Articles

Əllamə Məclisiyə görə “Qəraniq” hadisəsi və onun mahiyyəti The "Qaraniq" Incident and Its Essence According to Allama Majlisi Событие «Караник» и его сущность в труде Алламы Маджлиси

İbrahim Quliyev Bakı İslam Universitetinin müəllimi, AMEA-nın Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun dissertantı

Necə istinad edilir?

Zotero Mendeley EN EndNote

Xülasə

Məsum şəxslərin, xüsusilə də Peyğəmbərin (s) adına hədislərin uydurulması tari-xi çox qədimdir. Hələ onun sağlığında bir çox insanlar yalan hədislər danışmış və nə-ticədə Peyğəmbər (s) xütbə edərək: “mənim adıma yalan hədis danışmayın, hər kəs mənim adıma yalan hədis danışsa, öz yerini cəhənnəmdə hazır bilsin” söyləmişdir (1, c.II, s.160). Təəssüflər olsun ki, bəzi sadəlövh insanlar və islam düşməni olan əhli-ki-tab nümayəndələri Peyğəmbərin (s) bu sözünə məhəl qoymayaraq onun adına zaman-zaman yalanlar uydurmuşlar. Bu yalan hədislər içərisində “Qəraniq” hadisəsinin xü-susi önəmi vardır. Çünki bu hədisi uyduranlar bununla Peyğəmbərin (s) müşrikləri dəstəklədiyini, onların bütlərinə hörmət qoyduğunu və nəhayət şeytanın istədiyi vaxt Peyğəmbərə (s) təlqin etməsinin mümkünlüyünü isbat etmək istəmişlər. Amma xoşa gələn hal budur ki, istər səhabə və tabeunlar təbəqəsi, istərsə də onlradan sonra gələn müsəlman alimləri bu kimi hədislərin qondarma olduğunu hərtərəfli olaraq isbatlamış və Peyğəmbərin (s) adına olan hər növ yalanı üzə çıxarmışlar. Bu alimlər içərisində Əllamə Məclisinin xüsusi yeri vardır. O, adı çəkilən əsərinin müxtəlif yerlərində “Qəraniq” hadisəsini qeyd etmiş və onun cəfəngiyat olduğunu sübut etmişdir. Bu haqqda o, yazır: “rəvayət olunan Qəraniq hadisəsi xürafatdır”.
One of the greatest representatives of the story (Hadith) literature of the XVIII century was Allama Majlisi. He was expirenced not only in the field of the religions, but also in the worldly sciences. His work named “Biharul-Anvar” is as encyclopedic. There are hadiths in it, but it is also rich with the information about law, history, philosophy, linguistics, astronomy, commentary (interpretation) and so on.

Açar Sözlər

Əllamə Məclisi, problem, din, Biharül-ənvar
Allama Majlisi, problem, religious, Biharul-Anvar

Referanslar

  • Əllamə Məhəmməd Bağır Məclisi, Biharül-ənvar, müəssisətül-vəfa, Beyrut, 1403/1993.
  • Qurani-Kərim, Ərəb dilindən tərcümə edənlər: Z. Bünyadov, V. Məmmədəliyev, Bakı, Azərnəşr-1991.
  • Diyanet İslam Ansiklopedisi, XIII cild.
  • İbn Hişam, əs-Sirətün-Nəbəviyyə, Misir, 1965.
  • Əbu Cəfər Məhəmməd bin Cəririr ət-Təbəri, Camiül-Bəyan fi təvilil-Quran, müəssisətür-risalə, təhqiq: Əhməd Məhəmməd Şakir, I çap, 1420/2000, 24 cilddə.
  • Əbu Cəfər Məhəmməd bin Cəririr ət-Təbəri, Tarixül-üməm vəl-muluk, darüs- Süveydan, Beyrut, tarixsiz.
  • Əbu Məhəmməd Hüseyn bin Məsud əl-Bəğavi, Məalimüt-tənzil (nəşr: Xalid Əbdürrəhman), Beyrut 1407/1987.
  • İbn Həcər əl-Əsqəlani, Fəthül-bari fi şərhi səhihil-Buxari, məktəbətüs-sələfiyyə, VIII cild, tarixsiz.
  • Əbu Münzir Hişam bin Məhəmməd İbn əl-Kəlbi, Kitabül-əsnam, Qahirə, 1965.
  • Yaqut bin Abdullah əl-Həməvi, Mücəmül-buldan, Beyrut, 1399/1979.
  • Cəfər Sübhani, Həzrət Mühəmməd, Bakı, Şərq-Qərb, 2010.
  • Beyhəqi, Dəlailün-Nübuvvə, (nəşr: Əbdürrəhman M. Osman), Qahirə 1389/1969.
  • Carullah Zəməxşəri, Təfsirül-Kəşşaf, Qahirə çapı, tarixsiz, III cild.
  • İbn Teymiyyə, Məcməül-fətava, məktəbətu İbn Teymiyyə, Ərəbistan, 1399 h/q.
  • Şəhəbəddin Məhəmməd bin Abdullah əl-Alusi, Ruhul-məani, Beyrut, tarixsiz.
  • Fərid Vəcdi, Dairətül-məarif, Misir çapı.
  • Məhəmməd Həmidullah, İslam Peyğəmbəri, I cild.
  • Məhəmməd bin İsmayıl əl-Buxari, Səhihül-Buxari, daru-İbn Kəsir, Beyrut, 1407/1987.
  • Müslim bin Həccac ən-nişapuri, Səhihül-Müslim, daru ihyait-türasil-ərəbi, Beyrut, tarixsiz.
  • İbn Kəsir, əl-Bidayə vən-Nihayə, Beyrut 1402/ 1982, III cild.
  • Qazi İyaz, əş-Şifa, Beyrut, tarixsiz, II cild.