания Абу Хафса Омара Сухраварди и Сейид Яхья Бакуви
Abstract
Suhravadiyah as a İslamic mystic school established in Azerbaijan by Abu'lHafsShihabeddin Omar Suhravadi is more important İslamic mystical school between the others. Next centuries in Caucasia a lot of Sufism orders have actions. But in 15th century with YahyaShirvani, his books and students culture of sufism got abroad all of territory. The terminologies used by both of Sufism actions are nearly same. Sufism has deal with some of topics as knowledge, learning and attainment. Especially bearer methods to knowledge and learning-actions and similarly subjects have been searched with Islamic mystics. In our articles we will deal with their ideas of knowledge and learning mentioned thinkers.
Əbu Hafs Ömər Şihabəddin Sührəverdinin qurucusu olduğu "Sührəvediyyə" təriqəti Azərbaycanda qurulan təsəvvüf məktəbləri arasında ilk olması baxımından son dərəcə əhəmiyyətlidir. Daha sonraki əsrlərdə Qafqazda həmçinin bir çox təsəvvüf məktəbi fəaliyyət göstərmişdir. Lakin XVəsrdə Seyid Yəhya Şirvani, onun əsərləri və tələbələri ilə təsəvvüf mədəniyyəti bütün coğrafiyaya yayılmışdır. Hər iki sufi məktəbinin də istifadə etdiyi təsəvvüfi termin və istilahlar bir-birinə olduqca yaxındır. Bilik, elm və mərifət kimi anlayışlar təsəvvüfün araşdırdığı mövzulardan bəziləridir. Xüsusilədə öyrənmək mövzusundakı metodlar və elmin əmələ çevrilməsikimi xüsuslar təsəvvüfdə çox dərindən araşdırılmışdır. Bu məqaləmizdə yuxarıda adı keçən iki böyük mütəfəkkirin bilik və elm mövzusundakı fikirlərini ələ alacağıq.
Keywords:
Suhrawardi, Shirwani, knowledge, learning, attainment
Sührəverdi, Şirvani, bilik, elm, mərifət
References
- Qurani-Kərim.
- Atay, Hüseyin, Bilgi teorisi, Ankara Universiteti İlahiyyat Fakültəsi Dərgisi, Sayı: 1, Ankara 1987.
- Bayraqdar, Mehmed, İslamda Bilim və Texnologiya Tarixi, Ankara, 1985.
- Cəbəcioğlu, Ədhəm, Təsəvvüf Terminləri Deyimləri Sözlüyü, Ankara 2004 Hucviri, Kəşful-Məhcub, tərc., Süleyman Uludağ, İstanbul 1982.
- İbn Xaldun, Əbu Zeyd Əbdürrəhman, Şəfaus-Sail li Tehzibil-Məsail, tərc., Süleyman Uludağ, İstanbul 1998.
- İbn Mənzur, Lisanul-Ərəb, təs., Emin Məhəmməd Əbdül-Vəhhab, I-XVIII.
- Kəşani, Əbdürrəzzaq, Lətaiful-Ə’ləm fi İşarəti Ehlil-İlham, tərc., Əkrəm Dəmirli, İstanbul 2004.
- Qaya, Faris, Elmlərdən Allaha, İstanbul 1995.
- Kələbazi, Əbu Bəkr Məhəmməd b. İshaq, Təarruf, tərc., Süleyman Uludağ., İstanbul 1992.
- Quşeyri, Əbdül-Kərim, ər-Risalə, tərc. Süleyman Uludağ, İstanbul 1991.
- Mövdudi, Əbul-Əla, Təfhimul-Quran, tərc. Heyət, İstanbul 1996, I - VII. Ərməğan, Mustafa, İslamda Bilgi və Felsəfə, İstanbul 1999.
- Sührəverdi, Əbu Hafs Ömər, Avariful-Məarif, tərc. H. Kamil Yılmaz, İrfan Gündüz, İstanbul 1993.
- Şirvani, Seyyid Yəhya, Şəfaul-Əsrar, nəşr. Mehmed Rıhtım, Bakı 2010.
- Taylan, Nəcib, Bilgi, DİA, İstanbul 1992, I- XXXXII.
- Taylan, Nəcib, Qəzzalinin Düşüncə Sisteminin Təməlləri, İstanbul 1989. Yılmaz, H. Kamil, Ana xətləri ilə Təsəvvüf və Təriqətlər, İstanbul 2004.