Оrta əsrlər (XIII-XV) milli hüquq normalarının Azərbaycan Respublikasının cinayət və cinayət-prosessual qanunvericiliyinə inteqrasiyası haqqında The Integration of National Legal Norms of the Middle Ages (13th-15th Century) into the Criminal and Criminal Procedure Legislation of the Republic of Azerbaijan Интеграция норм права средневековья (XIII–XV века) в уголовное и уголовно-процессуальное законодательство Азербайджанской Республики
Xülasə
Məqalədə Azərbaycanda XIII-XV əsrlərdə tətbiq edilən bəzi tarixi milli hüquq normalarının müasir Azərbaycan qanunvericiliyinə resepsiya (yəni mənimsənilmə) olunmasının mümkünlüyü haqqında bəhs olunur. Tarixi milli hüquq normaları ilk növbədə islam hüququ, türk adət hüququ (törə) və monqol hüququnun normaları nəzərdə tutulur ki, monqol hüquq normalarının tədqiqi və müqayisəli təhlili bunların türk adət hüququndan resepsiya olunmasını göstərmişdir.Tarixi keçmişimizdə tətbiq olunan milli hüquq normalarının tədqiqi bunların yüksək hüquqi əsaslığını, hüquqi texnikasının mükəmməlliyini, bir çox başqa müsbət cəhətlərini, bəzilərinin hal-hazıradək öz aktuallığını itirməməsini və bunların qüvvədə olan Azərbaycan Respublikasının cinayət və cinayət-prosessual qanunvericiliyinə resepsiya olunmasının mümkünlüyü əsaslandırılmışdır.
The article examines the reception issues of national legal norms, historically applied in Azerbaijan in XIII-XV centuries. Under the national regulations are meant, above all, the rules of Islamic law, customary law and the norms of Turks tere Mongolian law, which, in turn, were retseptirovany customary law Turks applied in Azerbaijan at that time. Analysis of some of these rules and regulations shows that they have a high legal validity, legal developed different techniques, have not lost their significance and relevance to the present and it can be formulated in the current criminal law and criminal procedure legislation of the Azerbaijan Republic.
Açar Sözlər
islam hüquq normaları, törə, inteqrasiya, milli qanunvericilik
Norms of islamic law, tradition, integration, national legislation
Referanslar
- Azərbaycan Respublikasının milli təhlükəsizlik konsepsiyası. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2007-ci il 23 may tarixli, 2198 nömrəli Sərəncamı ilə təsdiq edilmişdir.
- Ткаченко С.В. Рецепция Западного права в России: проблемы взаимодей-ствия субъектов: монография. – Самара, 2009. file://localhost/C: Роль донора в российскойmht.
- В.И.Тюнин, Т.А.Огарь. Уголовное право (Общая часть). Альбом схем. Учеб-ное пособие. Изд-во С-Петербургского государственного университета, 2011, 92 с.
- Уголовный Кодекс Российской Федерации (с изменениями на 29 июня 2013 года). www.u-kodeks.ru или document/uk-rf-cntd.ru.
- Azərbaycan Respublikasının hərbi doktrinası. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 2010-cu il 8 iyun tarixli,1029-III QR nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmişdir. http://www.mediaforum.az.
- Ömer Nasuhi Bilmen. «Hukuki İslamiyye ve Istılahatı Fıkhiyye» kamusu. 3 Cilt, İstanbul: Bilmen yayımevi, 1968, 442 s.
- Qurani-Kərim. Tərcüməsi: Z. Bünyadovun və V. Məmmədəliyev., Bakı: Azərnəşr, 1991, 711 s.
- Коранъ. Пер. с араб. языка. Г.С. Саблукова. Казань: Центральная типо-графия, 1907, 1169 с.
- «Azərbajcan Sosialist Şyra Cumhyrijətinin Mulqi Usyli-Muhaqəmə Məcəllə-si». Baqı: 1930.
- http://ru.wiktionary.org/wiki/uqolovnıy.
- Az SSR Cinayət-prosessual Qodeqsi. 1939-çu il janvarın 1-nədək olan bytyn dəjişikliklər və əlavələrlə. Altınçı nəşri. Bakı – 1939, 113 s.
- Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. 4 cilddə. Bakı: Şərq-Qərb, 2006, III c. 672 s., IV c. 712 s.
- Türk Ceza Kanunu. Kabul tarihi 26.09.2004. Kanun No. 5237.
- http://www.kadininininsanhaklari.org/kateqori/turk-ceza-kanunu-tck.
- Bahaəddin Ögəl. Böyük Hun imperiyası. 2 cilddə. 1 kitab. Bakı: Gənclik, 1992, 408 s.
- Уголовное право России. Общая часть. Учебник. 2-е изд., испр и доп. (под редакцией В.П. Ревина, доктора юридических наук, профессора, заслужен-ного деятеля науки Российской Федерации). - Юстицинформ, 2010 г.
- Kitabi-Dədə Qorqud Ensiklopediyası. I-II kitab, Bakı: Yeni nəşrlər evi, 2000, 622 s. 566 s.
- Azərbaycan Respublikasý Cinayət Məcəlləsi. 15 mart 2013-cü ilədək olan əlavə və dəyiþikliklərlə). Baký: Qanun nəþriyyatý, 2013, 379 s.
- Balasaqunlu Y. Qutadqu bilik-xoşbəxtliyə aparan elm. Tərcüməçilər: K.Vəliyev, R.Əsgər. Bakı: Azərnəşr, 1994, 492 s.
- Azərbaycan İctimai Şurası Cumhuriyyətinin Cəza Məcəlləsi. Bakı: 1924.
- Abdülkadir Udeh. İslam ceza hükuku ve beşeri hükuk. Arab dilinden çeviren Akif Nuri. Dizgi ve Baskı: Özdemir Basımevi, 1976, Cağaloğlu-İstanbul. Cilt 1, 821 s., cilt 2, 1977, 728 s.
- Алексеев С.С. Теория права. М.: БЕК, 1995, 320 с.
- Təqsir – ər. «qısaltmaq, azaltmaq: cəhlənkarlıq, səhv, xəta.