Qur’an baxımından insan təkamülünün ictimai davranış normaları The Man’s Evolution in Koranic Social Norm of Behavior Совершенство человека в свете общественных норм поведения корана
Xülasə
Qur’an insan və cəmiyyət həyatına olan öz məntiqi və əxlaqi baxışları ilə ictimai davranış normaları sahəsində böyük bir mədəniyyət yaratmış, müsəlmanlara mükəmməl etiqad və mənəvi kimlik bəxş etmişdir. Burada eyni istiqamətə yönələn ümumi ideal və hədəflər toplumda anlaşma, müxtəlif sahələrdə, xüsusilə intellekttual, elmi və ictimai yönlərdə təkamülə yetişmək üçün zəmin yaradır. İslam bir mədəniyyət fenomeni kimi sabitləşəndən sonra tarixi miqyasda bütün ideoloji məktəbləri əqli-mənəvi dəyərlər baxımdan sıxışdırmış, ümumbəşəri din olaraq insan həyatının qalan tarixi kəsimində zəngin və yeniləşən məktəb kimi tanınmış, insan yaşamının bütün cəhətlərini həm maddi, fərdi və ictimai baxımdan, həm də axirət və mənəviyyat baxımından tənzimləyə bilən dəyərlər müəyyənləşdirmişdir.
Main aspects of Koranic conception about the genesis and Man’s evolution in social norm of behavior have been analyzed in this paper. The Holy Koran expresses interdependence between the individual and social values of man and society, whose interests are inseparable. Every member of society have bear responsibility for others, the all ethical-spiritual messages of Holy Koran are directing for intellectual and spiritual evolution of man and society, for the formation of civilized relations also .
Açar Sözlər
Qur’an, insan, ictimai davranış, əqli və mənəvi təkamül
Koran, man, social behavior, intellectual and spiritual evolution
Referanslar
- Qur’ani-kərim.
- Rah o rəsme-zendegi. Aleksis Karl. Tərcome: Pərviz Dəbiri. Tehran. Çapxaneye-Ferdovsi. 1354.
- Eslam əz nəzəre-Volter. Cəvad Hədidi. Tehran. Tus.1379.
- Tarixe-təməddone-Eslam və Qərb. Qustav Lubon. Tərcome: Məhəmməd Təqi Fəxrdai Gilani. Tehran. Enteşarate-mətbuat.1380.
- Xatəmiyyət. Murtəza Mütəhhəri. Tehran.Sədra. 1376.
- Məcmumeye-asare-Murtəza Mütəhhəri. Tehran. Sədra. 1380.
- Tarixe-təməddon. Vil Durant. Tərcome: Neman Sarimi, Payənde Tahiri. Tehran. Enteşarate-amuzeş.1379.
- Qor’an dər eslam. Məhəmməd Hüseyn Təbatəbai. Qum. Dəftəre- enteşarate-eslami. 1378.
- Nəqşe-pəyambəran dər təməddone-eslam. Fəxrəddin Hicazi. Tehran. Enteşarate-Bəsət. Tarixsiz.
- Şərhe-qürərül-hikəm və dürərül-kiləm. Cəmaləddin Məhəm- məd Xansari. Daneşqahe-Tehran.1373.
- Müfrədat. Rağib İsfəhani. Tehran. Enteşarate- Murtəzəvi. Tarixsiz.
- Əz elme-sekular ta elme-dini. Mehdi Qolşəni. Tehran. Pəjuheşqahe-olume-ensani. Tehran.1377.
- Biharül-ənvar. Məhəmməd Baqır Məclisi. Beyrut. Darül- ehyaüt-Tiras.1403.
- Nəhcül-fəsahə. Əbülqasım Payənde. Tehran. Enteşarate- Cavid.1382.
- Tarixe-fəlsəfeye-Qərb. Bertrand Rassel. Tərcome: Nəcəf Dəryabəndəri. Enteşarate-cibi. 1365.