Articles
Nəsirəddin Tusinin fəlsəfəsində varlıq və mahiyyət cəhətindən ruh / nəfs nəzəriyyəsi
Теория души/нафса в философии Насир ад-Дина Туси с точки зрения бытия и сущности
Bu məqalədə dahi filosofumuz Nəsirəddin Tusinin ruh nəzəriyyəsi tədqiq edilmişdir. Filosofumuzun ruh nəzəriyyəsini əhatə edən bu məqalədə bizi maraqlandıran əsas məsələ ruhun varlıq və mahiyyətidir. Bu çərçivədə Tusinin ruhun varlığı və mahiyyəti məsələsini hansı əsaslara görə izah etdiyi və kisacası qeyd edilən problemi necə əsaslandırdığı məsələsi üzərində durulmuş və bu mövzuda irəli sürdüyü fikir və dəlillərə yer verilmişdir. Bununla bərabər filosofumuzun bu çərçivədəki görüşləri özündən əvvəl bu mövzuda əsərlər yazmış olan İslam filosoflarının fikir və düşüncələri ilə müqayisəli şəkildə ələ alınıb, dəyərləndirilmişdir. Çün ki, məsələnin müqayisəli bir şəkildə dəyərləndirilməsi Tusinin İslam filosofları arasındaki mövqeyinin təsbit eilməsi cəhətindən əhəmiyyətlidir. Əlavə olaraq məqalədə ələ alınan mövzunun Tusinin fəlsəfi sistemində nə kimi əhəməyyət kəsb etdiyi məsələsinə də toxunulmuşdur.
In this article I have dealt with Nasiraddin Tusi's conception of psychology depending upon his writings. The main problem in this conception is existence of soul. I have researched his views and arguments about this problem. In this context ’’Tusi on what gronds substantiate this problem which have been mentioned?’’ is main question of our article. To answer this question is first aim of our article. Furthermore, I have compared his views with view or thoughts of other Islamic philosophers who worked on this issue before him. Because evaluating Tusi's views with comparing with view or thoughts of other Islamic philosophers is important from course or direction of to determine the place of Nasiraddin Tusi in psychological thought in context of matters which have been mentioned.
В этом статъе обсуждено мнение Насируддин Туси, что как он обосновывал проблему духа и как это подверждено доказателстъвами. Но прежде всего мы обсуждали мысли и мнение Исламских философов до времени Туси. Потому что этот метод важно для того как было мысли до времени Туси об упомянутом теме и нужно определятъ подсказывал ли Туси разные мысли. Поэтому в этом статъе мы оценовали мнение философа сравнителъно с мыслей Исламских философов до его времени. В таком случае в етом статъе мы старалисъ определятъ в каком позицие Туси находитъса между Исламских философов и влияние их мыслей на Туси. К тому же в статъе исследовалсъя вопрос важности етой концепции в его системе философии.
ARİSTOTELES, De Anima, trc. Zeki Özcan, İstanbul, Alfa Yay., 2001, s. 66 (412b).
ATAY Hüseyin, İbn Sînâ’da Varlık Nazariyesi, Ankara, 1983.
BAYRAKDAR Mehmet, “İbn Miskeveyh” DİA, İstanbul, 1999, c. 20, s. 204.
DEMİRLİ Ekrem, Sadreddin Konevî’de Bilgi ve Varlık, İstanbul, İz Yay., 2005.
DURUSOY Ali, “İbn Sînâ” DİA, İstanbul, 1999, c. 20, s. 326.
DURUSOY Ali, İbn Sina Felsefesinde İnsan ve Âlemdeki Yeri, İstanbul, MÜİF Yay., 1993.
FƏRABİ, ət-Ta‘lîkat, thq. Cafər Al-i Yasin, Beyrut, Daru'l-Mənahil, 1408/1988.
HAMZAİYAN Azim, “Xacə Nasir dər miyan-i mutəkəlliman və fəyləsufan”, Kəyhan-i Əndişə,Tehran, 1374 hş., S. 62, s. 62.
HİLLİ, Kəşfu’l-murad fi şərhi Təcridi’l-i‘tikad, Beyrut, 1408/1988.
İBN MİSKƏVEYH, Fəvzu’l-asqar, thq. Salih Azimə, Tunis, əd-Daru’l-Arabiyyətu’l-Kitab, s. 111-118.
İBN MİSKƏVEYH, Təhzibu’l-əxlaq və tathiru’l-a’rak, thq. İbnu’l-Hatib, 1398./1978.
İBN SİNA, əl-Adhaviyyə fi’l-məad, thq. Hasan Asi, Beyrut, Muəssəsetu'l-Camiiyyə, 1407/1987, s.120, 123-124.
İBN SİNA, əl-İşarat və’t-tənbihat, (Tusinin şərhiylə birlikdə) thq. Süleyman Dünya, Beyrut, Muəssəsətu'n-Numan, 1413/1992, c. 2, s. 343-344.
İBN SİNA, əl-İşarat və’t-tənbihat, Beyrut, 1413/1992, c. 2, s. 343-344.
İBN SİNA, əl-İşarat və’t-tənbihat, thq. Süleyman Dünya, Qahirə, Daru'l-Maarif, 1960, c. 3-4, s. 893.
İBN SİNA, əş-Şifa, [ət-Tabiiyyat, ən-Nəfs], thq. George Ganawati, Said Zayid, Qahirə, əl-Hey'ətu'l-Mısriyyətu'l-Ammə li’l-Kitab, 1975, s. 5-10, 196, 207, 225-227.
İBN SİNA, ət-Ta‘likat, thq. Abdurrahman Bedevi, Qum, Məktəbətu'l-İ'lami'l-İslami, 1984, s. 55.
İBN SİNA, Kitabu’l-Mubahasat, (Aristû ində’l-Arab, içində), haz. Abdurrahman Bədəvî, Qahirə, 1947, s. 133 [51], 207 [370], 210 [380-381].
İBN SİNA, Kitabu’n-nəcat, thq. Macit Fahri, Beyrut, Daru'l-Âfaki'l-Cədidə, 1405/1985, s. 196-197.
İBN SİNA, Məbhas ‘ani’l-kuva’n-nəfsaniyyə, (Ahvalu’n-nəfs adlı əsərin içində) thq. Əhməd Fuad əl Əhvani, Qahirə, Daru İhyai’l-Kutubi’l-‘Arabiyyə, 1952, s. 150.
KONƏVİ, əl-Murasəlat beyne Sadruddin Konəvi və Nairuddin Tusi, thq. G. Schubert, Beyrut, 1995. Sadreddin Konevî ile Nasîruddin Tûsî Arasında Yazışmalar, çev. Ekrem Demirli, İstanbul, İz Yay., 2002.
TUSİ Nəsirəddin, Əxlaq-i Nasiri, Tehran, h. 1369.
TUSİ Nəsirəddin, Əcvibət məsaili Sadruddin əl-Konəvi, (Əcvibetu’l-məsail’n-Nasiriyyə içində), haz. Abdullah Nurani, Tehran, Pijuhişgah-ı Ulum-u İnsani və Motaleat-i Fərhəngi, 1383 hş., s. 222.
TUSİ Nəsirəddin, Əcvibətu məsaili İzzəddin Ebu’r-Rıda Said b. Mansur b. Kəmunə əl-Bağdadi, (Əcvibetu’l-məsail’n-Nasiriyyə içinde), s. 33.
TUSİ Nəsirəddin, Əcvibətu məsaili İzzəddin Ebu’r-Rıda Said b. Mansur b. Kəmunə əl-Bağdadi, (Əcvibetu’l-məsail’n-Nasiriyyə içində), s. 33.
TUSİ Nəsirəddin, Əcvibətu məsaili Şəmsuddin Muhamməd Kîşî, (Əcvibətu’l-məsail’n-Nasiriyyə içində), s. 286.
TUSİ Nəsirəddin, əl-Kəmalu’l-əvvəl və’l-kəmalu’s-sani (Təlhisu’l-Muhassal içində), s. 521.
TUSİ Nəsirəddin, Əsasu’l-iktibas, tsh. Muderris Rızavi, 4.basqı, Tehran, Danişgah-i Tehran, 1988, s. 38.
TUSİ Nəsirəddin, Fusul (əl-Ədillətu’l-cəliyyə fi şərhi’l-Fusuli’n-Nasiriyyə içində) haz. Abdullah Nemət, Beyrut, Daru'l-Fikri'l-Lubnan, 1986.
TUSİ Nəsirəddin, Taarufu’l-ərvah ba‘də’l-mufaraka (Təlhisu’l-Muhassal içində) Beyrut, 1405/1985.
TUSİ Nəsirəddin, Təcridu’l-i‘tikad, thq. Muhamməd Cəvad əl-Huseyni əl-Cəlali, Qum, Məktəbətu'l-İ'lami'l-İslam, 1406/1986, s. 106.
Ümumilikdə 32 istinad var.
Daha Çox İstinadı Göstər
Endirin
Məqalə Məlumatları
- Məqalə Növü Articles
- Təqdim Edildi sentyabr 30, 2009
- Yayımlanıb sentyabr 30, 2009
- Nömrə № 12(12) Sentyabr 2009
- Bölmə Articles