Articles
Əməvi sülaləsi dövründə Ərəb-Xəzər münasibətləri
Arab-Khazar Relations During the Reign of Umayyad Dynasty (First Article)
Арабо-хазарские отношения в период правления династии омейядов (статья первая)
Əməvi sülaləsi dövründə (661-750) Ərəb-Xəzər münasibətləri indiyədək xüsusi tədqiqat obyekti olmamışdır. Məhz buna görə də bu mövzuya müraciət olunur.Doğrudur, həmin mövzu türk tarixi,ərəb tarixi,xəzər tarixi və islam tarixi baxımından müəyyən dərəcədə işıqlandırılmışdır. Lakin tarixin məhz həmin dövrünü işıqlandıran, Ərəb-Xəzər münasibətlərinə həsr olunmuş xüsusi tədqiqat əsəri yoxdur. Ərəb-Xəzər münasibətlərinin tarixi təqribən 300 illik bir dövrü əhatə edir. Bu cəhəti nəzərə alsaq, həmin münasibətlərlə bağlı olan bir çox detalların araşdırılması zərurəti diqqətimizi cəlb edər. Qeyd etmək olar ki ,məhz bu mövzuya həsr olunmuş əsərə təsadüf etmədik. Bunu nəzərə alaraq aktual hesab etdiyimiz həmin problemi araşdırmaq qərarına gəldik. Bu mövzu Qafqaz tarixinin öyrənilməsi baxımından da maraqlı və aktualdır. Çünki ərəblərlə xəzərlər arasındakı təmasların əksəriyyəti strateji əhəmiyyət daşıyan bu bölgədə baş vermişdir.Məqsədimiz bu günədək məlum olan mənbələri və tarixşünaslığı araşdırmaq, aşkar etdiyimiz elmi dəlilləri əlavə edərək tarixi gerçəklikləri əks etdirən obyektiv səciyyəli məqalə yazmaqdan ibarətdir.
In this article the issues regarding the Arab-Khazar relations during the reign of Umayyad dynasty (661-750) are being studied. Where necessary, the author of article based on primary Arabic sources and scientific literature examines the internal situation of the Arab Caliphate at each new stage of Arab-Khazar relations of the studied period. As a result of a critical analysis of primary sources and research literature, author comes to the conclusion that, Arab-Khazar relations of that period played a role peculiar "balance" that impede the progress of Arabs to the north, and Khazars to the south and southwest.
В статье исследуются вопросы, связанные с арабо-хазарскими отношениями в период правления династии Омейядов (661-750 гг.). В необходимых случаях автор статьи на основании арабоязычных первоисточников и научной литературы рассматривает внутреннее состояние Арабского Халифата на каждом этапе арабо-хазарских отношений исследуемого периода. Автор в результате критического анализа первоисточников и научной литературы приходит к такому выводу, что арабо-хазарские отношения указанного периода сыграли роль своеобразных «весов», которые воспрепятствовали продвижению арабов на север, а хазар – на юг и юго-запад.
M.İ.Artamonov.Xəzər tarixi,Ankara 2004.670 s.
İrfan Aycan.Səltənətə gedən yolda Müaviyə b.Əbu Sufyan,Ankara 1990,s 257.
Bəlazuri.Fütuhu-l- buldən,tər. Mustafa Fayda,Ankara 1987,s 420-421.
Z.Bünyadov. Azərbaycan 7-9 cu əsrlərdə, Bakı 1989, cəm 316s.
K.A.Brook.Xəzər-Bizans münasibətləri.Ankara 2002, 474s.
M.F.Bosset. Gürcüstan tarixi. Ankara 2003, 202 s.
M.Eldarov.İslamiyyətin Xəzərlər arasında yayılması,Kayseri 2006 (Yüksek Lisans Tezi).
İbn əl Əsir.Əl-kamil fit-tərix.c IV,Beyrut 1987.
Həsən İbrahim Həsən.İslam Tarixi.İstanbul 1987, 7000s.
İbn Xaldun .Tarixi ibn Xaldun,Beyrut 1971,c ııı,s 70-73.
İbn Kəsir.əl –Bidayə və ən-Nihayə, VIIIc,288s.http://www Shomeb.ws.
Artur.Kostler.Onüçüncü qəbilə,İstanbul 1993,cəm 277s.
əl-Kufi.Kitəbul fütuh.Bakı 1995,cəm 79s(Z.Bünyadovun tərcüməsi).
E.Nəsirov.Rəşidi xəlifələri dövründə Azərbaycanın fəthi.Bakı 2006,s 62, cəm-103s.
Təbəri.Təbəri tarixi,c III,s 1347.
Ümumilikdə 17 istinad var.
Daha Çox İstinadı Göstər
Endirin
Məqalə Məlumatları
- Məqalə Növü Articles
- Təqdim Edildi iyun 30, 2012
- Yayımlanıb iyun 30, 2012
- Nömrə № 17(17) İyun 2012
- Bölmə Articles