İslam düşüncə tarixində radikal tendensiyalar

Elsevər Səmədov

№ 26(26) Dekabr 2016

AZ
EN
RU

İslam düşüncə tarixində radikal tendensiyalar

Radical Trends in the History of Islamic Thought

Радикальные тенденции в истории исламской мысли

Elsevər Səmədov

Necə istinad edilir?

Xülasə

AZ
EN
RU

İslam düşüncəsində fundamentalist tendensiyanı araşdırmazdan əvvəl İslamın ilk dövrlərinə və bu dövrdə baş verən sosio-mədəni və siyasi duruma nəzər yetirmək lazımdır. Belə ki, İslam VII əsrdə Ərəbistan yarımadasının Hicaz bölgəsində ortaya çıxmış ən sonuncu səmavi dinlərdən biridir. İlk illərdə İslam dininin təbliği həyata keçirilmiş ancaq, yeniliyə açıq olmayan ərəb cəmiyyəti bu yeni dini tanımaq istəməmişdir. Beləliklə, Məkkədə İslama qarşı savaş elan edən məkkəlilər İslamın Məkkədə yayılmasının qarşısını almış və Müsəlman azlığını şəhərdən çıxmağa vadar etmişdirlər. Məhz, müsəlmanların Məkkədən Mədinəyə hicrət etməsi ilə İslamın tarixi yazılmağa başlamışdır. Çünki, mədinəlilər tərəfindən dəvət edilən Məkkə müsəlmanları orada yerləşdikdən sonra ilk müsəlman şəhər dövləti yaratmışdırlar. İslamın siyasiləşməsi də məhz həmin vaxtdan etibarən başlamışdır.

In this article, the problem of radical tendency in Islamic thought is investigated. Also, it is emphasized that this radical tendency was observed from beginning period of Islamic history, especially with some important events. The election of first Caliph in Islamic world, acquaintance with Greek thought and the emergence of Sufism and other reasons influenced emergency of different contrast thoughts in Islamic world. Namely, this article investigates and analyzes this contrast consideration of Islam as a religion and culture.

В данной статье исследованы проблемы радикальных тенденций в исламской мысли. Здесъ также отмечено, что данная тенденция прослеживается с раннего периода исламской истории, которые были связаны с важными событиями. Выборность первого халифа, знакомство с греческой мыслью и появление суфизма и другие события привели к различным контрастам в исламской мысли. Также в данной статье проанализированы различные подходы к религии и культуре Ислама.

Açar Sözlər

AZ
EN
RU

İslam, fundamentalizm, xaricilik, fəlsəfə, təsəvvüf

Islam, fundamentalism, extremism, philosophy, mysticism

Ислам, фундаментализм, экстремизм, философия, мистика

Referanslar

Canan İ. Kütüb-i Sitte muhtasari (tercume ve şerhi). C. 6. Ankara, «Akcağ yayınları», 1995.

Ethem Ruhi Fığlalı, Qadiri-hum, Diyanet İslam Ansiklopedisi, Cilt.13.

Casim Avcı, Hilafet, Diyanet İslam Ansiklopedisi, Cilt. 17.

Yusuf Şevki Yavuz, Cemel Vakası, Diyanet İslam Ansiklopedisi, Cilt. 7.

А. Али-заде. Хроники мусульманских государств I–VII веков хиджры [Текст] / Изд. 2/е, испр. и доп. – М., УММА,2004.

Mustafa Uzun, Kerbala, Diyanet İslam Ansiklopedisi, Cilt. 25.

Ethem Ruhi Fığlalı, Haricilər, Diyanet İslam Ansiklopedisi, Cilt, 16.

Али-заде А. А. Фалсафа // Исламский энциклопедический словарь. М. : Ансар, 2007.

Али-заде А. А. Калам // Исламский энциклопедический словарь. М. : Ансар, 2007.

İlyas Çelebi, Mutezile: İtikadî meselelerin yorumunda akla ve iradeye öncelik veren kelâm mezhebi, Diyanet İslam Ansiklopedisi, cilt: 31, 2006.

Yusuf Şevki Yavuz, Eşariyye: Ebü’l-Hasan el-Eş‘arî (ö. 324/935-36) tarafından kurulan kelâm mektebi, Diyanet İslam Ansiklopedisi, cilt: 11, 1995.

Yusuf Şevki Yavuz, Matüridiyye: Ebû Hanîfe (ö. 150/767) ve Ebû Mansûr el-Matüridi’nin (ö. 333/944) görüşleri etrafında oluşan kelâm mektebi, Diyanet İslam Ansiklopedisi, cilt: 28.

Тасаввуф // Али-заде А. А. Исламский энциклопедический словарь. М. : Ансар, 2007.

Ebu’l-Alâ Afîfî, “İbn Arabî Hakkında Yaptığım Çalışma”, İbn Arabi Ansına(Makaleler), ter. Tahir Uluç, İnsan Yayınları, İstanbul 2002.

Али-заде А. А. Вахдат аш-шухуд // Исламский энциклопедический словарь. М. : Ансар, 2007.

Annamarie Schimmel, Tasavvufun Boyutları, İstanbul, 2000.

Ümumilikdə 17 istinad var. Daha Çox İstinadı Göstər