Ərəb-Türk-Azərbaycan ədəbi əlaqələr tarixinin ilk dövlərinə qısa bir nəzər A Brief Overview of the Early Stages of Arabic-Turkish-Azerbaijani Literary Relations Краткий обзор первых этапов истории арабско-турецко-азербайджанских литературных связей
Xülasə
Məqalədə göstərilir ki, ərəblər xilafət ərazisində digər xalqlarla ədəbi-mədənielmi-dini əlaqələr qurduqları kimi, türk xalqları, o cümlədən, Azərbaycan xalqı ilə də əlaqələr qurmuşlar. Azərbaycanlı alimlər də ərəb mədəniyyətinin inkişafında yaxından iştirak etmiş, bu mədəniyyətin zənginləşməsində xüsusi xidmətlər göstərmişlər. Lakin, bu əlaqələr birtərəfli olmamış, Azərbaycan, o cümlədən, türk dilləri də bu əlaqələrin nəticəsində ərəb dilinə təsir etmiş və hətta türkmənşəli sözlər müqəddəs Qurani-Kərimdə də öz əksini tapmışdır.
The article shows that arabs established literary, cultural, scientific and religious relations also with Azerbaijan nation like the other nations in the territory of caliphate. Azerbaijani scientists took an active part in the development of the arabic culture too and served this culture to become richer. But these relations were not unilateral. The Azerbaijani and turkish languages influenced the arabic language and even in Sacred Koran one can find the words of turkish origin now.
Açar Sözlər
Pireney, ərəb, islam dini, Təbriz
Pyrenees, Arabic, Islam, Tabriz
Referanslar
- Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi. 4 cilddə, II cild. Bakı, Elm, 2007.
- Bünyadov Z. Azərbaycan VII-IX əsrlərdə. Bakı, Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, 1989.
- Әhmədov R. Sami və türk dillərində bəzi leksik paralellər. - Azərbaycan filologiyası məsələləri. Bakı, Elm nəşriyyatı, 1983.
- Hacıyev T. Azərbaycan ədəbi dilinin tarixi. I hissə. Bakı,, Elm, 2012.
- Kaşğari Mahmud. Divanü lüğat-it-Türk. 4 cilddə, I cild. Tərcümə edən və nəşrə hazırlayan Ramiz Әskər. Bakı, Ozan, 2006.
- Mahmudov M. VI əsr ərəb şeirində işlənmiş bir Azərbaycan sözü haqqında. -Azərbaycan filologiyası məsələləri. Bakı, Elm nəşriyyatı, 1983.
- Məmmədəliyev V. Quranda ümumtürk mənşəli sözlər. – Azərbaycan filologiyası məsələləri. Bakı, Elm nəşriyyatı, 1983.
- Məmmədəliyev V. Әrəb dilçiliyi. Bakı, Maarif nəşriyyatı, 1985.
- Məmmədliyev V. Ön söz. Qurani-Kərim. Әrəb dilindən tərcümə edənlər: Ziya Bünyadov və Vasim Məmmədəliyev. Bakı, Azərnəşr, 1991.
- Nağıyev M. Quranın qədim tərcümələri haqqında. “Elmvə həyat” jurnalı, 1992. ¹1-3.
- Халидов А. Б. Арабский язык. – Очерки истории арабской культуры V-XV вв. Москва, Наука, 1982.