Vətəndaş cəmiyyəti anlayışının mahiyyətinə dair On the Essence of the Civil Society Concept О сущности понятия гражданского общества
Xülasə
Vətəndaş cəmiyyəti problemi müasir sosial fəlsəfənin fundamental problemlərindən biridir. Bu anlayışın tarixi cəmiyyətdə dövlətin meydana gəlməsi qədər qədimdir. Dövlətin meydana gəlməsilə insanların həyat və fəaliyyəti dövlət və qeyri-dövlət olmaqla iki hissəyə bölünmüş, qeyri-dövlət sferası isə vətəndaş cəmiyyətinin məzmununu təşkil etmişdir. Tarixin bütün dövrlərində insan övladı daima ədalətli bir cəmiyyət axtarışında olmuşdur. Hələ antik dövr fəlsəfəsinin görkəmli nümayəndələrinin əsərlərində vətəndaş cəmiyyəti ideyasının elementlərinə rast gəlmək mümkündür. Bu istək filosof və yazıçıların əsərlərilə yanaşı müxtəlif xalqların şifahi yaradıcılıqlarındada öz əksini tapmışdır. (məsələn, ingilis xalqının robin hud haqqinda hekayəsi, eləcədə Qabusnamə, Azərbaycan xalqinin yaratdığı koroğlu dastanı, və sair). Məhz bu düşüncələr vətəndaş cəmiyyəti ideyasının ilk simptomları, ideya mənbəyi rolunu oynamışdır. Yuxarıda da qeyd etdiyimiz kimi vətəndaş cəmiyyəti haqqında ilkin təsəvvürlərə qədim yunan filosoflarının yaradıcılıqlarında rast gəlmək mümkündür. Lakin o dövrun təfəkküründəki vətəndaş cəmiyyəti anlayışı ilə bugünki anlayışı eyniləşdirmək düzgün olmazdı.
In this article, the author attempts to clarify the essence of the civil society concept. In this regard, the views of individual philosophers in this area, the social ideal and principles of this idea, the contours and the factors causing the development of civil society are considered here. As a result, the author formulated the idea of the civil society nature.
Açar Sözlər
Vətəndaş cəmiyyəti, hüquqi dövlət, vətəndaş cəmiyyətinin ictimai idealı, şəxsi maraqlar, tolerantlıq
Civil Society, Legal state, Social ideal of civil society, Personal interest, Tolerance
Referanslar
- Yusif Rüstəmov. “Politologiya: Ensiklopedik lüğət”. Bakı, “Günəş” 2008, 831 səh.
- Ramiz Mehdiyev. “Azərbaycan:Qloballaşma dövrünün tələbləri”. Bakı. “Yeni nəşrlər evi” 2005, 464 səh.
- Ramiz Mehdiyev. “Vətəndaş cəmiyyətinə yol açanideyalar”. “Azərbaycan”qəzeti nəşriyyatı, Bakı 2006, 606 səhifə.
- Vahid Ömərov. “Vətəndaş cəmiyyətinin mahiyyətinə dair”. “Səs”qəzeti, Bakı, 2 sentyabr 2011, 16 səh.
- Qoşqar Əliyev. “Heydər Əliyev və milli mentalitet fəlsəfəsi”, Bakı, “Qismət” nəşriyyatı 2003. 246 səh.
- Adam Seliqman. “Vətəndaş cəmiyyəti ideyası”. Bakı, “Nurlan”. 2005, 240 səhifə.
- Məcid Əfəndiyev. “Siyasi Elm” Bakı, “siyasət” nəşriyyatı, 2010, 859 səhifə.
- Elmira Dadaşova. “Azərbaycan respublikasında vətəndaş cəmiyyətinin formalaşmasında demokratik proseslərin rolu”. Bakı, “Elm”, 2007, 187 səhifə.
- Mübariz Süleymanlı. . “Sosial-mədəni sahənin idarə olunması(mədəniyyət kontekstində). . Bakı, “Qanun” nəşriyyatı, 2011, 288 səh.