Qırx hədis əsərlərinin yazılma səbəbləri 1The Reasons for the Writing of Forty Hadith Works Причины написания сорока хадисов
Xülasə
Qırx hədis əsərlərinin hədis ədəbiyyatı kitabları arasında əhəmiyyətli yeri vardır. Hz. Peyğəmbərin sünnəsinə tabe olma və onu yaşama mövzusunda həssas olan müsəlman cəmiyyətləri ilə onların arasından çıxan alimlər Rəsulullahın (s.a.v) şəfaətinə nail olma, ayrıca alimlərlə və fəqihlərlə bərabər dirildilmə istəklərini həyata keçirmək üçün qırx hədis əsərləri yazma xüsusunda bir-birləri ilə yarışmışdırlar. Necə ki, bu sahədə yazılan əsərlərin çoxluğu bunu isbat edir. Hədisçilər, tasavvufçular və ədəbiyyatçılar başda olmaq üzrə bir çox alimlər öz sahələri ilə əlaqədar olan qırx hədisi seçməyə yönəlmiş, çox faydalı və orjinal əsərlər qələmə almışdırlar. Biz də bu məqaləmizdə mövzunun əhəmiyyətinə toxunmaq məqsədi ilə bir çox hədis və qeyri ədəbiyyata müraciət etməklə qırx hədis əsərləri və onların yazılma səbəbləri ilə əlaqədar bəzi əhəmiyyətli məlumatları oxuculara çatdırdıq.
The works of the Forty Hadith hold an important place among the books of hadith literature. Muslim societies, which are sensitive to following and practicing the Sunnah of the Prophet Muhammad (peace be upon him), and the scholars who emerged from these communities, have competed with each other to write Forty Hadith works in order to attain the intercession of the Messenger of Allah (peace be upon him) and to fulfill their desires for resurrection alongside scholars and jurists. The abundance of works written in this field proves this. Many scholars, including hadith scholars, Sufis, and literary figures, have focused on selecting forty hadith related to their respective fields, resulting in the creation of very useful and original works. In this article, we aimed to convey some significant information regarding the Forty Hadith works and their reasons for being written by referring to numerous hadiths and non-literary sources in order to highlight the importance of the subject.
Açar Sözlər
Hədis, İslam, Qırx, Ərbəun, Səbəb
Hadith, İslam, Forty, Erbaun, Reason
Referanslar
- Akkirmani, Şerhu hadis-i erbain, Süleymaniyyə ktp., Mihrişah bölümü.
- əl-Beyhaqi, Əbu Bəkr Əhməd b. Hüseyin, Şuabul-iman, (thq: Muhəmməd əs-Səid Zəğlul), I-IX, Beyrut, 1990.
- əd-Dımyəti, Muhəmməd b. Abdullah əl-Gərdani, əl-Cəvahirul-luluiyyə fi Şərhil-Ərbəinin-Nəvəviyyə, Beyrut, 1997.
- Erdem, Hasan Hüsnü, İlahi Hadisler, Ankara, 1985.
- Əbu Nuaym, əl-İsfahani Əhməd b. Abdullah, Hilyətul-övliya, I-X, Misir, 1974.
- əl-Funeysan, Suud b. Abdullah, əl-Ərbəunul-buldaniyyə fil-əhadisin-nəcdiyyə, Riyad, trs.
- İbn Abdilbərr, Camiul-bəyanil-ilm və fadlih, I-II, Beyrut, trs, I-II.
- İbn Asakir, Əli b. Həsən b. Hibətullah, Ərbəunə hadisən li-ərbəunə şeyxan min ərbəunə bəldətən, (thq: Mustafa Aşur), Qahirə, trs.
- İbn Asakir, Əli b. Həsən b. Hibətullah, əl-Ərbəun fil-xassi aləl-cihad, (thq: Abdullah b. Yusuf), Küveyt, 1984.
- İbn Həmzə, əd-Diməşqi İbrahim b. Muhəmməd, əl-Bəyan vət-tərif fi əsbabi vurudil-hadis, I-III, Misir, trs.
- Karahan, Abdülkadir, İslam-Türk Edebiyatında Kırk Hadis, Ankara, 1991.
- Katib Çələbi, Kəşfuz-zunun, I-II, İstanbul, 1943.
- əl-Münavi, Muhəmməd Abdurrauf, Feyzul-qadir, I-VI, Beyrut, 1972.
- ən-Nəvəvi, Mühyiddin Yəhya b. Şərəf, Mətnul-ərbəinən-Nəvəviyyə fil-əhadisin-Nəbəviyyə, (thq: Mahmud Arnavuti - Abdulqadir Arnavuti), Şam, 1990.
- ər-Raməhürmüzi, Həsən b. Abdurrahman, əl-Muhaddisul-fasıl beynər-ravi vəl-vai, y.y., trs.
- ər-Rudani, Muhəmməd b. Süleyman, Sılatul-xaləf bi məvsulis-sələf, (thq: Muhəmməd Hacci), Beyrut, 1988.
- əs-Səhavi, Muhəmməd Abdurrahman, əl-Məqasidul-hasənə, Beyrut, 1985.
- ət-Təbrizi, Xətib Muhəmməd b. Abdullah, Mişkatul-məsabih, (thq: Muhəmməd Nasiruddin əl-Albani), I-III, Beyrut, 1985.
- Vahdeti Osman Əfəndi, Şərhu Hədis-i Ərbəin, Süleymaniyyə ktp. Əsad Əfəndi bölümü.
- Yıldırım, Selahattin Osmanlıda Kırk Hadis Çalışmaları, 2000, İstanbul.
- əz-Zəhəbi, Əbu Abdullah Muhəmməd b. Əhməd b. Osman, Mizanul-itidal fi nakdir-rical, I-IV, Beyrut, 1963, I-IV.