Articles
Kəlama görə aləmin yaradılışı
Creation in Islamic Theology (Kalam)
Aləmin yaradılışı problemi klassik kəlam kitablarında ciddi müzakirə obyektinə çevrilmiş ən önəmli məsələlərdən biridir. Cüveyninin (ö. 478/1085) yetkinlik yaşına çatanlar üçün şəriət baxımından lüzumlu olan ən ümdə şeyin aləmin bir başlanğıcı olduğu görüşünə aparan doğru düşünmə fəaliyyəti olduğuna dair görüşü kəlamçıların bu məsələyə nə qədər əhəmiyyət verdiklərini göstərir. Biz bu məqalədə aləmin yaradılışı ilə bağlı kəlamçıların görüşlərini müzakirə edərək aşağıdakı suallara cavab tapmağa çalışacağıq:
The question of the creation of the universe occupies a central place in kalamic books. al-Juwayni (d. 478/1085) emphasizes that the most important thing in Islam is the meditation on the creation of the universe. It shows how important was the problem for the kalamic scholars (mutakallimin). In this article we will discuss the opinions of pre-Ghazali kalamic scholars on the creation of the universe and will seek answers to the following questions: What do Islamic theologians mean with the universe (العالم)? Does the universe have any beginning or not? If the universe has a beginning, what substance it was created from?
Alusi, Hüsamuddin, “əz-Zəmənu fi fikri-d-dini və-l-fəlsəfiyyi-l-qadim”, Aləmu’l-Fikr, Küveyt, 1977 (Avqust-Sentyabr), VIII cild, sayı 2.
Bağdadi, Əbdülqahir, Usulu-d-din, Beyrut, 1981/1401.
Cevizci, Ahmet, Felsefe Sözlüğü, İstanbul, 2002.
Cürcani, Seyyid Şərif, Şərhu-l-Məvaqif, thq. Mahmud Ömər əd-Dimyati, Beyrut, 1998/1419, III.
Cüveyni, əş-Şamil, thq. Abdullah Mahmud Muhamməd Ömer, Beyrut, 1999/1420.
Cüveyni, Kitabu-l-İrşad, təhqiq edən: M. Yusuf Musa-Əli Əbdülmunim Əbdülhəmid, Qahirə, 2002/1422.
Dağ, Mehmet, “Yunan ve İslam Felsefesinde Aristocu Zaman Görüşüne Tepkiler”, İslam İlimleri Enstitüsü Dergisi, Ankara, 1975, sayı 2.
Dağ, Mehmet, İmam el-Harameyn el-Cüveynî'nin Âlem ve Allah Görüşü, 1976.
İbn Furək, Mucərrədu Məqaləti-ş-Şeyx Əbi-l-Həsən əl-Əş‘ari, thq. Danıel Gımaret, Beyrut, 1987.
İci, Ədududdin, əl-Məvaqif, Qahirə: Məktəbətu-l-Mütənəbbi, [tarixsiz].
İsmail Hakkı, İzmirli, “Âlem”, İslam Türk Ansiklopedisi, İstanbul, 1941.
İsmail Hakkı, İzmirli, Yeni İlm-i Kelâm, haz. Sabri Hizmetli, Ankara, 1981.
Karataş, Cağfer, Bâkıllânî’ye Göre Allah ve Âlem Tasavvuru, Bursa, 2003.
Keskin, Halife, “İslam Kelamında İlahi Sıfatlar ve Yaratma”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fkültesi Dergisi, Adana, 2001, sayı 1.
Kutluer, İlhan, “Halâ”, DİA, XV.
Qəzzali, Əbu Hamid, Təhafutu-l-Fəlasifə, tərc.ed. Mahmut Kaya-Hüseyin Sarıoğlu, İstanbul, 2005.
Maturidi, Əbu Mənsur, Kitabu-t-Tövhid, Thq. Bəkir Topalğlu-Muhammed Aruçi, Ankara, 2005.
Nəsəfi, Əbu-l-Muin, Təbsratu-l-ədillə, təhqiq edən: Hüseyin Atay, Ankara, 2004.
Razi, Fəxrəddin, əl-Məbahisu-l-Məşriqiyyə, thq. M. əl-Mu’tasim Billəh əl-Bağdadi, Beyrut, 1990/1410, I.
Razi, Fəxrəddin, Muhassal, tərc. edən: Hüseyin Atay, Ankara, 2002.
Razi, Fəxrəddin, Mə‘alimu Usuli-d-din, thq. Səmih Dağim, Beyrut, 1992.
Siyalkuti, Haşiyətu ‘alə Şərhi-l-Məvqif, thq. Mahmûd Ömər əd-Dəmyati, Beyrut, 1998/1419, III.
Şemseddin, M., “Mütekellimîn ve Atom Nazariyesi”, Darülfunûn İlahiyat Fakültesi Mecmuası, İstanbul, 1925, sayı 1.
Təftəzani, Sə`duddin, Şərhu-l-Məqasid, thq. Əbdürrəhman ‘Umeyra, Beyrut, 1989/1409, II.
Təhanəvi, Kəşşafu İstilahati Fünun, thq. Əli Dahruc, Beyrut, 1996.
I. Topaloğlu, Bekir İslâm Kelamcılarına ve Filozoflarına Göre Allah’ın Varlığı (İsbât-ı Vâcib), Ankara, 2001.
Tusi, Nəsirəddin, Fusul (Abdullah Nemətin əl-Ədillətu-l-Celiyye fi Şərhi.
Fusuli-n-Nasiriyyə adlı əsəri ilə birlikdə), Beyrut, 1987.
Türker, Ömer, Seyyid Şerif Cürcânî (nəşr olunmamış dissertasiya), İstanbul, 2006.
Yavuz, Yusuf Şevki, “İslam Kelamında Ərəz Nazariyesi”, MÜİFD, İstanbul, 1987-8, Sayı 5-6.
Ümumilikdə 30 istinad var.
Daha Çox İstinadı Göstər
Endirin
Məqalə Məlumatları
- Məqalə Növü Articles
- Təqdim Edildi aprel 30, 2010
- Yayımlanıb aprel 30, 2010
- Nömrə № 13(13) Aprel 2010
- Bölmə Articles