Azərbaycanda dəfn mərasimi adətləri The Customs of Funeral Rituals in Azerbaijan Обычая похоронных ритуалов в Азербайджане

Məlum olduğu kimi insan həyatının üç mühüm keçid nöqtəsi var. Bunlar doğulma, evlənmə və ölümdür. Bu vacib mərhələlərin hər birinin özünəməxsus olan bəzi adət, ritual və mərasimləri vardır ki, insanlar həmin adətlərlə həyatlarının bu vacib dönəmlərinə olan münasibətlərini ifadə edirlər. İnsanın öz bioloji həyatını bitirməsi qədim zamanlardan bəri müxtəlif adət və mərasimlərlə müşayiət olunmuş, bütün xalqların mədəni-mənəvi irsində, onların folklorunda özünə mühüm yer tutmuşdur. Həmçinin, Azərbaycan xalqının ölüm və ölüm sonrası yas və dəfn mərasimləri, adət-ənənələri xalqımızın tarixində, onun bugünkü ictimai-mədəni həyatında mühüm rol oynayır. Bu adətlərdən danışarkən ilk öncə qeyd etməliyik ki, xalqımızın dəfn mərasimləri ilə bağlı olan adət və ənənələrində İslam dininin xüsusi əhəmiyyəti vardır. Düzdür, min illər boyunca formalaşmış olan bu adətlərdə həm ibtidai inancların, həm də müxtəlif dövrlərdə xalqımızın sitayiş etmiş olduğu digər dinlərin də izləri günümüzə qədər gəlib çatmışdır. Bu mənada tədqiqatçı Ə.Ələkbərov yazırdi ki, “İslam, yalnız onun əsasına zidd olmayan yerli dini mərasimləri özünə hopdurmuşdur, lakin bununla belə köhnəlmiş ictimai münasibətlərə, xüsusi parlaqlıqla əks etdirilən mərasimlərə qarşı mübarizə aparmışdır.”