Yeni məhəbbət dastanlarinin bəzi poetik üslub xüsusiyyətləri Some Poetical-Stylistic Characters of the New Love Eposes Некоторые поэтические стилевые особенности новообразовавшихся сказаний о любви
Xülasə
Məqalədə yeni yaranan məhəbbət dastanlarının bəzi poetik-üslub xüsusiyyətləri klassik eşq dastanlarımızla müqayisəli şəkildə elmi-nəzəri müstəvidə təhlil olunur. Dastan şeiri ilə sərbəst aşıq şeirinin oxşar və fərqli cəhətləri araşdırılır. Yurd (təhkiyə) hissədə və şeirlərdə poetika, üslub, şeirin poetexniki qayda-qanunlarına geniş prizmadan yanaşılaraq, orijinal qənaətlər irəli sürülür. İndiyəqədərki tədqiqatçıların fikir və mülahizələrinə nəzər yetirilir. Bir sıra müddəaların əsassızlığı göstərilən nümunələr əsasında məntiqi dəlillərlə izah olunaraq, inkar edilir. Klassik eşq dastanlarımızla, eləcə də xalq arasında geniş yayılmış rəvayətlər əsasında şifahi şəkildə formalaşan yeni dastanlarla müqayisədə poetik-üslub xüsusiyyətləri baxımından XX əsrdə yaranan bəlli müəllifli məhəbbət dastanlarının xeyli sönük təsir bağışlamasının səbəblərinə aydınlıq gətirilir. Konkret misallar, tutuşdurmalar, elmi-nəzəri izahlar əsasında irəli sürülən iddialar əsaslandırılır, müdafiə olunur.
In the article some poetical-stylistic characters of the new love eposes are analyzed in the scientific-theoretical view comparatively with our classic love eposes. The similar and different points of the epos poem and the free ashug poem are investigated. Approaching to the poetical-technical rules of poetics, style and poems in the main part and poems the original conclusions are given. The scientists’ thoughts and considerations till nowadays are looked through. Explaining the groundlessness of some theses with the logical details on the base of the given examples is denied. The reasons of the very colorless influencing of love eposes with the definite authors created in the 20 th century according to the poetical-stylistic characters in comparison with the new eposes forming on the base of the widespread legends among the nation are cleared up. The concrete examples, confrontations, the pretensions are substantiated and defended on the base of the scientific-theoretical explanations.
Açar Sözlər
Məhəbbət, dastan, üslub, poetika, şeir, nəzm, dil, vüsət, klassik, yeni, rədif, qafiyə, bənd
love, epos, style, poetics, poem, poetry, language, scope, classic, new, size, rhyme, couplet
Referanslar
- Aşıq Alı, Əsərləri, Bakı: Avrasiya Press, 2006.
- Azərbaycan dastanları, beş cilddə, V cild, Bakı: Lider Nəşriyyatı, 2005.
- Cəfərli M., Azərbaycan məhəbbət dastanlarının poetikası, Bakıı: Elm, 2000.
- Xalq Dastanları, Bakı: Azərbaycan dövlət nəşriyyatı, 1961.