Hədiqətüs-süəda əsərində Füzulinin əqidə uğrunda mübarizəyə baxışı və qiyamın əxlaqi cəhətləri Fuzuli's Perspective on the Struggle for Belief and the Moral Aspects of Rebellion in "Hadiqat al-Suada" Взгляд Физули на борьбу за веру и нравственные аспекты восстания в «Хадикат ас-саада»
Xülasə
"Hədiqətüs-süəda" Məhəmməd Füzulinin həcmcə ən böyük əsəri olmaqla yanaşı, həm də Kərbəla hadisəsinə, həzrəti Hüseyn qiyamına toxunulan əvəzolunmaz sənət nümunəsidir. İstər ölkəmizdə, istərsə də türk aləmində ədəbiyyatçıların Kərbəla hadisəsinə, həzrəti Hüseyn müsibətınə aid əsərlər yazmış olsa da amma "Hədiqətüs-süəda" kimi oxucusunu heyrətlər içində qoyan başqa bir əsər yazılmamışdır. Şərq ədəbiyyatında məqtəl janrında Hüseyn Vaiz Kaşifinin «Rövzətüşşühəda» əsəri ərəb və fars dilində yazılmış məqtəllər içərisində xüsusi bir yerə sahib olduğu kimi “Hədiqətüs-süəda” əsəri də islam aləmində və türk dünyasında bənzəri olmayan bir məqtəl əsəridir.
This article says about Fuzuli’s view to sturggle for belief, moral sides of struggle in “Hadigatus-suada” In the article special importance has been given to moral sides of Huseyn’s struggle which is mentioned in “Hadigatussuada” and diferent episodes of moral, humane qualities of his struggle has been analysed.
Açar Sözlər
İman, üsyan, Hüseyn, əxlaq, şəkidlik
Faith, revolt, Husayn, morality, martyrdom
Referanslar
- Füzuli. “Hadikatüs-süeda” (Giriş: hazırlayan: dr. Şeyma Güngör), Ankara,1987.
- Füzuli. Əsərləri. Altı cilddə. VI cild. s.19. Bakı, “Şərq-Qərb”, 2005.
- Füzuli. “Hadikatüs-süeda”. Bakı, Gənclik. s.209.1993.
- Əbülfida-əlbidayə vənnihâyə c. 8, s. 150-151. M./Asım Köksal, İslam Tarixi həz. Hüseyn və Kərbəla faciəsi, Akçağ Yayınları: 20.
- Musir-ul Ehzan, İbn-i Numa, s.20, (Matbaat-ul Haydariyə-Nəcəf-ul Əşrəf nəşri).
- Tarix-üt Təbəri, c.4, s.300-302: Əl-İrşad, şeyx Mufid, s.224 (Məktəbət-u Basirəti: Qum basqısı).
- Əl-Vuhuf s.47 və Məqtəl-ul Avalim, s.91 (1295 Həcəriyə nəşri Matbaat-ul Hacc İbrahim-ət Təbrizi).
- Əbsâr-ül Ayn, Səmavi, s.85 (Məktəbət-u Basirəti, Kum nəşri) və Məqtəl-ul Avalim, s.91.
- Tarix-i Təbəri, c.4, s.314.
- Musir-ul Ahzan, s.38, el-Futuh, İbn-i A'səm, c.5 s.18, (1388 Dar-un Nudvət-il Cədidə, Beyrut.).
- Bihar-ul Ənvar, c. 44, s. 257.
- Əl-İsabə, c. 1, s. 68, Yenabiu'l Məvəddə, c. 3, s. 8 və 52, Əl-Bidayət-u vən-Nihayə, c. 8, s. 217.
- Zəhəbl-Tarihul'islâm c. 3, e. 8/ M. Asım Köksal, İslam Tarixi həz. Hüseyn ve Kərbəla Faciəsı, Akçağ Yayınları: 12.