Sosyal Hayatın Bir Yüzü Olarak Tiyatro ve Azerbaycan-Türk Halk Oyunları Sosial Həyatın Bir Üzü Kimi Teatr və Azərbaycan-Türk Xalq Oyunları Sosyal Hayatın Bir Yüzü Olarak Tiyatro ve Azerbaycan-Türk Halk Oyunları
Abstract
Folk theatre is such a field of oral folk works, which includes together both theatre art and literature, being based on actor mastership and is the theme, the subject of wide scientific researches recently. Scientifictheoretical searches in this field were conducted by aspect scientists, specialists in literature, theatre, were made definite efforts for practical progress of problem. The book was elaborated by the subject "The text's comparative analysis of Azerbaijanian and Turkish folk theatre performances". The foundation of scientific searches make up, form were deeply explored texts of Azerbaijanian and Turkish folk games and public merry-makings, ceremonies with dances, entertainments. The present work consists of introduction, three parts, conclusion, dictionary and were associated with the subject photos. In the introduction the author understands texts of Azerbaijanian folk stagings and crowd scenes (form and content), reflects significant images, important traits. İn the article was given the comparative character of theatre models and pictures of two fraternal nations, were shown their similar and characteristic features, main features of Azeri and Turkish national heroes are elucidated and analyzed in texts on content, form and meaning.
Tiyatro sözü, yunanca Tanrı anlamına gelen “THOES” kelimesinden gelmektedir. Bu kelime «hayretle bakılan şey, hayret verici olaylar, temaşa etmek” anlamına geliyor. XIX. yüzyıl ile XX. yüzyılın başları arasında yaşamış olan ünlü Fransız tarihçisi ve eleştirmeni Brunetier tiyatro hakkında şöyle diyor: “Tiyatro sahnesi insanın ferdi ya da sosyal, her türlü gizli veya açık hayatını yansıttığı sihirli bir aynadır. Biz bu aynada başkalarını, bizden ayrı veya uzak olanların maceralarını seyrederken, aynı zamanda kendi kendimizi de seyretmekte olduğumuzu belki fark etmeyiz.” (1. s. 8) Diğer taraftan tiyatro insandan ve insan hayatından bahseden sanattır. Tiyatro ilkel insan ve o insanın baş vurduğu sihir ile başlıyor. Sihrin en önemli unsuru da taklittir. Taklit insanların hayatında büyük önemi haizdir. Tiyatro sanatının bünyesinde hem çocuk oyunları, hem de sihri ihtiva eden bir yücelik var.
References
- Tiyatro için pratik el kitabı, Ankara, Gençlik və Halk Kitapları Dizisi, 1987.
- Elesger Nağıyev'in elyazmaları, Azerbaycan'ın merkezi devlet incesanat arşivi, N. 435.
- Maarife Hacıyeva, «Azerbaycan Folklor ve Etnografya Sözlüğü», T.C.Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1999.
- Efsane Babayeva, «Azerbaycanda İslam Ve Müzik», Bakü, Nurlan, 2001.
- Maarife Hacıyeva «Örneklerle Folklor Halk ve Tekke Edebiyatı Sözlüğü», Azerbaycan Devlet Neşriyatı, Bakü, 2002.
- Aydın Talıbov, “Dönen dervişlerin sema meclislerinde temaşa elementleri” Kobıstan, Bakü, 1988 № 4.
- Qafarlı Vidadi, “Azərbaycan tiyatrosunun genezisine dair” AMİA haberleri (Hümanitar ilimler dizisi), Bakü, №1, 2005.