Articles

İlk Dönem İslam Toplumunda Kadınların Tezyini Üzerine Bazı Notlar İlk Dönem İslam Toplumunda Kadınların Tezyini Üzerine Bazı Notlar

Elnurə Əzizova İlahiyyat Elmləri Namizədi, Xəzər Universiteti

Necə istinad edilir?

Əzizova, Elnurə , Əzizova, E , , Bakı Dövlət Universiteti İlahiyyat Fakültəsinin Elmi Məcmuəsi, İlk Dönem İslam Toplumunda Kadınların Tezyini Üzerine Bazı Notlar, 6, 12, 2009, 151-164, 2009

Zotero Mendeley EN EndNote

Xülasə

Tezyîn ve vücut bakımı söz konusu olduğunda, zaman ve mekan faktöründen bağımsız olarak gerek hizmet alanların, gerekse hizmet verenlerin kadın ağırlıklı olduğu birçok toplumda gözlemlenen bir husustur. Yerleşiklik düzeyinden bağımsız olarak ilk İslâm toplumunda da bilhassa düğün gibi özel günlerde, bunun yanı sıra günlük hayatta hanımların saç, yüz ve vücut tezyin ve bakımını meslek edinmiş kuaför kadınlar faaliyet göstermekteydi. Bu makalede, mâşıta ve mukayyine veya kayne diye bilinen bu meslek erbabınca hayata geçirilen işlemlerin gerçekleştirilmesi konusu araştırılmış ve kadınların tezyini hususunda Cahiliye ve ilk İslam dönemi arasındaki farklılıklar vurgulanmıştır.
Irrespective of time and place factor, it is obvious that, so far as concerns adornment and body care, women have played a prevailing role in many communities. Regardless of the style of life, sedentary or nomadic, in the first Islamic period, particularly in the special days such weddings, generally in daily life, there were hairdressers specialized in women hair, face and body beautification and care. In this article, the subject of services of those specialists known as “mâshita”, “muqayyana” or “qayna” was investigated and the differences in adornment of women between Jahiliyah and the first Islamic period was highlighted.
Tezyîn ve vücut bakımı söz konusu olduğunda, zaman ve mekan faktöründen bağımsız olarak gerek hizmet alanların, gerekse hizmet verenlerin kadın ağırlıklı olduğu birçok toplumda gözlemlenen bir husustur. Yerleşiklik düzeyinden bağımsız olarak ilk İslâm toplumunda da bilhassa düğün gibi özel günlerde, bunun yanı sıra günlük hayatta hanımların saç, yüz ve vücut tezyin ve bakımını meslek edinmiş kuaför kadınlar faaliyet göstermekteydi. Bu makalede, mâşıta ve mukayyine veya kayne diye bilinen bu meslek erbabınca hayata geçirilen işlemlerin gerçekleştirilmesi konusu araştırılmış ve kadınların tezyini hususunda Cahiliye ve ilk İslam dönemi arasındaki farklılıklar vurgulanmıştır.

Referanslar

  • ABDÜRREZZÂK, Ebû Bekr Abdürrezzâk b. Hemmâm es-San‘ânî (ö. 211/827), el-Musannef (thk. Habîburrahmân el-A‘zamî), I-XI, Beyrut 1983.
  • AZİZOVA, Elnure, Hz. Peygamber Döneminde Çalışma Hayatı ve Meslekler (Yayınlanmamış Doktora tezi), İstanbul 2007.
  • BEYHAKÎ, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyin b. Ali (ö. 458/1066), esSünenü’l-kübrâ (thk. Muhammed Abdulkâhir Atâ), I-X, Mekke 1994.
  • BUHÂRÎ, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmaîl (ö. 256/870), el-Câmi‘u’s-Sahîh, I-VIII, İstanbul 1992.
  • CÜMAHÎ, Ebû Abdullah Muhammed İbn Sellâm (ö. 231/846), Tabakâtu fühûli’ş-şu‘arâ (thk. Mahmûd Muhammd Şâkir), I-II, Cidde t.y.
  • DÂRİMÎ, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahmân b. Fazl (ö. 255/868), Sünenü’d-Dârimî, I-II, İstanbul 1992.
  • EBÛ DÂVÛD, Süleyman b. Eş‘as es-Sicistânî (ö. 275/888), es-Sünen, I-V, İstanbul 1992.
  • EBÛ UBEYD, Kâsım b. Sellâm el-Herevî el-Ezdî (ö. 224/838), Garîbu’l-hadîs (thk. Muhammed Abdu’l-Mu‘îd Hân), I-IV, Beyrut 1396.
  • FÎRÛZÂBÂDÎ, Ebü’t-Tâhir Mecdüddîn Muhammed b. Ya‘kûb b. Muhammed (ö. 817/1415), el-Kâmûsu’l-muhît, Beyrut 1986.
  • HALÎL b. AHMED, Ebû Abdurrahman Halîl b. Ahmed b. Amr el-Ferahidî (ö. 175/791), Kitâbü’l-‘Ayn (thk. Mehdi Mahzûmî ve İbrâhim Samerrâî), I-VIII, Beyrut 1988.
  • HATTÂBÎ, Ebû Süleyman Ahmed b. Muhammed b. İbrâhim (ö. 388/998), Garîbü’l-hadîs (thk. Abdülkerim İbrâhim Azbâvî), I-III, Mekke 1402.
  • İBN EBÛ ŞEYBE, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed b. İbrâhim (ö. 235/849), el-Musannef (thk. Kemal Yûsuf el-Hût), I-VII, Riyâd 1409.
  • İBN HABÎB es-SÜLEMÎ, Ebû Mervân Abdülmelik b. Habîb b. Süleymân (ö. 238/853), Kitâbu Edebi'n-nisâ (thk. Abdülmecid et-Türkî), Beyrut 1992.
  • İBN HACER, Ebü'l-Fazl Şehabeddin Ahmed İbn Hacer el-Askalânî (ö. 852/1449), el-İsâbe fî temyîzi’s-sahâbe (thk. Ali Muhammed Bicâvî), I-VIII, Beyrut 1992.
  • İBN HİBBÂN, Ebü’l-Hasan Alâeddin Ali b. Balaban b. Abdullah (ö. 739/1339), Sahîhu İbn Hibbân (thk. Şu‘ayb el-Arnaût), I-XVIII, Beyrut 1414/1993.
  • İBN HİŞÂM, Ebû Muhammed Cemâleddîn Abdülmelîk (ö. 213/828), esSîretü’n-Nebeviyye (thk. Mustafa es-Sakkâ ve dğr.), Dımaşk-Beyrut 1424/2003.
  • İBN KESÎR, Ebü'l-Fida İmâdüddin İsmâil b. Ömer (ö. 774/1373), el-Bidâye ve’n-nihâye, I-XIV. Beyrut 1981.
  • İBN KESÎR, Ebü'l-Fida İmâdüddin İsmâil b. Ömer (ö. 774/1373), Tefsîrü'l-Kur’ âni'l-Azîm, I-IV, Beyrut 1388/1969.
  • İBN MÂCE, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezid er-Rebeî el-Kazvînî (ö. 273/887), Sünenü İbn Mâce (thk. Muhammed Mustafa el-A‘zamî), I-IV, Riyad 1984.
  • İBN MANZÛR, Ebü'l-Fazl Muhammed b. Mükerrem b. Ali el-Ensârî (ö. 711/1311), Lisânu’l-‘Arab, I-XV, Beyrut t.y.
  • İBN SA‘D, Ebû Abdullah Muhammed b. Sa‘d b. Meni‘ ez-Zührî (ö. 230/845), et-Tabakâtü’l-kübrâ (nşr. İhsân Abbas), I-IX, Beyrut 1968.
  • İBNÜ’L-CEVZÎ, Ebü'l-Ferec Cemaleddin Abdurrahman b. Ali (ö. 597/1201), Garîbü’l-hadîs (nşr. Abdulmutî Emîn el-Kal‘acî), I-II, Beyrut 1985.
  • İBNÜ’L-CEVZÎ, Ebü'l-Ferec Cemaleddin Abdurrahman b. Ali (ö. 597/1201), el-Muntazam fî târîhi’l-mülûk ve’l-ümem, I-XVIII, Beyrut t.y.
  • İBNÜ’L-ESÎR, Ebü'l-Hasan İzzeddin Ali b. Muhammed b. Abdülkerim (ö. 630/1233), en-Nihâye fî garîbi’l-hadîs ve’l-eser (thk. Tâhir Ahmed Zâvî, Mahmûd Muhammed Tenâhî), I-V, Beyrut 1399.
  • İBNÜ’L-ESÎR, Ebü'l-Hasan İzzeddin Ali b. Muhammed b. Abdülkerim (ö. 630/1233), Üsdü'l-gâbe fî ma'rifeti's-sahâbe (thk. Halil Me'mun Şiha), I-V, Beyrut 1418/1997.
  • İSFAHÂNÎ, Ali b. Hüseyin b. Muhammed Ebü'l-Ferec (ö. 357/967), el-Eğânî (şrh. Abdülemir Ali Mihenna, Semîr Cabir), I-XXIV. Beyrut 1986.
  • KAMACI, Fatımatüz Zehra, Hz. Peygamber Döneminde Kadınların Süslenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya 2005.
  • MAKRİZÎ, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Ali b. Abdülkâdir (ö. 845/1442), İmta‘ü’l-esmâ‘ bimâ li’n-nebiyyi mine’l-ahvâl ve’l-emvâl ve’l-hafede ve’l-metâ‘ (thk. Muhammed Abdülhamid en-Nemisî) I-XV. Beyrut 1420/1999.
  • MÜSLİM, Ebu’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc el-Kuşeyrî en-Nîsabûrî (ö. 261/875), el-Câmi‘u’s-Sahîh, I-V, İstanbul 1981.
  • NESÂÎ, Ebû Abdurrahmân Ahmed b. Ali b. Şu‘ayb (ö. 300/915), Sünenü’n-Nesâî, I-VIII, İstanbul 1992.
  • SÜHEYLÎ, Ebü'l-Kâsım Abdurrahman b. Abdullah b. Ahmed (ö. 581/1185), er-Ravzü'l-ünüf fî şerhi's-Sîreti'n-nebeviyye li-İbn Hişâm, I-VII, y.y. 1390/1970.
  • TABERÂNÎ, Ebü’l-Kâsım Süleyman b. Ahmed b. Eyyûb el-Lahmî (ö. 360/971), el-Mu’cemu’l-kebîr (thk. Hamdi Abdülmecid Selefî), I-XXV, Beyrut t.y.
  • TABERÎ, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr b. Yezid (ö. 310/923), Tefsîrü’t-Taberî, I-XXX, Beyrut 1405.
  • TİRMİZÎ, Ebû İsa Muhammed b. İsa b. Sevre (ö. 279/892), es-Sünen, I-V, İstanbul 1992.
  • VÂKIDÎ, Ebû Abdullah Muhammed b. Ömer b. Vâkıd el-Eslemî (ö. 207/823), el-Meğâzî (thk. Marsden Jones), I-III, Beyrut 1984.
  • ZEMAHŞERÎ, Ebü'l-Kâsım Cârullâh Mahmûd b. Ömer b. Muhammed (ö. 538/1144), el-Fâik fî garîbi’l-hadîs (thk. Ali Muhammed el-Bicâvî, Muhammed Ebu’l-Fadl İbrâhîm), Beyrut t.y.