Seyid Əzim Şirvaninin əsərlərində dini motivlər Религиозные мотивы в произведениях Сейида Азима Ширвани
Xülasə
Azərbaycan mədəniyyəti tarixinə nəzər salsaq görərik ki, XII əsr Azərbaycanın “intibah dövrü” adlandırılır. Bu dövrdə digər sahələrlə yanaşı ədəbiyyat sahəsində də müəyyən nailiyyətlər əldə olunmuşdur. Bu dövrdə yaşayıb yaratmış Nizami Gəncəvi, Xaqani Şirvani, Fələki Şirvani, Əbul Üla Gəncəvi və sairləri Azərbaycan ədəbiyyatına öz töhfələrini vermiş və böyük bir ədəbi məktəbin əsasını qoymuşdurlar. Daha sonralar bu ədəbi məktəbin İmadəddin Nəsimi, Şah İsmayıl Xətai, Məhəmməd Füzuli, Molla Pənah Vaqif və başqa layiqli davamçıları olmuşdur. XII əsrdə əsası qoyulan bu böyük intibah məktəbi dahi Füzulidən sonra bir də XIX əsrdə özünün "ikinci intibah dövrünü" yaşadı. Bu iki intibah dövrü arasında zaman fərqindən başqa bir də təfəkkür fərqi var idi. Yəni XIX əsrə qədərki şairlər və ədiblər yalnız şərq fəlsəfəsinin və Qurani Kərimin təsiri ilə əsərlər qələmə alırdılar. .Lakin XIX əsrdən etibarən Şərq fəlsəfəsinə və Qurani Kərim əxlaqına yeni eyni zamanda yad bir dünya görüşü də əlavə olundu. Bu isə Qərb dünya görüşü idi.
Seyid Azim Shirvani was one of the Azerbaijan poets who lived in XIX century and left a rich literary heritage after him. His Works ore enriched with religious motives. Having various creations the religious motivies in S.A. Shirvari’s Works ought to be especially investigated. In his article, characterising as the atheist poet in Soviet literature, the religious motivated Works by S.A. Shirvani, were slightly lighed up. It is also considered that he was a true mosleum and the didn’t have any attention with atheism.
Referanslar
- Cebecioğlu Ethem. Tasavvuf terminləri və deyimləri sözlüğü. “Anka” yayınları, Ankara, 2004.
- Cəfərzadə Əhməd, Qəniyev Seyfəddin. Şamaxı. Bakı, 1994.
- Hüseynov Sadıq, Seyid Əzim Şirvani. Bakı, 1987.
- Hüseynov Sadıq. S.Ə. Şirvaninin yaradıcılıq yolu. Bakı, 1977.
- Köçərli Firudin. Azərbaycan ədəbiyyatı. Bakı, 1981.
- Qasımzadə Feyzulla, XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi. Bakı, 1966. Qurani Kərim, (Azərbaycan dilində tərcümə, tərcüməçilər: Bünyadov.
- Z.M, Məmmədəliyev, V.M) Qismət. Bakı, 2004.
- Şirvani Seyid Əzim, Əsərləri. 3 cilddə. Bakı, 1974.