Quranın düşüncə sistemində “tədəbbür” məfhumu 1The Concept of "Tadabbur" in the Thought System of the Quran Понятие «тадаббур» в мыслительной системе Корана
Xülasə
Quranda düşüncə və təfəkkür aparıcı mövzulardan biridir və burada idrak prosesinin inkişaf və təkamülündə mühüm yer tutan bir sıra məfhumlar diqqəti cəlb edir. Məqalə Quranda “tədəbbür” məfhumunun düşüncə sistemində tutduğu yerin müəyyənləşdirilməsinə həsr olunub. Bu məfhum təfəkkürün ayrılmaz parçası olaraq dəyərləndirilir və “dərin düşüncəyə dalma” mənası bildirir. Tədəbbür nəticəsində beyin (ağıl) və qəlb bir istiqamətə yönəlir, insan məsələnin mahiyyətini daha yaxşı anlayır və müvafiq nəticə çıxarır.
The concept of “tadabbur” (meditation) in the Quran and its relationship with the knowledge system have been analyzed in this paper. This conception is inseparable part of thinking, there it means deep meditation. The result of meditation is a concentration of mind and heart in same direction. Source of thinking is not only brain and reason, but also the soul. Meditation provides an better understanding the essence of things.
Açar Sözlər
Quran, düşüncə, təfəkkür, tədəbbür
Quran, knowledge, thinking, meditation
Referanslar
- Qur’ani-Kərim. Azərbaycan dilinə tərcümə edənlər: Akad. Z.M. Bünyadov və V.M.Məmmədəliyev. Bakı: “Olimp”. 1998. 552s.
- Müfrədatül-əlfazül-Qur’an. Rağib İsfəhani Hüseyn. Qum: Zəviyül-qürbi. 1412.
- əl-Misbahül-münir fi qəribi-şərhül-kəbir. Qum: İntişarati-hicrət. 1373.
- Məcməül-bəhreyn. Tərihi Şeyx Fəxrəddin. Təhqiq: əs-Seyyid Əhməd əl- Hüseyni. Tehran: Dəftəri-nəşri-islami. 1367.
- əl-Qamusül-Muhit. Firuzabadi Məcdəddin Məhəmməd ibn Yəqub. Beyrut: Darül-kutub. Tarixsiz.
- Qamusi-Quran. Qərəşi Seyyid Əliəkbər. Tehran: Darül-kibabül-islamiyyə. 1371.
- əl-Mizan fi təfsirül-Qur’an. Təbatəbai Məhəmməd Hüseyn. Qum: Dəftəri-intişarati-islami. 1420.
- Furuqül-lüğəviyyə. Əsgəri Əbu Hilal. Tərcome: Məhəmməd Ələvi Əqdəm. Məşhəd: Astani-Qüdsi-Rəzəvi. 1363.
- Kəşfül-əbrar. Meybodi Rəşidəddin. Tehran: Əmir Kəbir. 1367.
- Pəjuheşi piramuni-tədəbbür dər Quran. Nəqipur Vəliullah. Tehran: 1374.
- Mizanül-hikmət. Məhəmmədi Reyşəhri. Tehran: Darül-kibabül-islamiyyə. 1379.
- Upanişad. Tərcome: Məhəmməd Darəşkuh. Tehran: İntişarati-cavidan.1381.
- Avesta. Qozareş və pəjuheş: Cəlil Dustxah. Tehran: İntişarati-Morvarid. 1371.
- Biharül-ənvar. Məclisi Məhəmməd Bağır. Tehran: İntişarati-islamiyyə.
- Zadül-məad fi hudai-xeyrül-übad. İbn Qəyyim Cüziyə. Beyrut: Muəsiseür- risale.
- Kənzül-məal fi sünənül-əqval və əfal. Hindi Əli Muqtəda ibn Hüsaməddin. Beyrut. 1409.
- Rəveşi-təhqiqi-mouzuyi-Quran. Lisani Feşarəki və Hüseyn Muradi. Zəncan. 1385.