Müasir elmi sistemlərin əsasında elementar proses və ehtimallılıq anlayışın rolu

1The Role of Elementary Processes and Probability Concepts in Modern Scientific Systems

Роль элементарных процессов и вероятностного понятия в современных научных системах

Müəlliflər

  • Ç.F. Daşdəmirova Bakı Dövlət Universiteti
Təqdim edilmiş məqalənin məqsədi müasir təbiət elmlərinin nəzəri dil strukturunda elementar proses və ehtimallıq (hadisə) konsepsiya-larmm qarşılıqlı daxili əlaqələrinin olduğunu nümayiş etdirməkdir. Bu cür yanaşma özünü müasir statistik nəzəriyyələrdə məsələlərin qoyuluşu və eləcə də, başlıca anlayış və ifadələrin yalnız hadisə anlayışının əsasında işlənməsi ilə doğrultmaq-dadır. Belə ki, artıq müasir fizika, ehtimallar nəzəriyyəsi, müasir biologiya, statistik nəzəriyyəsi, müasir kimya təsadüfi hadisələri təsvir etmək məsələləri ilə məşğul olmaqdadır. Demək olar ki, elementar proses anlayışı müasir təbiət elmləri üçün bazis rolunda çıxış edir. Bu dilin vasitəsi ilə istənilən növ müxtəlif xüsusiyyətli obyektlərin geniş statistik təsvirini və ehtimalhhq modelini izah etmək mümkündür. Hər bir təsadüfi hadisələrin məcmusu isə müəyyən qanu-nauyğunluqlarla səciyyələnməkdədir. Buna görə də, biz metodoloji planda prosessual metodu mövcud reallığın təsviri kimi nəzərdən keçirmişik.
The aim of the given article is to demonstrate the inner relation of the conception of processes and the relation in structures of theoretical language of the modern natural science. The relevance of that view is approved by the fact that in the modern statistic theories the aim itself, the development of basic ideas and the formation of the basic dependences is possible only when the idea of an event is known. Modern theories of possibilities, modern biology, statistic theories, modern physics and chemistry all describe casual events. It can be considered that the language of events is a basic for the modern natural science. Different types of models in possible and statistic description of the various objects with different features are built by the help of that language. The totality of particular casual events is characterized by the special rules. In the methodological meaning we are coming closer to the procession method of the description of the existed reality.
Цель данной статьи показать внутреннеюю взаимосвязь концепции процесса вероятности в структуре теоретического языка современного естествознания. Уместность этого рассмотрения оправдана тем, что в современных статистических теориях сама постановка задачи, выработка основных понятий и формулировка основных зависимостей возможна лишь на основе понятия события. Современная теория вероятностей, современная биология, статическая теория, современная физика, химия имеют дело с вопросами описания случайных событий. Язык событий является, можно сказать, базисным для современного естествознания. С помощью этого языка строятся всякого радо модели вероятностных и статистических описаний широкого класса объектов с различными свойствами. Совокупность отдельных случайных событий характеризуется определенными закономерностями. В методологическом плане мы походим к процессуальному методу описания сушествуюшей реальности.

Рузавин Г.И. Концепции современного естествознания. –М.: Наука, Юнити, 2007. – 287 с.

Овчиников Н.Ф. Причинность и мир предрасположенностей // Спонтанность и детерменизм – М.:Наука, 2006.- 323 с.

Хинчин Я.А. Частотная теория. Р.Мизеса и современные иден теории вероятностей // Вопросы философии, 1961, №2, с. 77-89.

Сачков Ю.В. Введение в вероятностный мир., М.: 1971.- 207 с.

Кузнецов В.И. Диалектика развитии химии.от истории к теории развития химии.М.: Наука, 1973.- 327 с.

Фролов И.Т. О причинности и целесобразности в живой природе. М.: Госполитиздат, 1961.- 183 с.

Карпинская Р.С. Молекулярная биология и детерменизм // Современный детерменизм. Законы природы. М.: 1973.- с. 482-503.

Тимофеев – Рессвоский Н.В., Воронцов Н.Н., Яблоков А.В. Краткий очерк эволюции. М.: Наука, 1969.- 301 с.

Сачков Ю.В. Взаимодействие, вероятность, виртуалистика // Теоретическая виртуалистика: новые проблемы, подходы и решения. М.: Наука, 2008.- 316 с.

Castellani B., Yafferty F. Sociology and Complexity. A New field inguiry, Springer, 2009.- 277 p.

Левин Г.Д. что есть вероятность? // Вопросы философии М.: 1014, №2, с. 97-113.

А.Эйнштейн. Собр. соч., Т.IV. 1967.-599 с.

Е.Вигнер. Событие законы природы и принцип инвариантности// УФН., т.85, вып. 4, 1965.

Фок В.А.Квантовая физика и строение материи // Структура и форма материи. М.: Наука, 1967, с. 167-192.

Ümumilikdə 14 istinad var.

Endirin

Məqalə Məlumatları

  • Məqalə Növü Articles
  • Təqdim Edildi dekabr 31, 2014
  • Yayımlanıb dekabr 31, 2014
  • Nömrə № 22(22) Dekabr 2014
  • Bölmə Articles
  • Fayl Yükləmələri 3
  • Abstrakt Baxışlar 17
  • Paylaş
Endirmə datası hələ yoxdur.