Təcvid elmində ləhn anlayışı və onun namazla bağlı fiqhi hökmlərə təsiri The Fast Recitation Methods of the Qu’ran According to Qiraat Scholars Методы скоростного чтения корана с точки зрения ученых кыраата
Xülasə
Quran oxuyarkən hərflərin xüsusiyyətlərində, hərəkələrdə və təcvid qaydalarının tətbiqi zamanı meydana gələn xətalar Ləhn adlanır. Qiraət alimləri Ləhni iki yerə ayırmışlar: Ləhni-cəli və Ləhni-xəfi. Ləhni-cəli Quran oxumağı bacaran hər kəsin anlaya biləcəyi xətalardır. Bu xətalar hərflərin məxrəclərində və xüsusiyyətlərində, hərəkələrdə və sükunlarda meydana gəlir. Ləhni xəfi isə Quran və qiraət elmi sahəsində mütəxəssis olan şəxslərin anlaya biləcəyi xətalardır. Ləhni xəfi təcvid qaydalarının tətbiqi zamanı maydana gəlir. Quran oxunduğu zaman Ləhni-cəli sayılan xətalar meydana gələrsə, çox vaxt məna dəyişir. Bu da namaz əsnasında baş verərsə, bəzi məzhəblərin fikrinə görə məna dəyişdiyi üçün namaz pozular.
The features of the letters, harakas (vowels) and the mistakes which are made during the practical implementation of Tajweed rules while reciting the Qur’an are called Lahn. The Qiraat scholars divide Lahn in two parts: al-Lahn al-Jali and al-Lahn al-Khafi. al-Lahn al-Jali is a mistake which is understandable for everyone who can recite the Qur’an. These mistakes occur in the articulation places and attributes of the Arabic letters as well as in harakas (vowels) and sukuns (vowellessness). al-Lahn alkhafi, on the other hand, is a mistake which can be understood only by Quran and Qiraaat specialists. al-Lahn al-khafi occur during the practical implementation of Tajweed rules. If the mistakes, which are considered as al-Lahn al-Jali, are made, then usually the meaning changes. If they are made during Salah, then, according to some juridical schools of Islam, they break the prayer, because they change the meaning.
Açar Sözlər
təcvid, tərtil, qiraət, ləhn, namaz
tajweed, tarteel, qiraat, lahn, salah
Referanslar
- Adıgüzel Mehmet, Kuran`ı-Kerimin tecvidi ve tilavetiyle ilgili ders notları, Erzurum, İlahiyyat Fakültesi Yayınları, 1993.
- Algül Hüseyn və digəriləri, İlmihal, Ankara, Türkiye Diyanet Vakfı yayınları, 2006.
- Altıkulaç Tayyar, Tecvidu`l-Kuran, Ankara, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 10. baskı, 1994.
- Ünlü Demirhan, Kuran`ı-Kerimin tecvidi, Ankara, A.Ü.İlahiyyat Fakültesi, 2005.
- Pakdil Ramazan, Ta`lim Tecvid ve Kıraat, İstanbul, M.Ü. İlahiyyat Fakültesi Yayınları, 2016.
- Karaçam İsmail, Kuran`ı-Kerimin faziletleri ve okuma kaideleri, İstanbul, Marmara Universitesi İlahiyyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2005.
- Lənkərani Məhəmməd Fazil, Tovzihul-Məsail Risaləsi, tərc. M.Əlizadə, nəşr yeri yoxdur, 2006.
- Mutçalı Serdar, Arapça-Türkçe Sözlük, İstanbul, Dağavuk yayın, 1995.
- Yüksel Ali Osman, İbn Cezeri ve Tayyibetü`n-Neşr, İstanbul, M.Ü. İlahiyyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1996.
- V.M.Məmmədəliyev və Z.M.Bünyadov, Qurani-Kərim və tərcüməsi, Ankara, TDV yayın matbaacılık tic.işletmesi basımevi, 2016.