“Kitab al-Ansab” of as Samani about Merits of Azerbaijan Scientists Əs-Səmaninin “Kitab əl-ənsab”əsəri azərbaycanlı alimlərin fəzilətləri haqqında Произведение «Kитаб аль-ансаб» ас-Cамани о достоинствах Aзербайджанских учёных
Abstract
There are saying about merits of Azerbaijan intelligence in the article, given in “Kitab al-ansab” of Abu Sead Abdulkerim ibn Mohammad asSamani (506-562/1113-1167). There are showing, that the merits like gained prestige by Azerbaijanis, write reading of hadithes, oratory, good hand, piety, austerity, good behavior, regular reading of Koran, midnight praying, separately underling. The scientists from Azerbaijan, which described by asSamani, experiencing themselves in different spheres, scored successes, achieved fame as a multiply proved intelligence.
Öz dövrünün hərtərəfli biliyinə malik ekzeket və hədis bilicisi kimi məşhur olmuş Əbu Səad Əbdülkərim ibn Məhəmməd əs-Səmani (506562/1113-1167) fiqh, hədis elmi, filologiya, ərəb dilinin sərf və nəhvi sahəsində 50-dən çox əsər yazmışdır. Lakin, şübhəsiz ki, bu əsərlər içərisində bizə gəlib çatmış “Kitab əl-ənsab”(“Nisbələr haqqında kitab”) əsəri onu şöhrətləndirən şah əsəri hesab oluna bilər. Müəllif əsasən mühəddislərdən bəhs etdiyi bu əsərini yazmazdan əvvəl hədis və mühəddislər haqqında məlumat toplamaq üçün çoxsaylı səfərlər etmişdi.Bu səfərləri vaxtı əs-Səmani o dövr üçün rekord sayılacaq sayda (4 min) alimlə görüşmüşdü (1). Müəllif sonradan doğma şəhəri Mərvdə dərs dediyi dövrdə səfərləri vaxtı topladığı material üzərində işləyərək “Kitab əl-ənsab” əsərini tamamlaya bilmişdi.
References
- İbn əl-Əsir. Kitab əl-kamil fi-t-tarix, IX c., Бейрут, 1980, s. 98.
- İbn əl-Əsir. Əl-lubəb fi təhzib əl-Ənsab. Qahirə, h.1357, s. 4.
- Крачковский И.Ю. Арабская географичкская литература, т. 4, с. 316.
- Əs-Səmani Əbu Səad Əbdülkərim ibn Məhəmməd. Kitab əl-Ənsab. 6 cilddə, Бейрут, 1998, I c., s.328-329.
- Əs-Səmani.Göstərilən əsəri, I c., s.330.
- Əs-Səmani. Göstərilən əsəri, III c., s.188.
- Əs-Səmani. Göstərilən əsəri, I c., s.331.
- Əs-Səmani . Göstərilən əsəri, III c., s.187.
- Яс-Сямани. Göstərilən əsəri, I c.,s. 458.
- Яс-Сямани. Göstərilən əsəri, II c., s.127 : Йагут ял-Щямяви. Иршад ял-яриб ilə mərifət əl-ədib əl-məruf bi-Mucəm əl-üdəba ay Tabaqat əl-üdəba, IV c.,Misir, 1925, s.49. Бейрут, 1998. s.127.
- Йагут ял-Щямяви. Göstərilən əsəri, s.49: Ялийева Н.А. Азярбайъан Йагут ял-Щямявинин ясярляриндя, Бакы, 1999, s.210.
- Əs-Səmani.Göstərilən əsəri, III c., s.298.
- Əs-Səmani. Ədəb əl-imla. Leyden, 1952, s.5-8.
- Əs-Səmani. Göstərilən əsəri, III c., s.298.
- Əs-Səmani. Göstərilən əsəri, III c., s.366.
- Əs-Səmani. Göstərilən əsəri, V c.,s.131.
- Əs-Səmani. Göstərilən əsəri, III c., s.299.
- Əs-Səmani. Göstərilən əsəri, III c., s.443.
- Əs-Səmani. Göstərilən əsəri, V c., s.19.
- Əs-Səmani. Göstərilən əsəri, V c., s.23-24.
- Əs-Səmani. Göstərilən əsəri, V c., s.130.
- Əs-Səmani. Göstərilən əsəri, V c., s.130-131.
- Əs-Səmani. Göstərilən əsəri, V c., s.131.
- Əs-Səmani. Göstərilən əsəri, I c., s. 109.
- Məhəmmədəli Tərbiyət. Danişməndani Azərbaycan. Görkəmli elm və sənət adamları. B., 1987, s.103.