Caferî Usulcü Tûsî’ye Göre Bağlayıcılık Açısından Hz. Peygamber’in Fiilleri Caferî Usulcü Tûsî’ye Göre Bağlayıcılık Açısından Hz. Peygamber’in Fiilleri
Xülasə
Kur’an’ın Hz. Peygamber’i ümmeti için örnek2 ve tâbi olunması gereken bir şahsiyet olarak takdim etmesi, onun fiillerini yani yapıp ettiği davranışları önemli kılmıştır. Söz konusu fiiller, dinin ve onun iki temel kaynağından biri olan sünnetin doğru anlaşılması için de incelenmesi ve bilinmesi gereken malzemeler olmuştur. Aynı zamanda bu fiiller, îslam mezheplerinin oluşma-sının veya İslam’ın farklı şekillerde anlaşılmasının en önemli etkenlerinden biri haline gelmiştir. Peygamber’in davranışlarına atfedilen bağlayıcılık türü onun dinî otoritesinin şeklini ve örnekliğini belirler hale geldiği için, usul-i fıkıh bilginleri söz konusu fiilleri bağlayıcılık açısından tasnif cihetine gitmişlerdir3. İslam mezhepleri içerisinde Peygamber’in bütün fiillerinin bağla-yıcı olduğunu savunanlar bulunduğu gibi, bazılarının bağlayıcı olduğunu sa-vunanlar da vardır. Peygamberin fiillerinin bağlayıcılığı hususunda en doğru ve sistemli bilgiyi usulcülerin verdiği kabul edilmektedir4. Şüphesiz bu konu-da Sünnîler ile Şia arasında da önemli farklılıklar bulunmaktadır. Bu sebeple biz Şianın önemli fıkıh usulü bilginlerinden biri olan Ebû Cafer et-Tusî (460/1067)’nin konuya bakışını ele almak istedik. Tusî’nin bu konudaki görüşleri iyi bilindikten sonra onları Sünnî usulcülerin görüşleri ile kıyaslamak kolaylaşacaktır. Şiî usulcüler içerisinden Tusî’yi seçmemizin sebebi, onun Caferi fıkhının en önemli usulcülerinden ve kurucu müelliflerinden olmasıdır.
Kur’an’ın Hz. Peygamber’i ümmeti için örnek2 ve tâbi olunması gereken bir şahsiyet olarak takdim etmesi, onun fiillerini yani yapıp ettiği davranışları önemli kılmıştır. Söz konusu fiiller, dinin ve onun iki temel kaynağından biri olan sünnetin doğru anlaşılması için de incelenmesi ve bilinmesi gereken malzemeler olmuştur. Aynı zamanda bu fiiller, îslam mezheplerinin oluşma-sının veya İslam’ın farklı şekillerde anlaşılmasının en önemli etkenlerinden biri haline gelmiştir. Peygamber’in davranışlarına atfedilen bağlayıcılık türü onun dinî otoritesinin şeklini ve örnekliğini belirler hale geldiği için, usul-i fıkıh bilginleri söz konusu fiilleri bağlayıcılık açısından tasnif cihetine gitmişlerdir3. İslam mezhepleri içerisinde Peygamber’in bütün fiillerinin bağla-yıcı olduğunu savunanlar bulunduğu gibi, bazılarının bağlayıcı olduğunu sa-vunanlar da vardır. Peygamberin fiillerinin bağlayıcılığı hususunda en doğru ve sistemli bilgiyi usulcülerin verdiği kabul edilmektedir4. Şüphesiz bu konu-da Sünnîler ile Şia arasında da önemli farklılıklar bulunmaktadır. Bu sebeple biz Şianın önemli fıkıh usulü bilginlerinden biri olan Ebû Cafer et-Tusî (460/1067)’nin konuya bakışını ele almak istedik. Tusî’nin bu konudaki görüşleri iyi bilindikten sonra onları Sünnî usulcülerin görüşleri ile kıyaslamak kolaylaşacaktır. Şiî usulcüler içerisinden Tusî’yi seçmemizin sebebi, onun Caferi fıkhının en önemli usulcülerinden ve kurucu müelliflerinden olmasıdır.